Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Obiekt inżynierski, który zostanie oddany do użytkowania jeszcze w tym miesiącu, jest w pełni wyposażony w system wentylacji, monitoringu i komunikacji radiowej. Posiada także instalację wykrywania i sygnalizacji pożaru, jak również cały szereg zautomatyzowanych systemów mających zapewnić kierowcom zarówno bezpieczeństwo, jak i komfort podróżowania. 

Przed udostępnieniem tunelu do ruchu, wszystkie zamontowane systemy oraz elementy jego wyposażenia, które mają zapewnić kierowcom bezpieczeństwo, zostały przetestowane. Muszą jeszcze przejść odbiory techniczne zarówno Państwowej Straży Pożarnej, jak i Wojewódzkiego Małopolskiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego. 

Obiekt inżynierski wydrążony pod górą Luboń Mały to dwukomorowy tunel o długości 2,06 km. Każda z naw posiada dwa pasy ruchu po 3,5 m szerokości oraz 3 m pas awaryjny, a wysokość skrajni wynosi 4,7 m.  

Komory połączone są 10 przejściami ewakuacyjnymi o szerokości 1,2 m rozmieszczonymi co 172,5 m oraz jednym przejazdem awaryjnym przeznaczonym dla służb ratunkowych. Szerokości i wysokość użytkowa tego przejazdu wynosi kolejno 3,5 i 3,3 m. Przejścia ewakuacyjne z wentylacją różnicową oddzielone są od tunelu drzwiami o klasie EI120, co oznacza, że zapewniają one 120 minut odporności ogniowej. 

Naprzemiennie, co 86,25 m, rozmieszczone są punkty alarmowe wyposażone w gaśnice, koce gaśnicze, ręczny ostrzegacz pożarowy oraz telefon alarmowy. Na wewnętrznych ścianach tunelu co ok. 172,5 m zabudowane zostały wnęki hydrantowe, zaopatrzone w hydrant nadziemny o średnicy nominalnej DN 100 oraz w zawór odcinający. Hydranty te zlokalizowane są naprzeciwko każdej zewnętrznej niszy sygnalizacyjno-alarmowej.  

Bardzo ważnym elementem wyposażenia tunelu jest oświetlenie, które wykonano w technologii LED. Oprawy oświetlenia wjazdowego dostosowują się automatycznie do natężenia oświetlenia słonecznego na zewnątrz tunelu. Dzięki temu, kierowca nie doznaje szoku spowodowanego nagłą zmianą natężenia światła, a jego wzrok stopniowo przyzwyczaja się do oświetlenia panującego w tunelu. Dodatkowo każda z naw dysponuje oświetleniem przejazdowym, antypanicznym, awaryjnym i ewakuacyjnym („ludzik” stale podświetlony wskazujący kierunek do najbliższego wyjścia ewakuacyjnego) i orientacyjno-krawężnikowym. Tunel wyposażony jest także w oświetlenie kanału świeżego powietrza oraz nisz elektrotechnicznych. W sumie obiekt ten posiada 3156 źródeł światła. 

Konstrukcja tunelu posiada wysoką klasę odporności ogniowej. Podobnie jest w przypadku pomieszczeń technicznych, w których znajdują się urządzenia zasilające oraz te, które są niezbędne podczas ewentualnego pożaru. 

Z kolei nisze alarmowo-sygnalizacyjne, ze względu na hałas utrudniający rozmowę z operatorem, zostały wydzielone od jezdni przeszklonymi, niepalnymi elementami. W sytuacji zagrożenia, podróżujący zostaną ewakuowani do nawy nieobjętej pożarem i wyprowadzeni na zewnątrz przez portal. 

Na wypadek pożaru, w tunelu zainstalowane są cztery komplety centrali pożarowych, które umożliwiają kontrolę pracy urządzeń w systemie sygnalizacji pożarowej. Zapewniona jest również łączność alarmowa i system ostrzegania pożarowego poprzez 119 ręcznych ostrzegaczy pożarowych, 239 sztuk czujników dymu oraz cztery komplety czujek liniowych ciepła (czyli przewodów zamocowanych na całej długość obydwu naw tunelu). W przejściach poprzecznych, w budynkach technicznych (dwie dyspozytornie i Centrum Zarządzania Tunelem zlokalizowane na węźle Skomielna), znajdują się głośniki tunelowe oraz głośniki tubowe emitujące ostrzeżenia i polecenia w przypadku wystąpienia sytuacji alarmowych. Tunel wyposażony jest również w interkomy: SOS, serwisowe oraz dozoru. Dodatkowo, przed wjazdem do tunelu - zarówno od strony północnej jak i południowej - znajdują się kioski SOS. 

W celu zapewnienia wydajnej wentylacji tunelu zamontowano wentylatory strumieniowe rewersyjne oraz wentylatory kurtyn powietrznych. Oba rodzaje wentylatorów zostały wykonane ze stali nierdzewnej o wytrzymałości ogniowej 400 stopni/120 min. Dodatkowo tunel posiada cztery wentylatory napowietrzające o wydajności 75 m3/s każdy oraz układy różnicujące ciśnienie w przejściach awaryjnych pomiędzy tunelami. System różnicowania ciśnień (czyli inaczej system zapobiegania zadymieniu) zmienia ciśnienie obszaru, w którym pojawił się pożar, od przestrzeni wolnej od dymu.

Na system monitoringu wizyjnego składają się kamery obrotowe, stałopozycyjne oraz kamery wideodetekcji (dualne). Te ostatnie, rejestrują detekcję dwutorowo (poprzez dwa obiektywy): obrazu widzialnego i obrazu termowizyjnego. Pozwala to na szybsze wykrywanie zdarzeń, nawet kiedy nawa wypełniona jest dymem.

Inwestycję tunelową uzupełniają dwa budynki techniczne, dwa budynki dyspozytorni i Centrum Zarządzania Tunelem zlokalizowane na węźle Skomielna. Centrum pracować będzie całodobowo, mając do dyspozycji m.in. ścianę wizyjną, która pozwala na stały monitoring, centralę PPOŻ, stację operatorską łączności alarmowej oraz stacje mikrofonowe DCS (Digital Communication System), w tym też stacje dla straży pożarnej. Dyspozytorzy Centrum będą mieć również dostęp do paneli sterowania wentylacją w trybie pożarowym, rozdzielni zasilania dyspozytorni czy też zasilacza napięcia bezprzewodowego.

Co więcej, tunel posiada również podwójne zabezpieczenie zasilania, zarówno z zewnętrznych linii energetycznych, jaki i awaryjnych agregatów prądotwórczych. Oznacza to, że w przypadku braku zasilania z zewnątrz, dostawę energii zapewniają automatycznie załączające się agregaty prądotwórcze. Dodatkowo każde z tych źródeł zasilania zostało zdublowane. 

8 listopada w tunelu zostały przeprowadzone ćwiczenia praktyczne, oparte o tzw. czarne scenariusze, czyli sytuacje, które mamy nadzieję nigdy się nie wydarzą. W ćwiczeniach uczestniczyli: Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie wraz z jednostkami terenowymi, Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie wraz z jednostkami terenowymi, Pogotowie Ratunkowe, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe, Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oraz pracownicy Centrum Zarządzania Tunelem.  

Testy miały na celu przede wszystkim sprawdzenie systemów powiadamiania właściwych organów o zdarzeniach (w tym proces powiadamiania przez pracowników obsługi tunelu odpowiednich służb ratowniczych). W sposób praktyczny zweryfikowane zostały procedury koordynacji i współdziałania służb uczestniczących w działaniach ratowniczych. Doskonalono taktykę oraz proces podejmowania decyzji, prowadzenie ewakuacji z tunelu, wstrzymanie lub ograniczenie ruchu w tunelu, a także organizowanie przejazdów alternatywnych.

Aby jak najbardziej odzwierciedlić realizm sytuacji, do ćwiczeń zostali zaangażowani pozoranci symulujący ofiary wypadku masowego. Dodatkowo, uczestnicy ćwiczeń dysponowali pojazdami takimi jak autobus, samochód dostawczy z pojemnikami przewożącymi substancje płynne (1000 litrów każdy) oraz kilkoma wrakami samochodów osobowych.

Ćwiczenia przebiegły wzorcowo - zgodnie z wcześniej zatwierdzonymi procedurami. Dla nas jest to kolejne potwierdzenie, że nasz plan i założenia w zakresie bezpieczeństwa zostały zrealizowane. 

Pamiętajmy jednak, że czasami nawet najlepsze, najnowocześniejsze technologie i całodobowy monitoring nie uchronią nas od niebezpiecznych zdarzeń spowodowanych przez nieodpowiedzialnych uczestników ruchu. Dlatego przypominamy i apelujemy o rozsądne zachowanie oraz odsyłamy do zasad bezpiecznego poruszania się w tunelu, o których wspominaliśmy tutaj. 

Budowa drogi ekspresowej S7 Lubień - Rabka-Zdrój jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Łączny koszt inwestycji wynosi 2 547 601 820,15 zł, a dofinansowanie ze środków UE 1 299 635 604,11 zł.