Poznaj Radon

Pomiar stężenia aktywności radonu w budynku mieszkalnym jest prosty i stosunkowo niedrogi. Nie jest konieczne używanie profesjonalnych mierników laboratoryjnych. Na całym świecie w tym celu stosuje się najczęściej detektory śladowe. Są to niewielkie płytki wykonane ze specjalnego polimeru zamknięte w obudowie. Taki detektor nie wymaga zasilania ani dodatkowej obsługi.

Pomiar przebiega w kilku krokach:

1. detektory zamawia się w specjalistycznym laboratorium. Są one dostarczane w opakowaniu próżniowym – detektor rozpoczyna pomiar w momencie otwarcia folii, kiedy powietrze zawierające radon dostaje się do środka;
2. detektor należy umieścić w miejscu pomiaru zgodnie z instrukcją, pamiętając o tym, aby nie znajdował się np. przy oknie, w przeciągu, bo to mogłoby wpłynąć na wynik pomiaru. Detektory nie są czułe na wysoką wilgotność, kurz czy wahania temperatury;
3. ważne, aby pozostawić detektor w jednym miejscu na cały czas pomiaru. Zaleca się, aby pomiar trwał minimum miesiąc, a najlepiej 3 miesiące, aby uzyskać dokładny wynik. Pomiary w Polsce wykonuje się w sezonie grzewczym, tj. od października do marca;
4. po tym czasie detektor należy odesłać do laboratorium do analizy.
    

Metody pomiaru stężeń aktywności radonu i jego pochodnych w powietrzu oparte są na rejestrowaniu efektów wywoływanych oddziaływaniem emitowanego przez nie promieniowania alfa (α), beta (β) i gamma (γ).

Najbardziej powszechne metody to:

• monitory z komorą jonizacyjną,
• detektory pasywne,
• detektory z węglem aktywowanym,
• detektory śladowe cząstek α w komorach dyfuzyjnych typu CR-39,
• detektory scyntylacyjne z siarczkiem cynku aktywowanym srebrem ZnS (Ag),
• detektory elektretowe.

Metody pomiarowe różnią się zasadą działania, czasem trwania pomiaru, zakresem pomiarowym i mierzoną wielkością fizyczną. 

W powietrzu glebowym 

Pomiar stężenia aktywności radonu w powietrzu glebowym zazwyczaj wykonuje się przez umieszczenie sondy na odpowiedniej głębokości w glebie, podłączenie urządzenia pomiarowego z użyciem pompy zasysającej powietrze i wykonaniu pomiaru pobranej próby powietrza. 

W wodzie

Do pomiarów stężenia aktywności radonu w próbkach wody stosuje się najczęściej dwie metody.

• Pierwsza polega na pomiarze stężenia aktywności radonu w powietrzu odgazowanym z próbki. Taki pomiar może być prowadzony przy pomocy miernika radonu z pompą.
• Druga metoda wykorzystuje licznik ciekłoscyntylacyjny. Próbkę wody w specjalnej fiolce miesza się z ciekłym scyntylatorem, a po 3 godzinach i ustaleniu stanu równowagi promieniotwórczej między radonem i jego pochodnymi wykonuje się pomiar scyntylacji.