7 KWIETNIA 2023 ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA
7 kwietnia przypada Światowy Dzień Zdrowia, w tym roku Światowa Organizacja Zdrowia będzie obchodzić 75. rocznicę swojego istnienia.
W 1948 roku kraje z całego świata połączyły siły i założyły WHO, aby promować zdrowie, zapewniać światu bezpieczeństwo i służyć bezbronnym – aby każdy i wszędzie mógł osiągnąć najwyższy poziom zdrowia i dobrego samopoczucia.
75. rocznica WHO jest okazją do spojrzenia wstecz na sukcesy w dziedzinie zdrowia publicznego, które poprawiły jakość życia w ciągu ostatnich siedmiu dekad. To także okazja do zmotywowania do działania i stawienia czoła wyzwaniom zdrowotnym w chwili obecnej i w przyszłości.
Zdrowie dla wszystkich: ostateczny cel
W 1948 Światowa Organizacja Zdrowia podpisała konstytucję założycielską, w której zawarła program Zdrowie dla wszystkich, oparty na demokratycznej idei, że wszyscy ludzie są równi. Konstytucja ta bezkompromisowo wzywała do uznania zdrowia za podstawowe prawo każdego człowieka oraz podstawę pokoju i bezpieczeństwa.
Przez dziesięciolecia WHO zajmowała się kluczowymi wyzwaniami swojej misji: przewodziła wysiłkom na rzecz poprawy warunków społecznych, aby ludzie rodzili się, dorastali, pracowali, żyli i starzeli się w dobrym zdrowiu. Cel, jakim jest osiągnięcie "Zdrowia dla wszystkich", pozostaje dziś tak samo ważny jak 75 lat temu.
Łagodzenie śmiertelnych chorób
Jedną z kluczowych misji WHO jest zapobieganie, łagodzenie i całkowite zatrzymanie rozprzestrzeniania się śmiertelnych infekcji. W wyniku bezprecedensowego globalnego partnerstwa w 1980 r. WHO zatwierdziło wyeliminowanie ospy prawdziwej. Była to wysoce zaraźliwa i śmiertelna choroba, która w samym tylko XX wieku pochłonęła około 300 milionów istnień ludzkich.
Obecnie świat jest bliski wyeliminowania dwóch innych szkodliwych chorób – polio i riszty (nitkowca podskórnego). Globalna inicjatywa eliminacji polio WHO pomogła osiągnąć 99,9% redukcję rozprzestrzeniania się polio.
Ochrona ludzi przed pandemiami
WHO każdego dnia wykrywa tysiące sygnałów alarmowych dotyczących zdrowia i działa na rzecz ochrony ludzi przed zagrożeniami i skutkami epidemii i pandemii. W ciągu ostatnich dziesięcioleci WHO była na pierwszej linii frontu wszystkich poważnych zagrożeń zdrowotnych: od i Eboli po ptasią grypę (H5N1), SARS i pandemię COVID-19.
Tylko w latach 2020-2021 WHO zareagowała na 87 nagłych przypadków zdrowotnych nie związanych z COVID-19. W 1969r. WHO ustanowiła Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne (IHR) i zrewidowała je ponownie w 2005 r. jako porozumienie między państwami członkowskimi dotyczące współpracy w celu zapobiegania i reagowania na niebezpieczne zagrożenia dla zdrowia publicznego, które mogą przekraczać granice i zagrażać ludziom na całym świecie.
Pokój dla zdrowia, zdrowie dla pokoju
Od lat 80. WHO realizuje projekty Zdrowie jako pomost do pokoju w Afryce, Azji, Europie i Ameryce Łacińskiej, prowadząc interwencje humanitarne w miejscach konfliktów. Z pomocą WHO w latach 90. w Bośni zezwolono na swobodny przepływ karetek pogotowia i pomocy medycznej w nagłych wypadkach, kontynuację szczepień przeciwko polio oraz kampanie przeciw gruźlicy i HIV.
Personel WHO nadal wykonuje niebezpieczne obowiązki w strefach konfliktów od Iraku po Libię i od Sudanu po Ukrainę.
Wytyczne dotyczące polityki i norm w zakresie zdrowia
WHO jest światowym autorytetem w zakresie wydawania wytycznych w celu poprawy zdrowia ludzi. W 1981 r. państwa członkowskie WHO przyjęły Międzynarodowy kodeks wprowadzania do obrotu substytutów mleka kobiecego. Do 2020 roku kodeks promujący karmienie piersią dzieci wdrożony w 136 krajach. W 2003r. państwa członkowskie WHO przyjęły Ramową konwencję o ograniczeniu używania tytoniu (FCTC). Traktat obowiązuje już w 181 krajach, chroniąc obecne i przyszłe pokolenia przed niszczycielskim wpływem tytoniu. Dzięki wdrożeniu FCTC od 2021 r. notowany jest spadek używania tytoniu w 150 krajach.
Zapobieganie chorobom poprzez szczepienia
WHO odegrała pionierską rolę w dostarczaniu szczepionek zapobiegających chorobom, ustanawiając Rozszerzony Program Szczepień w 1974 roku, w celu wspierania wprowadzania szczepionek dziecięcych na całym świecie. Obecne szczepionki chronią nas przed ponad 20 chorobami zagrażającymi życiu, pomagając ludziom żyć dłużej i zdrowiej.
Szczepienia zapobiegają obecnie 3,5-5 mln zgonów rocznie z powodu m. in. tężca, krztuśca, grypy i odry.
Ponieważ powoli zapominamy o takich chorobach jak polio i błonica, ludzie są coraz częściej szczepieni przeciwko chorobom, których nigdy nie widzieli, co utrudnia zrozumienie, jak niszczycielskie mogą być. Szczepionki przeciwko wirusowi Ebola, małpiej ospie, żółtej febrze, malarii i mogą pomóc w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się tych chorób.
Sprostanie wyzwaniom zdrowotnym związanym z klimatem
Zmiany klimatyczne są obecnie największym zagrożeniem dla zdrowia ludzkości. Wpływają na jakość powietrza, wodę pitną, zaopatrzenie w żywność, warunki sanitarne, i środowisko jako całość.
W 2021 r. WHO powołała Sojusz na rzecz działań transformacyjnych w dziedzinie klimatu i zdrowia (ATACH) w celu budowy odpornych na zmianę klimatu i zrównoważonych systemów opieki zdrowotnej oraz promowania włączenia zmian klimatycznych i powiązań zdrowotnych do odpowiednich planów krajowych, regionalnych i globalnych. Od stycznia 2023 r. 62 kraje przyłączyły się do Sojuszu.
Źródło:
https://www.who.int/campaigns/75-years-of-improving-public-healthhttps://www.who.int/campaigns/75-years-of-improving-public-health/stories