Jak zadbać o skórę latem?

Nowotwory skóry są jednym z najczęściej diagnozowanych nowotworów – zarówno w Polsce, jak i na świecie. Najczęstsze to:

rak podstawnokomórkowy (BCC) – stanowi około 70% wszystkich nowotworów skóry,
rak kolczystokomórkowy (SCC) – ok. 20%,
czerniak – najgroźniejszy, ale stanowi 5–10% przypadków.

W Polsce rocznie notuje się kilkanaście tysięcy nowych przypadków, a ta liczba rośnie z powodu zwyczajów związanych ze słońcem i starzenia się społeczeństwa.

Czynniki narażenia na nowotwory skóry

jasna karnacja i blada skóra, zwłaszcza blade oczy i piegi;
historia oparzeń słonecznych (szczególnie w dzieciństwie);
duża ekspozycja na UV (spędzanie czasu na słońcu, opalanie się, korzystanie z solarium);
zaburzenia odporności (po przeszczepach, u osób przyjmujących leki immunosupresyjne);
rodzinne występowanie – zwłaszcza czerniaka;
pewne przewlekłe schorzenia i terapie (np. terapia światłem UV, oparzenia).

Jak skutecznie zapobiegać nowotworom skóry?

1. Ochrona przed słońcem i UV

Używaj kremu z filtrem SPF 30 lub wyższym (kremy przeciw UV‑A i UV‑B), smaruj się co 2 h i po każdym kontakcie z wodą.
Noś ochronną odzież, kapelusz, okulary przeciwsłoneczne.
Unikaj opalania w godzinach największego nasłonecznienia (między 11:00 a 16:00).
Unikaj solarium – to potwierdzony czynnik ryzyka, zwłaszcza czerniaka.

2. Samobadanie skóry

Co miesiąc sprawdzaj całe ciało – w lustrze i z pomocą drugiej osoby, szczególnie miejsca trudniej dostępne.
Stosuj zasadę ABCD czerniaka:
- A – Asymetria,
- B – Brzegi (nierówne, czerwone, ząbkowane),
- C – Kolor (nierówny, różne odcienie),
- D – Duża średnica (>6 mm) lub zmiana.

Zwracaj też uwagę na wypukłości z łuszczącą się powierzchnią, owrzodzenia, przemiany znamion.

3. Regularna kontrola dermatologiczna

Badaj znamiona co 2–3 lata, ale jeśli zauważysz jakąś zmianę – zgłoś się szybciej.
Osoby obciążone ryzykiem (wcześniejsze nowotwory, dużo znamion, rodzinna historia) powinny zgłaszać się do dermatologa raz w roku.

4. Gdzie się zgłosić w razie wątpliwości?

Dermatolog przeprowadzi podstawową diagnostykę i obejrzy skórę za pomocą specjalnego urządzenia – dermatoskopu. Jeśli konieczne będzie usunięcie znamienia należy zgłosić się do onkologa lub chirurg onkologiczny. Możesz skorzystać z bezpłatnej wizyty u dermatologa z skierowaniem od lekarza rodzinnego albo pójść prywatnie.

Profilaktyka wspomagająca

Unikaj sztucznego opalania (solaria).
Zadbaj o dietę bogatą w antyoksydanty (witaminy A, C, E).
Unikaj palenia papierosów – wpływa negatywnie na regenerację skóry.
W upalne dni pij dużo wody i stosuj nawilżające balsamy – skóra w dobrej kondycji lepiej się regeneruje.

Pamiętaj!

Nowotwory skóry to najczęściej diagnozowane nowotwory, spośród nich najbardziej niebezpieczny jest czerniak. Ryzyko zachorowania na nowotwór rośnie, jeśli posiadasz jasną karnację, liczne znamiona lub często korzystasz z solarium. W razie niepokojących zmian bezzwłocznie zgłoś się do dermatologa.

Źródła:
Profilaktyka nowotworów skóry - onkologia.pacjent.gov.pl
Profilaktyka raków skóry - onkologiawpolsce.pl
Środa z profilaktyką – Profilaktyka chorób skóry. Czerniak - nfz-lodz.pl