Krztusiec - co powinniśmy o nim wiedzieć?
Krztusiec, zwany potocznie kokluszem, to ostra, zakaźna choroba układu oddechowego wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Mimo że współczesne programy szczepień znacznie ograniczyły liczbę zachorowań, choroba nadal stanowi poważne zagrożenie, szczególnie dla niemowląt, małych dzieci, kobiet w ciąży oraz osób o obniżonej odporności.
Objawy krztuśca
- Faza nieżytowa
Pierwszy etap, trwający około 7–14 dni, przypomina zwykłe przeziębienie. W tym okresie mogą pojawić się katar, łagodny suchy kaszel, stan podgorączkowy oraz ogólne osłabienie.
Właśnie w tej fazie krztusiec jest bardzo zaraźliwy, mimo niespecyficznych objawów.
- Faza napadowego kaszlu
Drugi etap, trwający od 2 do 6 tygodni, charakteryzuje się intensywnymi napadami kaszlu, które mogą prowadzić do trudności w oddychaniu, sinicy, a u dzieci – do bezdechu i wymiotów. Napady te są tak silne, że często określa się je jako „pianie” – głęboki, świszczący wdech po ataku kaszlu. Objawy te są najbardziej uciążliwe i stanowią główny sygnał do podjęcia diagnostyki.
- Faza rekonwalescencji
Ostatni etap to stopniowe ustępowanie objawów, które może trwać od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy. Kaszel może ustępować, lecz drobne napady lub drażniący suchy kaszel utrzymują się jeszcze przez dłuższy czas, zwłaszcza po wysiłku czy przeziębieniu.
Leczenie krztuśca
Leczenie krztuśca opiera się przede wszystkim na antybiotykoterapii, która najlepiej działa, gdy zostanie wdrożona we wczesnym stadium choroby. W fazie nieżytowej antybiotykoterapia może zahamować rozwój choroby, natomiast w fazie napadowej głównie skraca okres zakaźności, nie wpływając znacząco na intensywność kaszlu.
Leczenie objawowe, takie jak leki przeciwgorączkowe, inhalacje czy środki łagodzące kaszel, są stosowane w celu złagodzenia dolegliwości oraz poprawy komfortu pacjenta.
W ciężkich przypadkach, zwłaszcza u niemowląt lub osób z powikłaniami, może być konieczna hospitalizacja i leczenie tlenem.
Drogi zakażenia
Krztusiec przenosi się głównie drogą kropelkową. Oznacza to, że bakterie są wydychane przez osobę chorą podczas kaszlu, kichania oraz mówienia, co powoduje rozprzestrzenianie się infekcji w otoczeniu.
Kontakt bezpośredni (np. dotykanie zanieczyszczonych powierzchni) stanowi mniejsze ryzyko, jednak również może prowadzić do zakażenia.
Osoba zakażona jest najbardziej zaraźliwa w pierwszych dwóch tygodniach wystąpienia objawów, a bez właściwej terapii może zarażać przez nawet 3–5 tygodni.
Profilaktyka krztuśca
- Zachowanie zasad higieny, takich jak częste mycie rąk, stosowanie masek oraz unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi.
- Wczesne wykrywanie i izolowanie chorych, aby ograniczyć rozprzestrzenianie bakterii.
- Szczepienia ochronne, które stanowią najskuteczniejszą metodę zapobiegania.
Źródło:
–"Krztusiec – objawy, przebieg, leczenie, powikłania, zapobieganie" mp.pl,
–"Szczepionka przeciw krztuścowi" - szczepienia.pzh.gov.pl,
–"Krztusiec – pierwsze objawy, badania, leczenie u dzieci i dorosłych" - diag.pl,
– "Ruszają bezpłatne szczepienia przeciwko krztuścowi dla kobiet w ciąży" - gov.pl,
– "Krztusiec - informacje ogólne" - epibaza.pzh.gov.pl,
–"Krztusiec (koklusz) – objawy, leczenie, szczepionka" - apteline.pl,
– "Krztusiec - dlaczego jest groźny" - pacjent.gov.pl.