Wszawica, owsica, świerzb - jak im zapobiegać?
01.09.2025
Choroby pasożytnicze, takie jak owsica, wszawica i świerzb, nadal mogą pojawiać się wśród dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Wynika to z bliskiego kontaktu podczas zabawy, wspólnego korzystania z przedmiotów czy niedostatecznej higieny. Szybka reakcja i odpowiednia profilaktyka pozwalają ograniczyć ich rozprzestrzenianie.
Owsica
Owsica wywoływana jest przez niewielkiego pasożyta – owsika ludzkiego (Enterobius vermicularis). Do zarażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową – poprzez brudne ręce lub skażone przedmioty.
Do objawów owsicy należą:
- nocny świąd w okolicy odbytu,
- niespokojny sen, zgrzytanie zębami,
- bóle brzucha, czasem brak apetytu.
Aby zapobiegać zarażeniu owsikiem przypominajmy dzieciom o konieczności mycia rąk mydłem i ciepłą wodą po skorzystaniu z toalety, przed jedzeniem i po powrocie do domu. Krótko obcinajmy im paznokcie. Często wymieniajmy bieliznę, pościel i ręczniki, a w przypadku, gdy dojdzie do zarażenia owsikiem, pierzmy je w wysokiej temperaturze.
Jeśli zauważysz u swojego dziecka objawy owsicy informuj o tym wychowawcę i podejmij leczenie całej rodziny!
Wszawica
Wszawica głowowa spowodowana jest obecnością wszy (Pediculus humanus capitis), które pasożytują na owłosionej skórze głowy. Nie jest związana z brakiem higieny – wszy przenoszą się przez bliski kontakt głowami lub przez wspólne używanie czapek, szczotek czy spinek.
Do objawów wszawicy należą:
- swędzenie skóry głowy,
- obecność żywych wszy lub jaj (gnid) przy nasadzie włosów,
- czasem drobne ranki po drapaniu.
W celu ograniczenia ryzyka zarażenia się wszą głowową przypominajmy dzieciom, aby nie dzieliły się czapkami, grzebieniami, gumkami do włosów. Regularnie kontrolujmy skórę głowy dziecka, szczególnie za uszami i na karku.
W przypadku wykrycia wszy szybko zastosujmy preparaty lecznicze dostępne w aptece bez recepty i dokładnie wyczeszmy włosy gęstym grzebieniem w celu usunięcia gnid. gnid.
Nie zapominajmy o poinformowaniu szkoły/przedszkola o zaistniałej sytuacji, aby możliwe było przeprowadzenie kontroli i działań profilaktycznych.
Świerzb
Świerzb wywołuje roztocz świerzbowiec drążący (Sarcoptes scabiei). Zarażenie następuje przez bezpośredni kontakt skóra do skóry lub przez wspólne korzystanie z pościeli, ręczników, ubrań.
Do objawów świerzbu należą:
- nasilony świąd, szczególnie w nocy,
- drobne grudki, pęcherzyki lub linijne zmiany skórne, najczęściej w okolicach nadgarstków, między palcami, na brzuchu, w pachwinach.
Co zrobić, by uniknąć zarażenia świerzbem? Uczulajmy dzieci, by unikały wspólnego korzystania z ubrań, pościeli i ręczników w przedszkolu czy szkole.
W razie wystąpienia objawów należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu i poinformować placówkę oświatową. Leczeniu muszą poddać się wszystkie osoby z bliskiego kontaktu w tym samym czasie (rodzice, rodzeństwo). Odzież, pościel i ręczniki należy prać w temperaturze minimum 60°C.
Rola rodziców i nauczycieli
- Rodzice powinni regularnie kontrolować stan zdrowia dziecka, uczyć je zasad higieny oraz reagować natychmiast po zauważeniu objawów choroby.
- Nauczyciele i wychowawcy mają obowiązek poinformowania rodziców oraz –w przypadku potwierdzenia zachorowania – powiadomienia Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej.
Współpraca rodziców, kadry pedagogicznej i służb sanitarnych jest kluczowa dla skutecznego zwalczania chorób pasożytniczych.
Pamiętajmy: choroby pasożytnicze mogą dotyczyć każdego – nie są powodem do wstydu, ale wymagają szybkiej reakcji i wspólnych działań, aby chronić zdrowie wszystkich dzieci.
Źródła:
https://www.gov.pl/web/psse-bydgoszcz/profilaktyka-chorob-pasozytniczych-owsica-wszawica-swierzb
https://www.nfz-krakow.pl/dla-pacjenta/aktualnosci/sroda-z-profilaktyka-profilaktyka-chorob-pasozytniczych-owsica-wszawica-swierzb-%2C555.html
https://www.nfz.gov.pl/gfx/nfz/userfiles/_public/aktualnosci/aktualnosci_oddzialow/ulotka._profilaktyka_chorob_pasozytniczych_-_owsica_wszawica_swierzb.pdf
https://samorzad.gov.pl/attachment/1672ad5e-2e28-449e-97d4-ce440a938741