Zdrowie kobiet na pierwszym planie: profilaktyka raka piersi i szyjki macicy
26.10.2023
Rak piersi
to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet. W początkowym okresie nie daje żadnych objawów. Wcześnie wykryty jest niemal w 100% uleczalny.
Młode kobiety w grupie ryzyka:
Największe ryzyko zachorowania na raka piersi nadal występuje u kobiet po 50 roku życia, ale coraz częściej diagnozuje się tę chorobę u młodszych pacjentek. Najwięcej zachorowań dotyczy raka piersi, (stanowią aż 23,8% „kobiecych” nowotworów). Szczególnie groźny jest rak piersi u kobiet poniżej 40 roku życia. Przeważnie pacjentki w wieku 30 albo 40 lat trafiają do lekarza już w drugim albo trzecim stopniu zaawansowania. Guz szybko rośnie i dochodzi do przerzutów, a jedyną możliwością leczenia pozostaje wówczas chemioterapia.
Przyczyna raka piersi
W przypadku raka piersi trudno mówić o konkretnych przyczynach jego powstawania. Istnieją czynniki, które mogą przyczyniać się do wzrostu ryzyka zachorowania. Zadbaj o profilaktykę szczególnie, jeśli:
- masz uwarunkowania genetyczne i w Twojej rodzinie ktoś chorował,
- miałaś wcześnie pierwszą miesiączkę lub późno menopauzę,
- stosowałaś zastępczą terapię hormonalną w okresie menopauzy,
- masz ponad 50 lat,
- późno urodziłaś pierwsze dziecko.
Czego należy unikać, aby chronić się przed rakiem piersi?
- Nadwaga i otyłość – to jeden z ważniejszych czynników podwyższających ryzyko zachorowania na raka piersi. Według Narodowego Instytutu Raka w Stanach Zjednoczonych mniej więcej 50% kobiet, które doświadczyły nowotworu piersi w starszym wieku zmagały się również z otyłością.
- Brak aktywności fizycznej – regularna aktywność fizyczna może przyczynić się do obniżenia ryzyka nowotworu piersi nawet o 25% w porównaniu do osób, które nie podejmują na co dzień żadnego wysiłku;
- Picie alkoholu – im większe ilości, tym wyższe ryzyko zachorowania na raka piersi. Już nawet jeden kieliszek wina dziennie może zwiększyć prawdopodobieństwo choroby o 10% w porównaniu do kobiet, które nie piją alkoholu.
Samobadanie piersi:
Samobadanie piersi rób regularnie, dzięki czemu wyczujesz ewentualną różnicę między badaniami. Wykonuj je zawsze od 3 do 5 dni po miesiączce.
Badasz się nie po to, aby coś znaleźć, ale aby potwierdzić, że wszystko jest w porządku. Jeśli coś Cię zaniepokoi, umów się na wizytę do lekarza – nie czekaj.
Jakie objawy powinny wzbudzić Twoją czujność?
Poznaj swoje ciało
Mammografia - Program profilaktyki raka piersi
Program skierowany jest do kobiet w wieku od 50 do 69 lat, które:
- przez ostatnie dwa lata nie miały mammografii,
- nie miały wcześniej stwierdzonej zmiany nowotworowej piersi o charakterze złośliwym,
- dostały pisemne wskazanie do wykonania ponownej mammografii po upływie 12 miesięcy z powodu obciążenia następującymi czynnikami ryzyka:
- rak piersi wśród członków najbliższej rodziny – matka, siostra, córka,
- mutacja w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2.
Od 1 listopada 2023 roku z programu mogą korzystać kobiety w wieku 45-74 lata.
Profilaktyka raka szyjki macicy
Badanie cytologiczne pozwala wykryć chorobę na bardzo wczesnym etapie – jeszcze w momencie powstania stanów przedrakowych, które są wyleczalne w 100%!
Jakie są czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy?
• przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV),
• wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego,
• wielu partnerów płciowych,
• wiele porodów,
• wieloletnie palenie papierosów.
Co to jest cytologia?
Badaniem cytologicznym określa się pobranie komórek nabłonka szyjki macicy do oceny pod mikroskopem. Wymazy cytologiczne są bezbolesne i całkowicie bezpieczne. Badanie to pozwala wykryć stany przednowotworowe i nowotworowe szyjki macicy, gdy nie występują żadne objawy.
Jakie są czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy?
• przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV),
• wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego,
• wielu partnerów płciowych,
• wiele porodów,
• wieloletnie palenie papierosów.
Jak się przygotować się do badania cytologicznego?
• na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego,
• na pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki,
• co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych.
Cytologia - Program profilaktyki raka piersi
Bezpłatne badanie cytologiczne mogą wykonać kobiety w wieku 25-59 lat raz na 3 lata, w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy.
Od 1 listopada bezpłatne badania cytologiczne wykonać będą mogły kobiety od 25 do 64 roku życia.
Podsumowanie:
Samobadanie piersi, regularne badania przesiewowe oraz zdrowy styl życia to kluczowe elementy w profilaktyce raka piersi. Warto poświęcić kilka minut miesięcznie na dbanie o swoje zdrowie, co może znacząco zwiększyć szanse na długie i zdrowe życie. Warto również edukować młode kobiety na temat samobadania piersi, aby zapobiec diagnozom w zaawansowanym stadium i zmniejszyć umieralność.
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Pyrzycach realizując wojewódzką kampanię „Bądź swoją bohaterką” organizuje spotykania z uczniami i kobietami różnych grup wiekowych prowadząc działania edukacyjne w kierunku profilaktyki i technik samobadania. Zachęcamy do współpracy zainteresowane grupy. Twoje zdrowie jest w Twoich rękach!
Źródło: