W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.

Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Kielcach

Powrót

Radon

Radon – promieniotwórczość naturalna

Człowiek narażony jest na promieniowanie jonizujące pochodzące ze źródeł naturalnych i sztucznych.

Naturalnym źródłem promieniowania jonizującego są izotopy promieniotwórcze występujące w glebie, skałach, materiałach budowlanych, żywności, wodzie, przedmiotach codziennego użytku, a nawet naszych organizmach, oraz z kosmosu. Natomiast, sztuczne źródła promieniowania to wynik działalności człowieka i zalicza się do nich między innymi: aparaty rentgenowskie, procedury medycyny nuklearnej, akceleratory, reaktory jądrowe.1

„Radon-222 stanowi aż 30,3% całkowitej dawki skutecznej otrzymywanej w ciągu roku przez statystycznego Polaka (dane z 2020 roku), co daje średnią dawkę skuteczną równą odpowiednio 1,2 mSv. Roczna całkowita dawka skuteczna promieniowania jonizującego otrzymana przez statystycznego mieszkańca Polski w 2020 r. wyniosła 3,96 mSv.” 1


Radon - podstawowe informacje

Radon to gaz, naturalnie występujący w podłożu gruntowym, wodzie i powietrzu. Zaważywszy na stan skupienia, ma on zdolność do łatwego przemieszcza się i o ile w otwartej przestrzeni jego stężenie jest bardzo małe to w zamkniętych, źle wietrzonych pomieszczeniach, do których przedostaje się z podłoża gruntowego, jego poziom rośnie. Ryzyko narażenia na radon może wystąpić m.in. w miejscu zamieszkania, miejscu pracy oraz w budynkach o mieszanym przeznaczeniu2.
 

Zachęcamy Państwa do zapoznania się z informacjami przedstawionymi na stronach:

  • Państwowej Agencji Atomistyki prowadzonej na potrzeby działań informacyjnych i upowszechnienia rzetelnej, aktualnej i specjalistycznej wiedzy o radonie, www.gov.pl/poznajradon, z zakresu między innymi: szkodliwości gromadzącego się w pomieszczeniach radonu, metod i technik zabezpieczenia budynków przed przenikaniem tego gazu do pomieszczeń oraz metod jego pomiaru
    oraz
  • Głównego Inspektoratu Sanitarnego, https://www.gov.pl/web/gis/radon2, na której zgromadzono szereg materiałów do pobrania z zakresu:
    • Radon- podstawowe informacje
    • Informacje dla pracodawców i pracowników
    • Wpływ radonu na zdrowie ludzi
    • Informacje dotyczące pomiarów średniorocznego stężenia radonu
    • Metody pomiaru stężenia radonu.


Porad i informacji o radonie udzielają:

Oddział Nadzoru Środowiska Pracy i Nadzoru nad Chemikaliami
Tel.: 41 365 54 00 wew. 234
e-mail: praca.wsse.kielce@sanepid.gov.pl

Oddział Higieny Radiacyjnej
Tel.: 41 365 54 31
e-mail: rad.wsse.kielce@sanepid.gov.pl

Sekcja Badań Higieny Radiacyjnej
Tel.: 41 365 54 00 wew. 255
e-mail: lab.rad.wsse.kielce@sanepid.gov.pl


W Kodeksie pracy3 w art. 223 wskazano, że pracodawca jest obowiązany chronić pracowników przed promieniowaniem jonizującym, pochodzącym ze źródeł naturalnych, występujących w środowisku pracy. Dawka promieniowania jonizującego pochodzącego ze źródeł naturalnych, otrzymywana przez pracownika przy pracy w warunkach narażenia na to promieniowanie, nie może przekraczać dawek granicznych, określonych w odrębnych przepisach dla sztucznych źródeł promieniowania jonizującego.
 

Pomiary radonu – miejsca pracy – województwo świętokrzyskie

Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem4, 5, obowiązek wykonywania pomiarów stężenia radonu lub stężenia energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu spoczywa na kierownikach jednostek wykonujących działalność, w których występują miejsca pracy:

  • zlokalizowane wewnątrz pomieszczeń na poziomie parteru lub piwnicy oraz związanych z uzdatnianiem wód podziemnych na terenach powiatów: kieleckiego, opatowskiego i skarżyskiego5

oraz

  • pod ziemią na terenach całego woj. świętokrzyskiego4.

Obowiązek powyższy wynika z Prawa atomowego4 i aktów wykonawczych5.


POMIARY ZALECA SIĘ WYKONYWAĆ W CZASIE OKRESU GRZEWCZEGO
(zalecany w Polsce okres: październik – marzec).

Informacje na temat pomiarów radonu znaleźć można między innymi na stronach internetowych:
https://www.gov.pl/web/poznajradon/pomiaryradonu
https://www.gov.pl/web/gis/informacje-dotyczace-pomiarow-sredniorocznego-stezenia-radonu

Informacje o laboratoriach akredytowanych, wykonujących przedmiotowe pomiary, znaleźć można na stronie internetowej Polskiego Centrum Akredytacji – www.pca.gov.pl w zakładce akredytowane podmioty.
 

Kierownicy jednostek wykonujący działalność w miejscach, o których mowa powyżej:

  • optymalizują narażenie pracowników wykonujących pracę w ww. miejscach pracy,
  • informują na bieżąco na piśmie takich pracowników o:
    • zwiększonym narażeniu na radon, 
    • wynikach pomiarów stężenia radonu lub stężenia energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu w miejscu pracy,
    • otrzymanych przez pracowników dawkach promieniowania,
  • działaniach podejmowanych w celu ograniczenia narażenia na radon w miejscu pracy.


Pracownik - pracownik w rozumieniu przepisów Prawa pracy, osoba wykonująca pracę na podstawie innej niż stosunek pracy, jak również osoba wykonująca działalność na własny rachunek, którzy w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące mogą otrzymać dawki przekraczające wartości dawek granicznych określonych dla osób z ogółu ludności4.

Pracodawców i pracowników zachęcamy do zapoznania się z dedykowanymi dla nich informacjami zamieszczonymi na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Sanitarnego:
https://www.gov.pl/web/gis/informacje-dla-pracodawcow-i-pracownikow

Jeżeli w miejscach pracy:

  • zlokalizowanych wewnątrz pomieszczeń na poziomie parteru lub piwnicy na terenach powiatów: kieleckiego, opatowskiego i skarżyskiego4

wynik pomiaru, wskazuje na możliwość przekroczenia poziomu odniesienia średniorocznego stężenia promieniotwórczego radonu w takich pomieszczeniach, tj. 300 Bq/m3, kierownicy jednostek podejmują działania zapewniające ograniczenie narażenia pracowników na radon.


Działania zapewniające ograniczenie narażenia pracowników na radon w miejscach pracy

  • związanych z uzdatnianiem wód podziemnych na terenach powiatów: kieleckiego, opatowskiego i skarżyskiego5

oraz

  • pod ziemią na terenach całego woj. świętokrzyskiego4

kierownicy jednostek podejmują, jeżeli narażenie pracowników na otrzymanie dawki skutecznej (efektywnej) jest większe niż 1 mSv rocznie.


Pracowników wykonujących pracę w miejscach pracy

  • zlokalizowanych wewnątrz pomieszczeń na poziomie parteru lub piwnicy na terenach powiatów: kieleckiego, opatowskiego i skarżyskiego4

mimo podjęcia działań zgodnie z zasadą optymalizacji - stężenie promieniotwórcze radonu przekracza poziom odniesienia 300 Bq/m3, ale którzy nie są narażeni na otrzymanie dawki skutecznej (efektywnej) większej niż 6 mSv, kwalifikuje się jako pracowników kategorii B.

Tak samo kwalifikuje się pracowników wykonujących pracę w miejscach pracy

  • związanych z uzdatnianiem wód podziemnych na terenach powiatów: kieleckiego, opatowskiego i skarżyskiego5

oraz

  • pod ziemią na terenach całego woj. świętokrzyskiego4

którzy mogą być narażeni na otrzymanie dawki skutecznej (efektywnej) większej niż 1 mSv rocznie, ale nie większej niż 6 mSv rocznie.


Pracowników wykonujących pracę we wszystkich wyżej wskazanych miejscach pracy, którzy mogą być narażeni na otrzymanie dawki skutecznej (efektywnej) większej niż 6 mSv rocznie, kwalifikuje się jako pracowników kategorii A.


Wykonywanie działalności związanej z narażeniem polegającej na:

  • wykonywaniu pracy w miejscach pracy, w których, mimo podjęcia działań zgodnie z zasadą optymalizacji, stężenie radonu wewnątrz pomieszczeń w tych miejscach pracy przekracza poziom odniesienia 300 Bq/m3,

- wymaga powiadomienia w zakresie ochrony radiologicznej właściwego terenowo państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego – formularz powiadomienia można znaleźć:
https://www.gov.pl/web/wsse-kielce/higiena-radiacyjna-wnioski

1 https://www.gov.pl/web/poznajradon/cotojestradon
2 https://www.gov.pl/web/gis/radon--podstawowe-informacje
3 t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465
4 Dz. U. z 2023 r. poz. 1173 z późn. zm.
5 Dz. U. z 2020 r. poz. 1139

 

{"register":{"columns":[]}}