Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinie

Fala upałów to nie tylko dyskomfort, ale i realne zagrożenie dla zdrowia. Wysokie temperatury mogą prowadzić do odwodnienia, udaru cieplnego i zaostrzenia chorób przewlekłych. Szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze, kobiety w ciąży oraz osoby z problemami zdrowotnymi. Warto znać zasady bezpiecznego zachowania w gorące dni – od odpowiedniego nawadniania po unikanie słońca w godzinach największego nasłonecznienia.

 

Najważniejsze zasady:

 

1. Ogranicz przegrzewanie mieszkania

• Utrzymuj temperaturę wewnątrz do około 32 °C w dzień i 24 °C w nocy.
• W ciągu dnia zamykaj i zasłaniaj okna; otwieraj je tylko rano i nocą, gdy na zewnątrz jest chłodniej.
• Wyłączaj niepotrzebne źródła ciepła, jak sztuczne oświetlenie czy sprzęty elektryczne.

2. Unikaj największych upałów

• Unikaj wychodzenia na zewnątrz między 10:00 a 15:00 (czas największego nasłonecznienia).

3. Chroń ciało – ubraniem i chłodzeniem

• Noś jasne, luźne ubrania wykonane z naturalnych materiałów jak bawełna czy len; dodaj nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.
• Korzystaj z chłodnych pryszniców lub okładów, by obniżać temperaturę ciała.

4. Uzupełniaj płyny – jak, ile i czego unikać

• W upały nawadniaj się regularnie, najlepiej małymi łykami wody mineralnej niegazowanej, która najlepiej gasi pragnienie i wspiera termoregulację.
• Zalecana ilość:
  • Dorośli wypijają 2–2,5 l/dzień.
  • W upalne dni nawet 3 l/dzień – szczególnie, gdy jest się aktywnym.
  • Alternatywnie: 30–40 ml wody na kg masy ciała daje bardziej precyzyjne zapotrzebowanie (np. 70-kg osoba = 2,1–2,8 l).
• Dla dzieci, seniorów, kobiet w ciąży i karmiących – przyjmowanie większych ilości płynów jest szczególnie ważne.
• Unikaj napojów alkoholowych i zawierających kofeinę – działają moczopędnie i mogą prowadzić do odwodnienia.

5. Odpowiednia dieta

• Jedz lekkie świeże warzywa i owoce – m.in. pomidory, ogórki, marchew, sałaty, owoce cytrusowe – które zapewniają nawodnienie i wartości odżywcze.
• Unikaj ciężkich i tłustych potraw, które obciążają organizm w gorące dni.

6. Pomagaj osobom narażonym

• Dzieci, osoby starsze, przewlekle chore i przyjmujące leki są szczególnie narażone na skutki upału – otocz je opieką i upewnij się, że mają dostęp do chłodu i płynów.
• Nie zostawiaj ich w nagrzanych pojazdach, gdy widzisz taką sytuację – reaguj!

7. Co robić w razie przegrzania lub odwodnienia

• Objawy mogą obejmować: zawroty głowy, szybsze tętno i oddech, nudności, wysoka temperatura ciała, drgawki, omdlenia (udar cieplny lub słoneczny).
• Działania ratunkowe:
  • Przenieś osobę do chłodnego miejsca.
  • Połóż na plecach, unieś nogi, zastosuj chłodne okłady (np. kark, pachy), wachluj, spryskuj skórę letnią wodą.
  • Nie podawaj leków, zorganizuj profesjonalną pomoc (pogotowie, lekarz) szczególnie przy utracie przytomności bądź drgawkach.