Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Szczecinku

Hipotermia jest stanem, w którym temperatura ciała człowieka spada poniżej 35℃. Dochodzi do niej, gdy ochładzanie organizmu zachodzi szybciej niż wytwarzanie ciepła. Hipotermia może wystąpić na skutek długiego przebywania w niskiej temperaturze otoczenia (powietrza, wody), kiedy dochodzi do wychłodzenia organizmu, które może zagrażać życiu. Hipotermia może dotyczyć również noworodków.

Objawy hipotermii można podzielić na: łagodne, umiarkowane, ostre i krytyczne.

1. Łagodne objawy hipotermii to przede wszystkim silne dreszcze. Organizm stara się wytworzyć więcej ciepła poprzez drżenie i ruch mięśni. Gdy nie udaje się w ten sposób podwyższyć temperatury ciała, dochodzi do stopniowego osłabienia organizmu, dłonie i stopy są bardzo zimne, a czucie w nich może zanikać.
2. Umiarkowane objawy hipotermii charakteryzują się ustaniem dreszczy. Osoba, której stan wychłodzenia dotyczy, jest senna, zdezorientowana i obojętna, lecz nadal jest przytomna. Tętno jest niemiarowe, a skóra na klatce piersiowej chłodna.
3. Ostre objawy hipotermii występują, gdy temperatura ciała spada poniżej 28℃. Osoba będąca w stanie hipotermii głębokiej jest nieprzytomna, jej oddech jest płytki i bardzo wolny, a skóra bardzo zimna. To stan, w którym serce bije bardzo wolno.

Wyróżnia się 5 stopni hipotermii (skala szwajcarska):

• I stopień (HT1) – temperatura głęboka ciała wynosi 32–35°C. Poszkodowany jest w pełni przytomny, w logicznym kontakcie; występują drżenia mięśniowe. Ogrzanie powoduje szybki powrót do dobrej formy.
• II stopień (HT2) – temperatura głęboka ciała wynosi 28–32°C. Pojawiają się zaburzenia świadomości, senność, apatia, zaburzenia mowy i koordynacji ruchowej, ustanie drżeń mięśniowych. Ciśnienie skurczowe może spaść poniżej 90 mmHg i mogą pojawić się zaburzenia rytmu serca.
• III stopień (HT3) – temperatura głęboka ciała wynosi 24–28°C. To bardzo poważny stan zagrażający życiu. Dochodzi do utraty przytomności z zachowaniem funkcji życiowych. Istnieje wysokie ryzyko zaburzeń akcji serca i niewydolności oddechowej. Tętno może być trudno wyczuwalne, a oddechy płytkie i rzadkie.
• IV stopień (HT4) – temperatura głęboka ciała wynosi poniżej 24°C. Dochodzi do zatrzymania krążenia, brak objawów życiowych. Należy natychmiast rozpocząć resuscytację.
• V stopień (HT5) – zamarznięcie (temperatura ciała poniżej 15°C)

Oto kilka kroków, które można podjąć w przypadku podejrzenia hipotermii:

• Wezwij pomoc medyczną - skontaktuj się z miejscowym numerem alarmowym 112 i poinformuj o sytuacji.
• Przenieś osobę do ciepłego miejsca bez gwałtownych ruchów. Przy wyższym stopniu hipotermii nie poruszaj poszkodowanym i zastosuj pozycję leżącą. Zabezpiecz przed dalszym narażeniem na zimno, najlepiej kocem termicznym.
• Zdejmij ostrożnie mokrą odzież, jeśli masz ją czym zastąpić. Wilgotność ubrań przyśpiesza utratę ciepła. Nakryj głowę - głowa jest jednym z miejsc, przez które ciało traci ciepło.
• Ogrzewaj stopniowo - nie stosuj nagłego ogrzewania, takiego jak gorąca kąpiel, ponieważ  może to prowadzić do szoku cieplnego. Stosuj ciepłe koce, ubrania i ciepłe napoje.
• Uzupełnij niedobory płynowe i kaloryczne, jeśli poszkodowany jest przytomny. Nigdy nie podawaj alkoholu.
• Monitoruj oddychanie. W przypadku hipotermii może dojść do spowolnienia oddechu. W razie potrzeby rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).

Ważne jest analizowanie prognozy pogody na czas wypraw w góry, uwzględnianie komunikatów i ostrzeżeń pogodowych, unikanie deszczu i wiatru, zaplanowanie rozpoczęcia wyprawy odpowiednio wcześnie, by przed zachodem słońca zdążyć wrócić w bezpieczne miejsce, zaopatrzenie się w ogrzewacze czy latarkę. Warto przemyśleć sposób wezwania pomocy, gdyby zaszła taka potrzeba. Unikać należy udziału w nietypowych aktywnościach sportowych, które narażają organizm na przebywanie w niskiej temperaturze bez odpowiedniego przygotowania. Jak podkreślają eksperci od morsowania, zażywając tej formy aktywności, zawsze warto dowiedzieć się, jak zapobiec hipotermii.