Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Warszawie

Jednym z projektów zaproponowanych do realizacji na Ursynowie  w ramach organizowanego corocznie budżetu obywatelskiego jest planowana inwestycja pn. „Poszerzenie „łamanego” przejścia do Lasu Kabackiego koło muru metra”. Projekt wzbudził dużo emocji i kilka publikacji w mediach. „Mieszkańcy Ursynowa chcą poszerzenia wąskiego przejścia do Lasu Kabackiego”, „Mieszkańcy żądają przebudowy ścieżki do Lasu Kabackiego”, „Przejście jest ważne dla mieszkańców, bo umożliwia im ekspresowe wejście do Lasu Kabackiego, a kolejne jest oddalone o 500 m”, „Inwestycja ta może przyczynić się do poprawy jakości życia w okolicy poprzez ułatwienie dostępu do natury” - to tylko kilka z cytatów z artykułów, które pojawiły się w ostatnim czasie w przestrzeni medialnej.

Teren dzisiejszego rezerwatu został w 1938 r. wykupiony przez ówczesnego Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, dzięki czemu został uchroniony przed parcelacją i zabudową. Od 1980 r. jest objęty ochroną prawną, będąc największym rezerwatem przyrody nie tylko w Warszawie, ale w całym województwie mazowieckim. Od 2004 r., wraz z wejściem w życie ustawy o ochronie przyrody, podobnie jak we wszystkich innych rezerwatach i parkach narodowych w Polsce, zaczął w nim obowiązywać cały katalog zakazów – w tym zakaz poruszania się.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie w 2015 r., udostępnił do ruchu pieszego i pieszo-rowerowego ponad 33 km szlaków. Wypracowane rozwiązanie było kompromisem pomiędzy interesami osób chcących odwiedzać rezerwat a ograniczeniami wynikającymi z konieczności ochrony przyrody.

Warto zwrócić uwagę, że priorytetem w rezerwatach jest przyroda, a ludzie są w nich jedynie gośćmi. Udostępnienie rezerwatów możliwe jest wyłącznie po uprzedniej analizie, która bierze pod uwagę m.in. uwarunkowania środowiskowe, społeczne, przestrzenne, jednak wciąż priorytetem pozostaje to, by w jak największym stopniu zabezpieczyć walory przyrodnicze. Każdy udostępniony metr szlaku wiąże się z koniecznością jego utrzymania (zapewnienia bezpieczeństwa publicznego), tj. regularnym prowadzeniem prac pielęgnacyjnych obejmujących m.in. usuwanie gałęzi, a czasem całych drzew. Każdy kolejny przedept pociąga za sobą coraz większą fragmentację środowiska i powoduje odbieranie miejsca do życia wszelkim organizmom, dla których rezerwat powinien być ostoją.

Pamiętajmy, że rezerwat Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego jest już udostępniony i to udostępniony w największym zakresie w skali całego województwa. Od 10 lat przepisy umożliwiają planowanie wycieczek na trasach o różnej długości, w zgodzie z przepisami prawa. Jednocześnie sąsiedztwo terenów silnie zabudowanych wiąże się z ogromnym oddziaływaniem człowieka na obszar rezerwatu, co wynika z notorycznego naruszania przepisów. Poruszanie się poza szlakami i naruszanie innych zakazów obowiązujących w rezerwacie przynosi szkody w świecie roślin i zwierząt – niszczone są siedliska, tracimy cenne gatunki roślin, zwierzęta mają coraz mniej ostoi, w których mogą bezpiecznie odpocząć lub wychowywać młode.  Z tych względów Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie nie planuje udostępniać nowych wejść do rezerwatu na terenie Lasu Kabackiego. Już dzisiaj sieć szlaków umożliwia wejście do rezerwatu zarówno z osiedli mieszkaniowych położonych na terenie dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy jak i od strony Piaseczna i Konstancina Jeziorna.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jedynym uprawnionym do zmiany przebiegu szlaków czy udostepnienia kolejnych ścieżek w rezerwatach jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie. W związku z tym udostępnienie obszaru rezerwatu nie może odbyć się w wyniku głosowania przeprowadzonego w ramach projektu budżetu obywatelskiego. Poddanie pod głosowanie propozycji, która zakłada takie zmiany jest więc całkowicie niezasadne. Dlatego też Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie skierował do Urzędu m.st. Warszawy pismo, w którym wniósł o wycofanie ww. inicjatywy z listy projektów poddanych pod głosowanie.