Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Warszawie

W 2009 r. z inicjatywy amerykańskiej organizacji pozarządowej po raz pierwszy obchodzono Dzień Bobra. Inicjatywa ma na celu zwrócenie uwagi na rolę, jaką bobry odgrywają w środowisku i zwiększenie wiedzy na temat tego gatunku.

Mówi się, że bóbr jako jedyny ssak potrafi dostosowywać środowisko do swoich potrzeb. Ścina drzewa, żeby konstruować tamy, dzięki którym podwyższa poziom wody i przyczynia się do jej retencji. Działanie to przynosi korzyści środowisku przyrodniczemu – rozlewiska sprzyjają wzrostowi bioróżnorodności, tworząc dogodne miejsca do życia wielu gatunków ptaków wodno-błotnych, płazów czy owadów. Nie wszyscy wiedzą, że tama zbudowana z części roślin i materiału ziemnego nie jest miejscem życia tego ssaka. Chroni się on w norach, do których wejście znajduje się pod wodą lub w żeremiach (nawodnych budowlach).

W Polsce bóbr jest objęty ochroną częściową – obowiązuje wobec niego wiele zakazów, w tym zakaz umyślnego płoszenia, niepokojenia, niszczenia tam i żeremi oraz zabijania. W szczególnych sytuacjach (np. powtarzające się szkody o znacznych rozmiarach) możliwe jest wydanie decyzji lub zarządzeń zezwalających na rozbieranie tam, umyślne płoszenie lub redukcję liczebności populacji.

Bóbr jest doskonałym pływakiem i nurkiem – pomaga mu w tym błona pławna w tylnych łapach, futro nieprzepuszczające wody i spłaszczony ogon pełniący rolę steru. Potrafi wstrzymać oddech nawet na kilkanaście minut.

W diecie bobra jest około 200 gatunków roślin zielnych i 100 drzewiastych. Wiosną preferuje młode pędy i liściem, latem odżywia się głównie roślinami zielnymi. Jesienią i zimą najczęściej korzysta z gałęzi drzew zgromadzonych w magazynach. Ścina je dzięki siekaczom, które rosną przez całe życie. Co ciekawe ich żółty kolor świadczy o zdrowiu – wynika z dużej zawartości żelaza.

Z natury bóbr jest zwierzęciem skrytym, jednak wzrost jego populacji i zajmowanie siedlisk sąsiadujących z ludźmi powoduje, że coraz łatwiej go dostrzec. Przyczynia się to także niestety do powstawania sytuacji konfliktowych – tamy powodują zalewanie upraw i łąk, nory uniemożliwiają zbiory, powodują też zniszczenie dróg i nasypów kolejowych, w sadach wycinane są drzewa owocowe. W takich sytuacjach przewidziana jest wypłata odszkodowań – wnioski w tym zakresie należy składać do właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska.