Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Warszawie

Drzewa i krzewy rosnące w pasach drogowych dróg publicznych odznaczają się wysokimi wartościami przyrodniczymi i krajobrazowymi. Pełnią bardzo ważną funkcję w procesie oczyszczania powietrza ze szkodliwych substancji gazowych i pyłowych, metali ciężkich, oczyszczania gleby i wody czy kształtowania lokalnych warunków wodnych oraz mikroklimatu. Dają cień dla podróżujących ciągami komunikacyjnymi (drogi, ścieżki rowerowe, chodniki). Pełnią również istotną funkcję społeczną i kulturową. Każde planowane wycięcie drzewa powinno być poprzedzone wnikliwą analizą oraz zebraniem niezbitych dowodów, świadczących o konieczności wyeliminowania drzewa z krajobrazu.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody zezwolenie na usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta, a w przypadku gdy zezwolenie dotyczy usunięcia drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków - wojewódzki konserwator zabytków. Czynności, w zakresie w jakim są one wykonywane przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, w odniesieniu do nieruchomości będących własnością gminy - z wyjątkiem nieruchomości będących w użytkowaniu wieczystym innego podmiotu - wykonuje starosta. Jeżeli prezydent miasta na prawach powiatu sprawuje funkcję starosty, ww. czynności wykonuje marszałek województwa.

Zezwolenie na usunięcie drzewa w pasie drogowym drogi publicznej, z wyłączeniem obcych gatunków topoli, wydawane jest po uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska.

Kluczową kwestią na etapie uzgodnienia projektu decyzji przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska jest weryfikacja wskazanych we wniosku przyczyn usunięcia drzew ze stanem faktycznym i stwierdzenie, czy jedynym rozwiązaniem w przedstawionej sytuacji jest usunięcie drzew. Zezwolenie na usunięcie drzew powinno być wydawane jedynie z ważnych przyczyn. W przypadku usuwania drzew rosnących w pasie drogowym drogi publicznej za takie przyczyny można uznać m.in. obumieranie drzew lub stwierdzenie wady budowy istotnej dla statyki drzewa, co może mieć wpływ na bezpieczeństwo użytkowników ciągów komunikacyjnych.

Kolejną, istotną kwestią na etapie uzgodnienia projektu decyzji przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska jest weryfikacja wniosku w zakresie przepisów odnoszących się do ochrony gatunkowej grzybów, roślin oraz zwierząt. Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie przyrody, organ wydający decyzję zezwalającą na usunięcie drzewa przed jego wydaniem dokonuje oględzin pod kątem obecności gatunków objętych ochroną. Nałożony obowiązek wykonania tego typu oględzin wynika z faktu, że zezwolenia na usuwanie drzew nie mogą pozostawać w sprzeczności z obowiązującymi zasadami prawa, w tym także ustaloną przez ustawę o ochronie przyrody ochroną gatunkową. Biorąc powyższe pod uwagę, przed wydaniem zezwolenia na usunięcie drzewa np. z gniazdem gatunku chronionego, Wnioskodawca (tj. podmiot występujący do organu właściwego do wydania decyzji zezwalającej na usunięcie drzewa), winien uprzednio uzyskać zezwolenie na odstępstwo od zakazów niszczenia siedlisk, będących obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku oraz niszczenia gniazd ptaków objętych ochroną gatunkową. Wydanie zezwolenia z zakresu ochrony gatunkowej należy traktować jako zagadnienie wstępne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, od rozstrzygnięcia którego zależy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji dotyczącej usunięcia drzewa.