Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko jest postępowaniem, które przeprowadza się dla określonych rodzajów dokumentów opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji lub inne podmioty wykonujące funkcje publiczne. Do ww. dokumentów należą projekty:

Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, planu zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwoju, wyznaczające ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
Polityk, strategii, planów i programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywane lub przyjmowane przez organy administracji, wyznaczające ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
Polityk, strategii, planów i programów innych niż wymienione wyżej, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000, jeżeli nie są on bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony;
Zmiany ww. dokumentów;
Dokumentów innych niż ww. oraz zmiany tych dokumentów, jeżeli realizacja ich postanowień lub ich zmiany mogą spowodować znaczące oddziaływanie na środowisko.

Pierwszym etapem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. Organ opracowujący projekt dokumentu, w zależności od jego rodzaju, dokonuje uzgodnienia z:

Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska,
regionalnym dyrektorem ochrony środowiska,
Głównym Inspektorem Sanitarnym,
państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym,
państwowym powiatowym inspektorem sanitarnym,
dyrektorem urzędu morskiego.

Prognozę można porównać do raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, który jest przygotowywany w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Zakres prognozy szczegółowo reguluje ustawa, niemniej w szczególności musi ona zawierać takie elementy jak:

analiza projektu dokumentu,
analiza i ocena istniejącego stanu środowiska,
charakterystyka oddziaływań na środowisko,
możliwość wystąpienia oddziaływania transgranicznego,
prezentacja rozwiązań zapobiegających, ograniczających lub kompensujących negatywne dla środowiska oddziaływania,
przedstawienie rozwiązań alternatywnych,
metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy,
metody analizy skutków realizacji dokumentu,
streszczenie w języku niespecjalistycznym,
oświadczenie autora prognozy, a w przypadku gdy wykonawcą prognozy jest zespół autorów – kierującego tym zespołem.

Kolejnym elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest opiniowanie przedstawionego dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Opinie przygotowują te same organy, które brały udział w uzgadnianiu zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie.

Szczególne zasady opiniowania obowiązują w odniesieniu do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a wynikają one z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Obowiązkowym komponentem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest udział społeczeństwa, który zapewnia organ opracowujący projekt dokumentu.

Przed przyjęciem dokumentu podmiot opracowujący jego projekt bierze pod uwagę ustalenia zawarte w prognozie, opinie organów oraz rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa.

Do przyjętego dokumentu załącza się pisemne podsumowanie zawierające uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych, a także informację, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione:

ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko,
opinie właściwych organów,
zgłoszone uwagi i wnioski społeczeństwa,
wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone,
propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu.

Organ opracowujący projekt dokumentu jest obowiązany prowadzić monitoring skutków realizacji postanowień przyjętego dokumentu w zakresie oddziaływania na środowisko.

Projekt dokumentu nie może zostać przyjęty, jeżeli ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wynika, że może on znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (nadrzędny interes publiczny, brak rozwiązań alternatywnych, zapewnienie wykonania kompensacji).

Informacja dotycząca wnoszenia uwag i wniosków do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie informuje, iż sposób i terminy wnoszenia uwag i wniosków w ramach udziału społeczeństwa określa:

do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – art. 17 i 18 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
do projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego – art. 11 i 12 ww. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Zgodnie z ww. przepisami, rozpatrywanie wniosków i uwag wniesionych w ramach udziału społeczeństwa znajduje się poza kompetencjami regionalnego dyrektora ochrony środowiska i pozostaje po stronie organów samorządowych, tj. organu procedującego sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z ww. ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przeprowadzającego strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.