Sukces działań ochronnych w rezerwacie Kawęczyn
05.08.2025
W efekcie kilkuletnich działań ochronnych w warszawskim rezerwacie Kawęczyn możemy obserwować coraz liczniejsze rośliny ciepłolubne, dla ochrony których powstał rezerwat
Od kilku lat na powierzchni 1,25 ha rezerwatu Kawęczyn wykaszane są m.in. odrosty lipowe i kruszynowe, zacieniające dno lasu. Sukcesja i rozwój tych roślin powodował stopniowe ustępowanie gatunków ciepłolubnych, ważnych z punktu widzenia bioróżnorodności i zachowania cennych gatunków. Dzięki podjętym przez RDOŚ w Warszawie działaniom to właśnie tutaj, w warszawskim Rembertowie, obecnie znajduje się fragment lasu, w którym można obserwować jedno z największych skupisk roślin ciepłolubnych Warszawy i okolic.
Rezerwat Kawęczyn został utworzony w celu ochrony stanowisk ciepłolubnych roślin naczyniowych, związanych ze świetlistymi lasami dębowymi – czyli takimi o niezbyt zwartym drzewostanie i ograniczonym podszycie, dzięki czemu do dna lasu docierają promienie słoneczne, tworząc specyficzne warunki świetlne i termiczne. Do najcenniejszych roślin, które występowały w rezerwacie w okresie, kiedy był tworzony (1998 r.), należą m.in. miodownik melisowaty, pięciornik biały, dzwonki, w tym dzwonek skupiony, rozpierzchły, boloński, okrągłolistny oraz lilia złotogłów, naparstnica zwyczajna, groszek czerniejący i szydlasty oraz bukwica zwyczajna. Nie wszystkie z nich przetrwały do dzisiaj z powodu wspomnianej sukcesji drzew i krzewów, m.in. obcych gatunków inwazyjnych, jednak ich udział w roślinności runa zwiększa się, właśnie dzięki podjętym zabiegom.
Co ważne, pozyskana w wyniku zabiegów biomasa każdorazowo usuwana jest poza granice rezerwatu przyrody. Zapobiega to wzmożonej eutrofizacji siedliska (uwalnianie do gleby dużych ilości biogenów), którą powodowałby rozkład wyciętych drzew i krzewów. Eutrofizacja jest jednym z głównych (poza zacienieniem) zagrożeń dla roślinności ciepłolubnej, która z natury preferuje środowisko mezotroficzne – średnio żyzne.
Zgodnie z obowiązującym planem ochrony rezerwatu Kawęczyn działania ochronne obejmujące wykaszanie roślin zacieniających runo będą w przyszłości kontynuowane, dodatkowo prowadzony będzie nadal monitoring w celu oceny zmian zachodzących w składzie gatunkowym rezerwatu. Wyniki monitoringu pozwolą podjąć decyzję o potrzebie kontynuacji prowadzonych prac i ewentualnych zmianach w sposobie i zakresie realizowanych działań.