Polska w Republice Mołdawii

• System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze

Republika Mołdawii jest niewielkim krajem, bez dostępu do morza (z jedynie kilkusetmetrowym dostępem do Dunaju), położonym w południowo-wschodniej części Europy. Od zachodu graniczy z Rumunią a od północy, wschodu i południa z Ukrainą.

Obecnie, Mołdawia mierzy się z bezprecedensowymi wyzwaniami będącymi efektem inwazji Rosji na Ukrainę. Pomimo wysiłków na rzecz łagodzenia skutków kryzysów energetycznego, migracyjnego i ekonomicznego za pomocą środków polityki fiskalnej spadające dochody gospodarstw domowych i utrzymywanie się wysokiego ryzyka w dalszym ciągu negatywnie wpływają na konsumpcję prywatną i inwestycje. W efekcie tempo wzrostu gospodarczego, po recesji w 2022 r., pozostaje niewielkie. Średniookresowe perspektywy Republiki Mołdawii zależą od reform strukturalnych, postępu w procesie akcesji do UE, wyniku nadchodzących wyborów parlamentarnych w 2025 r. oraz dalszego przebiegu wojny na UA.

Gabinet Ministrów zatwierdził w dniu 5 czerwca 2024 r. Narodową Strategię Rozwoju Gospodarczego do 2030 r., kluczowy dokument, który w opinii mołdawskich władz poprowadzi Republikę Mołdawii w stronę zamożnej gospodarki, stymulując innowacje i tworząc najbardziej optymalne środowisko dla rozwoju biznesu.

Dokument przewiduje redefinicję krajowych polityk rozwoju gospodarczego w celu lepszego wykorzystania istniejących zasobów i możliwości w kontekście procesu akcesyjnego do UE w celu osiągnięcia szybszego, bardziej inkluzywnego i bardziej zrównoważonego wzrostu gospodarczego. Strategia zawiera kilka celów, m.in. stworzenie przyjaznego środowiska dla przedsiębiorców i inwestorów, wyeliminowanie biurokracji, pobudzenie innowacyjnego przemysłu, cyfryzację oraz rozwój sektora usług z naciskiem na usługi o wysokiej wartości, takie jak IT, doradztwo i turystyka.

W 2023 r. zatwierdzono Strategię zarządzania majątkiem państwowym w zakresie przedsiębiorstw państwowych lub z większościowym kapitałem państwowym na lata 2023-2030.

Administracją gospodarczą kraju kieruje premier za pośrednictwem ministerstw branżowych oraz Izby Przemysłowo-Handlowej Republiki Mołdawii.

Ministerstwa branżowe:

 - Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego i Cyfryzacji – www.mded.gov.md. Pod nadzorem rządu funkcjonuje również Invest Moldova (Agencja Inwestycji) – www.invest.gov.md, odpowiedzialna m. in. za promocję eksportu i przyciąganie inwestycji zagranicznych oraz Organizacja na rzecz Rozwoju Przedsiębiorczości (ODA) – www.oda.md; 

 - Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Regionalnego - www.midr.gov.md;

 - Ministerstwo Finansów – www.mf.gov.md;

 - Ministerstwo Energetyki – www.energie.gov.md;

 - Ministerstwo Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego - www.maia.gov.md.

Pozostałe centralne resortowe instytucje publiczne:

 - Bank Narodowy Mołdawii (BNM) – www.bnm.md;

 - Państwowa Agencja Bezpieczeństwa Spożywczego (ANSA) – www.ansa.md;

 - Państwowy Urząd Celny – www.customs.gov.md; 

 - Narodowe Biuro Statystyczne – www.statistica.md

• Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

Historycznie kluczową rolę w gospodarce Mołdawii odgrywało rolnictwo. Jego udział w PKB kraju ulega jednak systematycznemu zmniejszaniu (w 2024 r. już tylko 7,1% w porównaniu do 14% dekadę wcześniej) a branża trapiona jest licznymi problemami (w tym skutki zmian klimatu, niedofinansowanie, wyludnianie się wsi). Pomimo ww. sektor wciąż jest bardzo ważny w kontekście dochodów uzyskiwanych przez MD z eksportu. Produkcja rolna w 2024 r. w porównaniu do 2023 spadła o 15%. Produkcja roślinna spadła o 22,9%, a zwierzęca wzrosła o 5,7%.

Szczególnie ważne dla gospodarki Mołdawii jest produkcja win, która cieszy się uznaniem zarówno na rynkach lokalnych, jak i międzynarodowych. W 2024 r. odnotowano wzrost w porównaniu do 2023 r. o 17% jeśli chodzi o ilość wyeksportowanego towaru (ponad 144 mln litrów) i 22% biorąc pod uwagę jego wartość (234,6 mln USD). Ponadto, Mołdawia jest jednym z czołowych producentów winogron, jabłek, śliwek, brzoskwiń, moreli i słonecznika w regionie.

Produkcja przemysłowa stanowi 16,78 proc. PKB. Kryzys energetyczny, wojna w UA i wzrost cen to podstawowe czynniki, które doprowadziły do jej dalszego obniżenia w porównaniu z 2023 r. (spadek o produkcję przemysłową o 1,1% w porównaniu do 2023 r.). Jednym z najważniejszych i najbardziej rozwiniętych sektorów przemysłowych w Mołdawii, mającym kluczowe znaczenie dla gospodarki kraju, jest przemysł spożywczy, który jest ściśle powiązany z rolnictwem. Pozostałe kluczowe sektory przemysłowe: technologie informacyjno-komunikacyjne; tekstylia.

Stale rośnie udział usług w mołdawskim PKB. W 2024 r. te odpowiadały za 62,3% PKB w porównaniu do 61,5% w 2023. W tym kontekście szczególnie wart odnotowania jest sektor ICT, któremu władze MD udzielają dużej uwagi. W 2024 r. odpowiadał on już za 7,1% PKB kraju.

• Polityka kursowa,

Mołdawski lej (MDL) od połowy 1995 roku jest walutą swobodnie wymienialną w transakcjach na rachunku bieżącym, zgodnie z kryterium Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Kurs wymiany waluty ustalany jest przez Bank Narodowy Mołdawii (BNM) na podstawie kursu kształtującego się na rynku międzybankowym. Operacje wymiany walut mogą być dokonywane przez banki, giełdy oraz punkty wymiany walut (kantory) obsługujące klientów indywidualnych.

Sytuacja na rynku walutowym jest stabilna i przewidywalna, jej optymalne funkcjonowanie nie wymaga interwencji organu regulacyjnego – Narodowego Banku Mołdawii (NBM). W 2024 r. waluta krajowa odnotowała nominalną deprecjację względem USD o 6,07% (z 17,33 MDL za 1 USD w dniu 01.01.2024 r. do 18,38 MDL w dniu 31.12.2024r.). W porównaniu do EUR MDL umocnił się o 0,54%. Stan rezerwowych aktywów walutowych BNM na koniec grudnia 2024 r. osiągnął poziom 5,48 mld USD pozostając na bardzo zbliżonym poziomie w porównaniu do końca 2023 r. (5,46 mld USD).

• Surowce i technologie krytyczne,

Republika Mołdawii nie posiada znaczących zasobów surowców naturalnych ani dostępu do technologii krytycznych. Znaczenie gospodarcze mają jedynie złoża wapieni, granitu, piaskowców i gliny. Większość surowców, w tym energetyczne, jest importowanych. Podstawowym bogactwem naturalnym Republiki Mołdawii są żyzne gleby. Aż na 75 % terytorium kraju występują czarnoziemy.

• Stan infrastruktury,

Transport. Przez Republikę Mołdawii przebiegają trasy międzynarodowe prowadzące do Rumunii, Bułgarii, Rosji, Grecji, Polski i na Ukrainę. Najważniejsze odcinki tych dróg to: Czerniowce-Bielce-Kiszyniów, Jassy-Sculeni-Bielce-Soroki oraz Kiszyniów-Odessa. Wyremontowane odcinki dróg to Kiszyniów-Soroki (Soroca), Kiszyniów-Komrat (Comrat), Kiszyniów-Ungieny (Ungheni) oraz Kiszyniów-Leușeni (granica z Rumunią). Na pozostałych odcinkach dróg nawierzchnia nie spełnia jeszcze europejskich standardów. Niektóre drogi, choć noszą numery, nie posiadają nawierzchni bitumicznej.

Długość linii kolejowych wynosi ok. 1,5 tys. km, dróg samochodowych (łącznie z miejskimi) 15,5 tys. km (z tego o twardej nawierzchni 12,8 tys. km). Połączeń kolejowych jest niewiele, zaś prędkość pociągów jest ograniczona. Istnieje natomiast rozbudowana sieć połączeń mikrobusowych, także do i z separatystycznego regionu naddniestrzańskiego.

W transporcie międzynarodowym realizowane są przewozy transportem kolejowym łączącym Kiszyniów, Bielce, Winnicę, Czerniowce, Tyraspol, Odessę, Jassy i Gałacz poprzez przejścia graniczne w Ungienach (Ungheni), Vălcineț/Otaci, Kuczurganie (Cuciurgan) i Giurgiulești.

W Kiszyniowie znajduje się międzynarodowy port lotniczy obsługujący przewozy pasażerskie i towarowe, a w miejscowości Giurgiulești nad Dunajem (na samym południu kraju) port przeładunkowo-magazynowy (również i pasażerski, obecnie nie działający, częściowo wykorzystywany do celów towarowych).

W ostatnich latach infrastruktura drogowa modernizowana jest dzięki parterom rozwojowym – UE, Bank Światowy (wcześniej także USAID). 

Telekomunikacja. Internet w Mołdawii jest jednym z najszybszych i najtańszych na świecie. Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju ocenił, że Mołdawia ma wysoko rozwiniętą infrastrukturę cyfrową, z 98% zasięgiem 4G na swoim terytorium. Do lipca 2022 r. w Mołdawii było ponad 3 miliony użytkowników Internetu, co stanowiło około 76% populacji. W sierpniu 2022 r. został uruchomiony Starlink a w połowie 2024 (w trybie testowym) 5G. Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) to jeden z najbardziej obiecujących sektorów gospodarki w Mołdawii, odpowiadający za ponad 10 procent PKB. Ponad 2000 mołdawskich studentów rocznie kończy studia z tytułem magistra informatyki lub pokrewnej dziedziny.

Globalny Indeks Cyberbezpieczeństwa ITU plasuje Mołdawię na 33. miejscu w Europie i 63. miejscu na świecie. Przystąpienie kraju w 2009 r. do Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości i przyjęcie Narodowego Programu Cyberbezpieczeństwa na lata 2016–2020 ustanowiły parametry prawne dla bezpieczniejszego środowiska cyfrowego. Od czasu inwazji Rosji na sąsiednią Ukrainę i jej kampanii cyberwojny przeciwko Mołdawii, rząd Mołdawii zainwestował znaczne pieniądze i zasoby w opracowanie silniejszych praktyk i przepisów dotyczących cyberbezpieczeństwa przy wsparciu Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych. Unia Europejska utworzyła również i sfinansowała Jednostkę Szybkiej Pomocy w Cyberbezpieczeństwie Mołdawii w celu poprawy cyberodporności organizacji sektora publicznego Mołdawii i kluczowych sektorów infrastruktury krytycznej. Mołdawia przyjęła nowe przepisy częściowo opracowane przez jednostkę, które wejdą w życie 1 stycznia 2025 r. W kraju przyjęto również przepisy mające na celu ściślejsze dostosowanie się do przepisów RODO UE i obecnie w większości są one zgodne.

• Kalendarz dni wolnych od pracy

a) 1 stycznia – Nowy Rok,

b) 7-8 stycznia – Boże Narodzenie (także 25 grudnia),

c) 8 marca – Dzień Kobiet,

d) 1 maja – Święto Pracy,

e) 9 maja – Dzień Zwycięstwa,

f) 27 sierpnia – Święto Niepodległości,

g) 31 sierpnia – Święto Języka Rumuńskiego,

h) oraz święta ruchome: Poniedziałek Wielkanocny, Wspomnienie Zmarłych (kolejny poniedziałek po Poniedziałku Wielkanocnym) oraz święto miasta (dzień wolny w danej miejscowości, np. w Kiszyniowie – 14 października).​​​​​

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy

• Najważniejsi partnerzy handlowi

Eksport towarów w I półroczu 2025 r. osiągnął poziom 1 601,2 mln USD. Wartość ta jest mniejsza o 10,1% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego.

Eksport do krajów UE wyniósł 1026,9 mln USD (64,1% eksportu ogółem) i zmniejszył się o 11,3% w porównaniu do I półrocza 2024 r.

Eksport do krajów WNP wyniósł 107,1 mln USD (6,7% eksportu ogółem) i zmniejszył się o 23,9%  w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego.  

Eksport do pozostałych krajów wyniósł 457,2 mln USD (29,2% eksportu ogółem) czyli o 3,1% mniej w porównaniu do tego samego okresu r/r.

Import towarów w omawianym okresie wyniósł 5117,6 mln USD i zwiększył się o 18,6%
w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego.

Import z krajów UE wyniósł 2781,4 mln USD (54,4% importu ogółem) czyli o 31,7% więcej
w porównaniu do okresu styczeń-czerwiec 2024 r.

Import z krajów WNP wyniósł 150,3 mln USD (2,9% importu ogółem), zmniejszając się o 9,9%
r/r.

Import z pozostałych krajów wyniósł 2185,9 mln USD (42,7% importu ogółem) i był o 7,3% większy w porównaniu do okresu styczeń-czerwiec roku ubiegłego.

• Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe

W strukturze eksportu, za I połowę 2025 r., dominują:

1. Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy – 347,6 mln USD (-13,4%), udział – 21,7%,

w tym:

      Maszyny, urządzenia i aparaty elektryczne oraz ich części – 280,8 mln USD (-10,3%);

2. Żywność i zwierzęta żywe – 334,0 mln USD, (-22,8), udział – 20,9%, w tym:

Owoce i warzywa – 162,4 mln USD (-22,2%);

Zboża – 117,5 mln USD (-33,0%).

3. Różne wyroby przemysłowe – 298,6 mln USD (+5,0%), udział – 18,1%, w tym:

Odzież – 138,5 mln USD (+7,5%);

Meble i ich części – 62,6 mln USD (-6,9%).

4. Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne (dzięki reeksportowi ropy naftowej i energii elektrycznej, głównie do Rumunii oraz Ukrainy) – 237,8 mln USD (+25,1%), udział – 14,8%.

W strukturze importu, za pierwszą połowę 2025 r., dominują:

1. Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy – 1286,4 mln USD (+12,1%), udział – 25,1%,
   w tym:

Pojazdy samochodowe – 385,6 mln USD (+10,9%);

Maszyny, urządzenia i aparaty elektryczne oraz ich części (kuchenki, lodówki, zamrażalniki, pralki, itd.) – 365,2 mln USD (+3,5%).

2. Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne – 1141,6 mln USD (+47,8%), udział – 22,3%, w tym:

Gaz ziemny – 517,4 mln USD ( w 1,9 razy więcej);

Ropa naftowa – 414,1 mln USD (-9,0%);

Energia elektryczna – 199,6 mln USD (w 5,5 razy więcej).

3. Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca – 720,9 mln USD (+14,0%), udział – 14,1%, w tym:

Włókna, tkaniny– 144,5 mln USD (+2,2%);

Żelazo i stal – 145,7 mln USD (+55,1%);

Artykuły przetworzone metalowe – 124,9 mln USD (+14,3%).

4. Żywność i zwierzęta żywe – 645,7 mln USD (+20,8%), udział – 12,6%, w tym:

Owoce i warzywa – 178,0 mln USD (+30,3%);

Produkty mleczne i jaja – 88,3 mln USD (+19,4%);

Zboża – 75,0 mln USD (+10,6%).

5. Chemikalia i produkty pokrewne – 585,2 mln USD (+5,1%), udział – 11,4%, w tym:

Artykuły medyczne i farmaceutyczne – 167,7 mln USD (+4,8%);

Olejki eteryczne, rezynoidy i substancje zapachowe – 104,3 mln USD (+6,2%);

Przetworzone tworzywa sztuczne – 78,0 mln USD (+9,0%).

6. Różne wyroby przemysłowe – 494,2 mln USD (+13,9%), udział – 9,7%, w tym:

Odzież – 107,9 mln USD, (+10,9%);

Meble i ich części – 44,9 mln USD (+12,9%).

• Główni inwestorzy

Według najnowszych danych 81,5% bezpośrednich inwestycji zagranicznych w gospodarce pochodzi z UE. Również według danych Agencji Usług Publicznych w Republice Mołdawii działa 4900 spółek z kapitałem z państw członkowskich UE, o łącznej wartości inwestycji wynoszącej 20 mld MDL (1 mld EUR). Tylko ok. 6% inwestycji zagranicznych pochodzi z WNP – 23 razy mniej. Główne kraje inwestujące - Rumunia, Cypr, Holandia, Włochy, Niemcy.

Łączną wartość BIZ stanem na wrzesień 2024 r. wyceniono na 5,6 mld USD (wzrost o 2,7% r/r)

Rumunia zajmuje pierwsze miejsce wśród głównych inwestorów Republiki Mołdawii. Obecnie po lewej stronie Prutu zarejestrowanych jest 1600 przedsiębiorstw z kapitałem rumuńskim.

• Główne kierunki inwestycji zagranicznych

Główne rodzaje działalności gospodarczej, które skorzystały z bezpośrednich inwestycji zagranicznych, to:

działalność finansowa i ubezpieczeniowa 32,8%;

handel 24,5%;

przemysł wytwórczy 20,4%;

informacja i komunikacja 5,5%;

transport i magazynowanie 3,8%;

branża energetyczna 3,3%;

transakcje na rynku nieruchomości, 3,2%.

Republika Mołdawii jest członkiem WTO (od 2001 r.) i międzynarodowych organizacji regionalnych: GUAM (Gruzja, Ukraina, Azerbejdżan, Mołdawia), BSEC (Organizacji Czarnomorskiej Współpracy Gospodarczej). Trwa proces rozwiązywania szeregu porozumień i wypowiadania członkostwa w ramach Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). Z krajami WNP Republika Mołdawii ma zawarte dwustronne umowy o wolnym handlu, na podstawie których w handlu wzajemnym nie są pobierane cła (z pewnymi wyjątkami).

Od 1992 r. jest członkiem MFW, EBOiR; przystąpiła do Strefy Wolnego Handlu Europy Południowo – Wschodniej CEFTA, podpisując Porozumienie CEFTA w 2006 roku. Wcześniej podpisała dwustronne umowy o wolnym handlu z krajami CEFTA.

EBI współpracuje z Mołdawią od 2008 roku. Bank działa w Mołdawii zgodnie z Europejską Polityką Sąsiedztwa (ENP), Partnerstwem Wschodnim (EaP) i innymi dwustronnymi umowami UE.

Od 2010 roku Republika Mołdawii jest członkiem Traktatu Wspólnoty Energetycznej.

Republika Mołdawii jest członkiem Banku Światowego od 1992 r. W sumie Bank Światowy przyznał Republice Mołdawii ponad 2,1 miliarda dolarów na ponad 70 operacji. Obecnie w portfelu kraju znajduje się 14 aktywnych projektów o łącznym zaangażowaniu 849 mln dolarów w obszarach takich jak reforma regulacyjna i rozwój biznesu, modernizacja usług rządowych, administracja podatkowa, rejestracja gruntów, edukacja, drogi, zdrowie, sektory społeczne, w tym COVID- 19 reagowanie kryzysowe, rolnictwo, woda i kanalizacja, energia.

Mołdawia jest objęta unijnym programem Partnerstwa Wschodniego. 27 czerwca 2014 r. podpisała Umowę Stowarzyszeniową z Unią Europejską, obejmującą porozumienie o strefie wolnego handlu (DCFTA), która weszła w życie od lipca 2016 r. Część handlowa umowy jest stosowana od września 2014 r. Preferencyjny system handlu umożliwił Mołdawii skorzystanie ze zmniejszonych lub zniesionych taryf na towary, zwiększonego rynku usług i lepszych warunków inwestycyjnych. ​​​​​​

Relacje handlowe Polska-Mołdawia (USD)

Źródło: GUS

W 2024 r. PL wyeksportowała do MD towary o łącznej wartości 394,8 mln EUR (wzrost o 8,9% w porównaniu do 2023 r.) a import z tego kraju wyniósł 173,5 mln EUR (wzrost o 4,4%). W polskim eksporcie dominowały maszyny i urządzenia (25,13%), pojazdy nieszynowe (7,48%), tworzywa sztuczne (7%), mięso i podroby (4,5%) oraz produkty mleczne (4,28%). MD sprzedawała do PL przede wszystkim przetworzone warzywa i owce (28,2%), jadalne owoce i orzechy (17,23%), żeliwo i stal (12,75%), urządzenia elektryczne (11,68%) oraz produkty spożywcze (6,33%).

Według danych MD, stanem na koniec 2024 r., w państwie zarejestrowanych było 86 firm z polskim kapitałem a wartość naszych inwestycji wyniosła 230,3 mln MDL (ok. 51 mln PLN).

Inwestycje: Wg danych Narodowego Banku Polskiego polskie BIZ w Mołdawii na koniec 2023 r. wyniosły 36,7 mln EUR. Wg stanu na koniec 2024 r. wśród zarejestrowanych w Republice Mołdawii przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego ze wszystkich krajów świata, 86 stanowiły firmy z pełnym lub częściowym udziałem kapitału polskiego (jednakże można z dużym prawdopodobieństwem ocenić, iż ok. 1/3 tych firm nie prowadzi działalności: nie wypełniły one obowiązku formalnego uregulowania swojego statusu, lecz nadal znajdują się w rejestrze państwowym).

Największym polskim inwestorem jest Krajowa Grupa Spożywcza. Drugą znaczącą polską inwestycją bezpośrednią jest Plastics Moldova, przedsiębiorstwo handlujące wyrobami z tworzyw sztucznych wykorzystywanymi głównie w reklamie i budownictwie.

Ponadto polskie inwestycje w Republice Mołdawii dotyczą głównie budownictwa, przemysłu przetwórczego, handlu ale zainteresowanie inwestowaniem zaczęło także dotyczyć usług budowlanych, transportowych oraz pośrednictwa pracy. W latach 2017-2023 szereg polskich firm analizowało również możliwości inwestowania w branży ceramiki budowlanej, meblarskiej, utylizacji odpadów oraz budowy małych elektrociepłowni.

• Relacje z UE

23 czerwca 2022 r. Mołdawia uzyskała status kandydata do UE, a w grudniu 2023 r. Rada Europejska podjęła decyzję o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z tym krajem.

Po uzgodnieniu w ramach UE ram negocjacyjnych, oficjalnie negocjacje zostały zainaugurowane konferencją międzyrządową w Luksemburgu 25 czerwca 2024 r.

Przyjęte zostało rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1279 z dnia 18 lipca 2022 r. w sprawie środków tymczasowej liberalizacji handlu będących uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do mołdawskich produktów (śliwki, jabłka, wiśnie, winogrona stołowe, pomidory, czosnek i sok winogronowy) na podstawie Układu o stowarzyszeniu UE-Mołdawia. Celem rozporządzenia było zwiększenie przepływów handlowych z Mołdawii do UE poprzez przyznanie dodatkowych jednostronnych kontyngentów bezcłowych na import towarów rolnych do UE na okres 1 roku. Rozporządzenie obowiązywało do 24 lipca 2023 r. i zostało zastąpione rozporządzeniem PE i Rady nr 2023/1524 z dnia 20 lipca 2023 r. Przyjęte na okres 1 roku rozporządzenie zakładało tymczasowe zawieszenie wszystkich obowiązujących jeszcze taryf celnych, o których mowa w tytule V układu o stowarzyszeniu. Dotyczyło to owoców i warzyw objętych systemem cen wejścia i kontyngentami taryfowymi. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1524 z dnia 20 lipca 2023 r. pozostawało w mocy do 24 lipca 2024 r. Ze względu na kontynuowaną przez Rosję wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie i utrzymujący się wpływ tych działań na Mołdawię 14 maja 2024 r. przyjęte zostało kolejne rozp. PE i Rady nr 2024/1501 w sprawie przedłużenia wspomnianych środków liberalizacji handlu na okres jeszcze jednego roku ( licząc od dnia 25 lipca 2024 r.). Środki te mają formę tymczasowego zawieszenia wszystkich obowiązujących jeszcze taryf celnych, o których mowa w tytule V układu o stowarzyszeniu. Dotyczy to owoców i warzyw objętych systemem cen wejścia oraz siedmiu produktów rolnych objętych kontyngentami taryfowymi (pomidory, czosnek, winogrona stołowe, jabłka, czereśnie, śliwki i sok winogronowy). W związku z wygaśnięciem w dniu 25 lipca 2025 r. środków liberalizacji handlu zawarto nowe porozumienie, którego celem była rozszerzenie obowiązywania DCFTA (Pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu).    

10.10.24 Komisja Europejska poinformowała o przeznaczeniu, w latach 2025-2027, kwoty 1,8 mld EUR na wsparcie rozwoju mołdawskiej infrastruktury i przedsiębiorstw. Suma ta została następnie zwiększona i w momencie podpisania stosownej umowy UE – MD w dniu 12.05.2025 wynosiła już 1,9 mld EUR.

• Baza traktatowa (między krajem opisywanym a Polską i UE)

Polska:

Stosunki gospodarcze między Polską a republika Mołdawii regulują następujące akty prawne:

• umowa o wzajemnej ochronie i popieraniu inwestycji,
• umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania,
• umowa o przewozach lotniczych,
• umowa o międzynarodowych przewozach drogowych,
• umowa o współpracy między Departamentem Standaryzacji i Nadzoru Technicznego RM a Polskim Komitetem Standaryzacji,
• umowa o współpracy międzyregionalnej,
• umowa o współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach celnych,
• umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem RM o współpracy gospodarczej.

oraz porozumienia między:

• Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi RP a Ministerstwem Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego RM o współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej w dziedzinie rolnictwa i gospodarki żywnościowej.
• Wojewodą Łódzkim i Ministerstwem Gospodarki RM o współpracy gospodarczej i rozwoju handlu.
• Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości a Ministerstwem Gospodarki i Handlu RM o współpracy.

UE:

W dniu 27 czerwca 2014 roku w Brukseli Republika Mołdawii podpisała Umowę Stowarzyszeniową z Unią Europejską, obejmującą porozumienie o strefie wolnego handlu (DCFTA). Ww. dokument wszedł w życie w dn. 1 lipca 2016 r. Część handlowa umowy jest stosowana od września 2014 r.​​​​