W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.

Mali

Informacje ogólne

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy
Mali położone jest w Afryce Zachodniej. Jej obszar wynosi 1 241 231 km². Według danych z 2022 roku ludność liczy 22,54 mln (dla porównania 19,41 mln mieszkańców w 2018 roku). Stolicą kraju jest Bamako. 
Przez kraj przepływają dwie duże rzeki: Niger (2,4 tys. km) i Senegal (1,2 tys. km).
Do niedawna status języka urzędowego posiadał francuski, ale posługuje się nim jedynie 17% ludności. W Mali występuje wiele grup etnicznych, spośród nich najliczniejsze to: Bambara (33,3% populacji), Fulani (13,3%), Sarakole/Soninke (9,8%), Senufowie (9,6%), Malinke (8,8%), Dogonowie (8,7%). Społeczeństwo malijskie jest młode, 25% populacji ma poniżej 15 lat.
Ocenia się, że tylko ok. 40% dzieci uczęszcza do szkół średnich, a 75% do szkół podstawowych. 75% ludności nie ma dostępu do usług sanitarnych. Poziom analfabetyzmu oceniany jest na nawet na 74%.
Główne miasta, poza stolicą Bamako, to Sikasso, Koutiala, Ségou, Kayes, Mopti, Gao.

Warunki klimatyczne
W kraju występują dwie strefy klimatyczne: klimat zwrotnikowy suchy na północy i podrównikowy suchy na południu (na dalekim południu wilgotny).
W Mali występują trzy pory roku: sucha od marca do czerwca, deszczowa od czerwca do września i przejściowa (zimna) od października do lutego. Temperatury wahają się od 24 stopni w styczniu do 35 w maju.
 
Główne bogactwa naturalne
Głównymi bogactwami naturalnymi Mali są: złoto, boksyty, rudy żelaza, fosfaty, uran, wapienie, marmur, sól.
 
System walutowy, kurs i wymiana
Walutą obowiązującą w Mali jest frank CFA będący walutą obowiązującą w ośmiu krajach Zachodnioafrykańskiej Unii Gospodarczo-Walutowej (ang. WAEMU / fr. UEMOA), tj., oprócz Mali, w Beninie, Burkina Faso, Gwinei Bissau, Nigrze, Senegalu, Togo oraz Wybrzeżu Kości Słoniowej. Międzynarodowy skrót waluty to XOF.
Frank CFA dzieli się na 100 centymów. Ustalony w 1999 r. stały parytet wobec euro wynosi: 1 EUR = 655,957 XOF (1000 XOF ≈ 1,52 EUR). Odpowiedzialność za emisję pieniądza i prowadzenie polityki pieniężnej spoczywa na Centralnym Banku Państw Afryki Zachodniej (BCEAO).
 
Religia
Zgodnie z konstytucją Mali jest krajem laickim, gwarantującym wolność wyznania. Obecnie trwają prace nad nową konstytucją. 
Dominującą religią jest islam, wyznaje go ok. 95% ludności. Chrześcijaństwo wyznaje 2,5% mieszkańców, a 2,5% religie tradycyjne.
 
Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy
W Mali obchodzone są następujące święta:
Święta państwowe: 1 stycznia – Nowy Rok, 20 stycznia – Dzień Wojska, 1 maja – Święto Pracy, 25 maja – Dzień Afryki, 22 września – Święto niepodległości.
Święta religijne chrześcijańskie: Wielkanoc (święto ruchome), 25 grudnia – Boże Narodzenie.
Święta religijne muzułmańskie: Noc Przeznaczenia, Laïlou Qadr (święto ruchome), Koniec Ramadanu, Korité / Aïd-El-Fitr (święto ruchome), Święto Ofiarowania, Tabaski / Aïd al-Adha (święto ruchome), Aszura (święto ruchome), Święto Narodzin Mahometa, Maouloud (święto ruchome).
 
Infrastruktura transportowa
Łączna sieć drogowa w Mali liczy 89 tys. km, w tym jedynie 6,6 tys. km jest pokrytych asfaltem, czego jedynie 2,7 tys. km z nich jest w dobrym stanie. Gęstość sieci drogowej oceniania jest na 1,80 km/100 km², co jest jednym z najniższych wskaźników nie tylko w regionie, ale i na całym kontynencie afrykańskim.
Łączna długość torów kolejowych wynosi 729 km, z czego 643 km na trasie Bamako-Dakar, obecnie niewykorzystywanej z uwagi na bardzo zły stan infrastruktury. Jedyna działająca obecnie linia kolejowa jest wykorzystywana na trasie Kayes-Bamako.
W Mali funkcjonuje 9 lotnisk, z czego 6 międzynarodowych (Bamako-Sénou, Kayes Dag Dag, Mopti Ambodédjo, Sikasso Dignagan, Tombouctou i Gao) oraz 3 regionalne (Nioro, Yélimané i Goundam).
Mali oferuje także możliwość transportu rzecznego na rzekach Niger i Senegal na łącznej długości 1550 km, niemniej z uwagi na przestarzałą infrastrukturę i okresowe wysokie zapiaszczenie koryt rzecznych jest on wykorzystywany maksymalnie przez 3 miesiące w roku.
 
Obowiązek wizowy
Obywateli RP obowiązują wizy na przejazd i pobyt. O wizę można ubiegać się w Ambasadzie Mali w Berlinie (http://ambassademali.de/fr/contacts/). Paszport musi być ważny co najmniej 6 miesięcy od planowanej daty opuszczenia kraju. Nie wymaga się okazania środków finansowych na pobyt, niezbędne jest jednak posiadanie ok. 70 USD na dobę. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest uzyskanie wizy na granicy.
Wizę można przedłużyć na miejscu. Posiadacze wiz są zwolnieni z obowiązku meldunkowego na policji.
Z uwagi na bardzo wysokie zagrożenie zamachami terrorystycznymi Ministerstwo Spraw Zagranicznych odradza aktualnie wszelkie podróże do Mali, w tym do stolicy kraju, Bamako.
Informacje dla podróżnych dostępne są na stronach MSZ: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/mali

 

System administracyjny

Ustrój polityczny
Mali jest republiką z jednoizbowym parlamentem. Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Od 2021 roku w skutek zamachu stanu władzę przejął płk Assimi Goïta. 
Kraj podzielony jest administracyjnie na 10 regionów. Oddzielny status ma stolica Bamako, która złożona jest z 6 gmin. Regiony dzielą się na  49 okręgów i 703 gminy.

Władza ustawodawcza
Władza ustawodawcza sprawowana była przez Zgromadzenie Narodowe wybierane w wyborach powszechnych na okres 5 lat. Parlament liczył 147 członków. Ostatnie wybory zostały przeprowadzone w marcu i kwietniu 2020. Wybory były organizowane w dwóch turach w przypadku nieosiągnięcia przez kandydata na posła 50% głosów. W związku z zamachem stanu, Zgromadzenie Narodowe jest obecnie rozwiązane i tymczasowo zastąpione przez Radę Narodową Okresu Przejściowego (fr. Conseil national de la transition).
 
Władza wykonawcza
Na czele władzy wykonawczej stał prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 5 lat, maksymalnie na dwie kadencje. Prezydent powoływał premiera rządu, a na wniosek premiera nominował także członków rządu. Premierem okresu tymczasowego od sierpnia 2022 roku jest Choguel Kokalla Maïga, którego rząd liczy 28 ministrów.

Struktura administracji gospodarczej
Do głównych resortów odpowiedzialnych w Mali za kwestie gospodarcze oraz dotyczące handlu zagranicznego i inwestycji należą m.in.:

  • Ministerstwo Przemysłu i Handlu
  • Ministerstwo Promocji Inwestycji Prywatnych, Małych i Średnich Przedsiębiorstw i Krajowej Przedsiębiorczości.
  • Ministerstwo Infrastruktury i Wyposażenia
  • Ministerstwo Kopalnictwa i Paliw
     

Sądownictwo gospodarcze
System sądowniczy w Mali składa się z Sądu Najwyższego, Sądu Konstytucyjnego, Sądu Przysięgłych, sądów pierwszej instancji, trybunałów sprawiedliwości, sądów pracy, trybunałów handlowych, trybunałów administracyjnych i sądów dla nieletnich. 

Praktyka pokazuje, że procesy mogą trwać długimi latami. Wskazuje się, że system sądowniczy obarczony jest korupcją czy politycznymi naciskami. 

W przypadku sporu strony mogą także skorzystać z procedury arbitrażu zgodnie z zasadami określonymi przez Organizację dla Harmonizacji Prawa Afrykańskiego (OHADA), której Mali jest członkiem.  OHADA została stworzona w celu harmonizacji prawa gospodarczego w 17 państwach afrykańskich w zakresie m.in. prawa handlowego, prawa spółek, prawa dotyczącego bezpiecznych transakcji (np. w zakresie gwarancji i zabezpieczeń), a także odzyskiwania wierzytelności czy właśnie arbitrażu. Członkami OHADA są następujące kraje: Benin, Burkina Faso, Czad, Demokratyczna Republika Konga, Gabon, Gwinea, Gwinea Bissau, Gwinea Równikowa, Kamerun, Komory, Kongo, Mali, Niger, Republika Środkowoafrykańska, Senegal, Togo i Wybrzeże Kości Słoniowej.

W ramach Malijskiej Izby Przemysłowo-Handlowej (CCIM) zostało utworzone Centrum Koncyliacji i Arbitrażu w Mali (CECAM), które umożliwia pozasądowe uregulowanie sporu między stronami: 

  • Centre d’Arbitrage de Médiation et de Conciliation du Mali (CECAM) Chambre de Commerce et d’industrie du Mali
    Adres: Hamdallaye ACI 2000, Cité des 16 villas Bamako, Mali
    Tel.: (223) 20 29 78 70
    Fax: (223) 66 73 24 15
    Internet: http://www.cecam-mali.com/  
Gospodarka

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Gospodarka kraju jest zależna w ogromnym stopniu od wydobycia złota i uprawy bawełny. Oba te produkty dominują w strukturze wymiany handlowej Mali i stanowią blisko 75% całej wartości malijskiego eksportu.

Przemysł wytwórczy w Mali jest bardzo słabo rozwinięty, kraj musi sprowadzać większość artykułów konsumpcyjnych. 
W związku z dynamicznymi przyrostem naturalnym na poziomie 3,6% rocznie każdego roku na rynek pracy trafia ok. 300 tys. osób, podczas gdy nowych miejsc pracy powstaje tylko ok. 44,5 tys. Problemem jest także brak wykształcenia siły roboczej, a oferta dotycząca kształcenia zawodowego nie jest dostosowana do potrzeb rynkowych. 

Analizując sytuację gospodarczą Mali, należy wziąć pod uwagę, że od 2012 kraj znajduje się w trudnej sytuacji bezpieczeństwa i przeżywa kryzys humanitarny. Ocenia się, że nawet 2/3 terytorium pozostaje pod wpływem grup terrorystycznych, a 5,2 mln osób nie ma zapewnionego wystarczającego dostępu do żywności. Pomimo powyższych trudności, gospodarka Mali utrzymywała dość wysoki poziom wzrostu gospodarczego do czasu nałożenia sankcji gospodarczych i finansowych przez Wspólnotę Gospodarczą Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) oraz Unię Gospodarczą i Walutową Afryki Zachodniej (UEMOA) przez znaczną część 2022 roku. 

Tym niemniej, w dłuższej perspektywie wydaje się, że dynamiczny rozwój malijskiej gospodarki może być hamowany przez zagrożenie ze strony grup terrorystycznych. Ponadto, przeszkodą w trwałym rozwoju gospodarki może być także słabo rozwinięta infrastruktura (zły stan dróg, brak połączeń kolejowych, deficyt energetyczny) oraz wysoki poziom korupcji (136 pozycja wśród 180 ocenianych państw w rankingu organizacji Transparency International w 2022 roku). W ostatnich latach wzrosła stopa inflacji – z 0,5% w 2020 r. do 3,9% w 2021 r. i 7% w 2022 r. Przy niższych dochodach i wyższych cenach w Mali odnotowano wzrost wskaźnika ubóstwa. Wg statystyk Banku Światowego wskaźnik ubóstwa wzrósł od 2021 r. o 3,2%. Liczba osób żyjących w skrajnym ubóstwie (za mniej niż 2,15 USD dziennie) wzrosła z 3,5 do 4,3 milionów. Ok. 1,8 miliona Malijczyków zagrożonych jest niedożywieniem lub głodem. Za powody tej sytuacji uznaje się niestabilność polityczną, kryzys ekonomiczny, do którego przyczyniła się pandemia Covid-19, częste susze oraz wojna na Ukrainie.

Oczekuje się, że tempo wzrostu gospodarczego zwiększy się w 2023 r. (5,1%) i 2024 r. (5,3%), do czego przyczyni się wznowienie produkcji bawełny, działalność wydobywcza (odkrycie litu), produkcja złota, uruchomienie nowych gałęzi przemysłu.
 

Główne sektory gospodarki

  • Sektor pierwszy: 38,5% PKB. Największy udział ma sektor rolny, stanowiący 19% PKB.
  • Sektor drugi: 24,4% PKB, głównie sektor wydobywczy, w tym wydobycie złota.
  • Sektor trzeci: 37% PKB. Największy udział ma handel oraz usługi (w tym usługi finansowe).

Mali jest największym producentem bawełny na kontynencie afrykańskim, z roczną produkcją na poziomie 800 tys. ton. Bawełna sprzedawana jest w stanie surowym, w Mali przetwarzane jest jedynie 3% produkcji, co oznacza, że kraj jest silnie uzależniony od cen surowca na rynkach światowych. Ocenia się, że produkcja bawełny stanowi ok. 15% PKB kraju i tworzy miejsca pracy dla blisko 4 mln osób.

Sektor wydobywczy ma ogromne znaczenie dla gospodarki kraju. W 2023 r. władze Mali przyjęły nowe przepisy regulujące eksploatację kopalń złota oraz innych minerałów. Nowe prawo ma wprowadzić wymóg m.in. 30% udziału państwa w nowych projektach wydobywczych. Wg ministerstwa kopalń Mali wydobycie złota generuje 10% PKB państwa oraz 75% dochodów z eksportu. Mali posiada także bogate złoża żelaza, manganu oraz litu, których wydobycie do tej pory pozostaje minimalne.

Ważną rolę w pełni także hodowla zwierząt. Żywe zwierzęta stanowią trzecią co do wielkości pozycję w malijskim eksporcie (głównie bydło rogate, kozy i owce). Hodowla zwierząt stanowi ok. 15% PKB.
 

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Wyszczególnienie

2019

2018

PKB (mld USD)

17,65*

17,18

PKB na jednego mieszkańca (USD)

927*

924

Tempo wzrostu PKB w procentach

5,0%

4,7%

Relacja deficytu/nadwyżki finansów publicznych do PKB w procentach

   

Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach

35,5%

37,3%

Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach

0,4%

1,7%

Stopa bezrobocia w procentach

10,1%

9,3%

Wartość obrotów handlu zagranicznego (mld USD)

Bd.

8,21

Wartość eksportu (mld USD)

Bd.

3,44

Wartość importu (mld USD)

Bd.

4,77

Relacja deficytu na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach

5,4%

4,9%

Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania (mld USD)

Bd.

4,4

Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą (w Euro lub USD)

Bd.

Bd.

* Prognozy
Źródło: BŚ, MFW, WTO
 

Handel zagraniczny
Bilans handlowy Mali wykazuje od lat ujemną wartość i jest w dużej mierze zależny od cen towarów. Według danych WTO w 2020 r. eksport towarów z kraju wzrósł do 3,92 mld dolarów (z 3,68 mld dolarów w 2019 r.), a import towarów spadł do 4,88 mld dolarów (wobec 5,13 mld dolarów). Mali jest także importerem netto usług: wartość importu usług komercyjnych wyniosła 1,61 mld dolarów, w porównaniu do 542 mln dolarów eksportu. Zdaniem rządu malijskiego, pomimo oczekiwanej w 2022 r. większej produkcji bawełny, spadek cen złota będzie przyczyniał się do pogorszenia bilansu handlowego. 

Główne produkty malijskiego eksportu: złoto (65,9% całkowitego eksportu), bawełna (6,9%) żywe zwierzęta – bydło (5,8%), żywe zwierzęta – kozy lub owce (4,1%), nawozy (3,3%).

Główne produkty importowane to: oleje napędowe (23,0% udziału w całkowitym imporcie Mali), lekarstwa (5,4%), cement (4,9%), ryż (2,1%), zboża, nawozy (1,8%), urządzenia elektryczne telefoniczne (1,8%).

Główni importerzy malijskich produktów: RPA (odbiera 36,5% eksportu Mali), Szwajcaria (35,6%), Bangladesz (7,1%), Wybrzeże Kości Słoniowej (4,2%), Burkina Faso (2,8%).

Główni eksporterzy do Mali: Senegal (udział w całkowitym imporcie Mali na poziomie 22,5%), Chiny (15,8%), Wybrzeże Kości Słoniowej (10,6%), Francja (7,9%). 
 

Inwestycje zagraniczne
Władzom malijskim zależy na przyciąganiu do kraju zagranicznych inwestycji. Co do zasady, zagraniczni inwestorzy są traktowani według tych samych zasad, co inwestorzy krajowi. 
Ocenia się, że skumulowana wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Mali w 2018 roku kształtowała się na poziomie 4,4 mld USD (26% PKB). Zdecydowana większość inwestycji zagranicznych dotyczy sektora wydobywczego (w szczególności złota i ropy), przemysłu tekstylnego, usług finansowych, telekomunikacji i infrastruktury. Głównymi inwestorami zagranicznymi w Mali są następujące kraje: Wielka Brytania, Australia, Kanada, RPA i Wybrzeże Kości Słoniowej.

Napływ kapitału zagranicznego w skali rok do roku podlega dużym wahaniom. W 2018 roku wartość zagranicznych inwestycji w Mali wyniosła 366 mln USD, podczas gdy rok wcześniej była ona na poziomie 562 mln USD; w 2021 spadła do poziomu 252 mln USD. Jednym z powodów tego stanu rzeczy jest na pewno trudna sytuacja polityczna, problemy z zapewnieniem bezpieczeństwa w kraju, utrudniony dostęp do usług, w tym elektryczności. 

Inwestorzy zagraniczni narzekają m.in. na system sądowniczy i wysoki poziom korupcji. Przedsiębiorcy nierzadko zgłaszają przypadki wymuszeń łapówek np. podczas postępowań przetargowych, co znajduje swoje odzwierciedlenie w rankingu organizacji Transparency International, która w 2022 roku sklasyfikowała Mali na 136 pozycji wśród 180 ocenianych państw. Prawo pracy oceniane jest przez zagranicznych inwestorów jako dość nieelastyczne, nawet jeśli nie zawsze jest w pełni egzekwowane.

Działania inwestorów zagranicznych zainteresowanych rynkiem malijskim wspiera Agencja ds. Promocji Inwestycji (API).
 

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym
Mali jest członkiem m.in. Zachodnioafrykańskiej Unii Gospodarczo-Walutowej (UEMOA), ogłosiło włąśnie wystąpienie ze Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (CEDEAO / ECOWAS), Unii Afrykańskiej, Banku Światowego, Agencji Wielostronnej Gwarancji Inwestycyjnych (MIGA), Międzynarodowej Korporacji Finansowej (IFC), Afrykańskiego Banku Rozwoju, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Światowej Organizacji Handlu (WTO), Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską
W związku z trudną sytuacją polityczną i bezpieczeństwa UE wspiera Mali głównie w zakresie działań zmierzających do wyjścia z kryzysu i skierowania kraju na drogę trwałego rozwoju.

Głównym instrumentem wsparcia finansowego Mali przez UE jest Europejski Fundusz Rozwoju, z którego finansowane są działania mające na celu poprawę zarządzania politycznego i gospodarczego, a także wzmacniające instytucje kraju i integrację regionalną.
Podstawą relacji handlowych i inwestycyjnych między UE a Mali jest Porozumienie z Kotonu między UE a krajami Afryki Karaibów i Pacyfiku (AKP), a także Porozumienie o Partnerstwie Gospodarczym, którego celem jest wsparcie wysiłków na rzecz integracji państw afrykańskich z gospodarką światową, jak również promowanie trwałego rozwoju. 

Dwustronna współpraca gospodarcza

Polska uznała Republikę Mali w dniu 30 września 1960 r., stosunki dyplomatyczne między Polską a Mali zostały nawiązane w maju 1961 r. W latach 1961-1969 w Bamako działała polska ambasada kierowana przez chargé d’affaires a.i.

Obecnie Republika Mali leży w kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Dakarze.
 
Gospodarcze umowy dwustronne
W zakresie współpracy gospodarczej nie obowiązują żadne umowy dwustronne między Polską a Mali.
 

Dwustronna wymiana handlowa
Wymiana handlowa między Polską a Mali zdominowana jest przez polski eksport. W 2019 roku obroty między oboma krajami wyniosły 19,82 mln USD (wzrost o 16% w porównaniu do 2018 roku), z czego wartość polskiego eksportu kształtowała się na poziomie 18,16 mln USD. W tym samym okresie do polski sprowadzone zostały towary z Mali na łączną kwotę  1,66 mln USD. W 2021 roku wartość malijskiego eksportu do Polski spadła do 1,44 mln USD. Głównymi produktami eksportowanymi z Mali do Polski są: rury z tworzyw sztucznych (728 tys. dolarów), dżemy (278 tys. dolarów) i układy scalone (259 tys. dolarów). W 2021 r. polski eksport do Mali osiągnął wartość 23,3 mln USD. Głównymi produktami były ekstrakt słodowy: (7,95 mln USD), odzież używana (5,54 mln USD) oraz przyczepy i naczepy, które nie były napędzane mechanicznie (3,52 mln USD).

 

2018

2019

2018/2019

Dynamika %

Obroty (mln USD)

17,04

19,82

116%

Eksport RP do Mali (mln USD)

15,86

18,16

114%

Import RP z Mali

1,18

1,66

141%

Saldo dla Polski

15,86

16,50

104%

Źródło: MR

Najważniejszą pozycją w polskim eksporcie do Mali stanowią towary z następujących grup: 

  • przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka, pieczywa cukiernicze,
  • artykuły włókiennicze inne konfekcjonowane, zestawy, odzież używana,

Mali eksportuje do Polski głównie towary z kategorii „przetwory z warzyw, owoców, orzechów lub innych części roślin”. 

Wzajemne inwestycje
Według danych NBP w 2018 roku wartość napływu kapitału polskiego do Mali z tytułu instrumentów dłużnych wyniosła 0,1 mln euro. Jednocześnie brak jest informacji o malijskich inwestycjach w Polsce.

Dostęp do rynku

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług
Mali zajmuje 148 miejsce na 190 ocenianych państw w rankingu Banku Światowego oceniającym łatwość prowadzenia biznesu Doing Business 2020. Z krajów regionu wyprzedza m.in. Burkina Faso czy Gwineę.
Co do zasady nie ma ograniczeń jeśli chodzi o zakładanie firmy w Mali, wybór jej formy prawnej czy strukturę własności. Zagraniczne firmy korzystają z tych samych praw co firmy krajowe. Tym niemniej, zagraniczne firmy mogą posiadać maksymalnie 90% udziałów w firmach z sektora kopalnianego i maksymalnie 50% w mediach. Zagraniczne firmy mogą też posiadać udziały w firmach parapaństwowych.
Zgodnie z wymogami Zachodnioafrykańskiej Unii Gospodarczo-Walutowej zarówno malijskie, jak i zagraniczne firmy powinny zgłaszać, czy planują trzymać rezerwy walutowe na malijskich kontach biznesowych i uzyskać zgodę Ministra Gospodarki i Finansów oraz Banku BCEAO.
Władze malijskie wprowadziły szereg zachęt mających na celu przyciągnięcie kapitału zagranicznego. Dotyczy to m.in. zwolnień podatkowych na import maszyn i urządzeń czy wykorzystania lokalnych surowców. Ponadto firmy, zarówno krajowe, jak i zagraniczne, które eksportują przynajmniej 80% produkcji mogą uzyskać liczne ulgi. Zagraniczni inwestorzy mogą liczyć na zwolnienia podatkowe w zależności od planowanej inwestycji. Małe i średnie przedsiębiorstwa również mogą liczyć na ulgi podatkowe. Co do zasady zagraniczne firmy mogą negocjować indywidualnie zakres ulg przyznanych przez państwo.
Firmy zagraniczne mają prawo do transferów środków za granicę, w tym zysków, dywidend, oszczędności, bez konieczności uzyskania wcześniejszych pozwoleń. Zyski z transakcji kapitałowych podlegają obowiązkowi deklaracji do Ministerstwa Gospodarki i Finansów. Transfery środków powinny być dokonywane za pośrednictwem oficjalnych instytucji finansowych oraz banków.
Pomimo ram prawnych sprzyjających co do zasady prowadzeniu biznesu, zagraniczne firmy zgłaszają szereg zastrzeżeń jeśli chodzi o ich egzekwowanie w praktyce. Wśród największych trudności w prowadzeniu biznesu w Mali wskazuje się przede wszystkim: trudny dostęp do finansowania, wysoki poziom korupcji, słabo rozwiniętą infrastrukturę (w tym sieć elektryczną), niewydolny system sądowy, i brak wykwalifikowanej siły roboczej.
 

​​​​​Dostęp do rynku pracy
Nie ma większych ograniczeń jeśli chodzi o zatrudnianie obcokrajowców, tym niemniej konieczne jest wcześniejsze uzyskanie wizy oraz uzyskanie zgody Krajowej Dyrekcji ds. Pracy.
Malijski kodeks pracy zabrania dyskryminacji z uwagi na religię, rasę czy płeć. Wymaga również równego traktowania jeśli chodzi o wynagrodzenie i zabrania zmuszania do pracy.
Na rynku jest dostępnych wielu pracowników, problemem jest jednak wykwalifikowana siłą roboczą. Rzeczywista skala bezrobocia szacowana jest na ponad 30%, najwyższa wśród osób pomiędzy 15 a 24 rokiem życia.

Władze malijskie ratyfikowały wszystkie konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy w zakresie ochrony praw pracowników. Pracownicy mają prawo zrzeszać się w związki zawodowe. W ostatnich latach doszło do kilku strajków organizowanych przez związki.
Dużym problemem na rynku pracy jest wykorzystywanie nieletnich, w tym rekrutowanie do działań zbrojnych oraz wykonywanie niebezpiecznych prac w sektorze rolnym i wydobywczym. Zgodnie z malijskim prawem pracy nie można zatrudniać małoletniego poniżej 15 roku życia.

Zagraniczni inwestorzy zgłaszają problemy pojawiające się przy próbie zwolnienia pracownika. Silna pozycja związków zawodowych oraz prawo chroniące pracownika sprawiają, że przy zwolnieniach dochodzi do spraw sądowych, które potrafią ciągnąć się długimi latami.

Pracodawcom sugeruje się pozostawanie w stałym kontakcie z inspektorem pracy.
 
Nabywanie i wynajem nieruchomości
Prawo do własności jest chronione w malijskim prawodawstwie. W Mali istnieją trzy rodzaje własności:  tytuł prawny do gruntu (pełna własność), prawo do zajmowania gruntu (bez tytułu prawnego), prawo do uprawy gruntu. Wszystkie niezarejestrowane grunty należą do skarbu państwa.
Wywłaszczenie jest dozwolone tylko w razie wykorzystania terenu na potrzeby publiczne pod warunkiem przyznania sądowego odszkodowania. W praktyce do wywłaszczenia dochodzi bardzo rzadko, w ostatnich kilkunastu latach dotyczyło to dwóch przypadków: terenów położonych w okolicy lotniska i terenów przeznaczonych pod budowę osiedli mieszkaniowych.
Zgodnie z danymi opracowanymi na potrzeby raportu Banku Światowego Doing Business zarejestrowanie własności w Mali wymaga 5 kroków i zajmuje średnio 29 dni i kosztuje 11,1% wartości nieruchomości.

Z uwagi na brak krajowego rejestru gruntów w Mali dochodzi do roszczeń dotyczących praw własności do ziemi. Co więcej, w kwestie zarządzania ziemią zaangażowanych jest wiele instytucji na różnych poziomach (ministerstwo, prefekt, mer, gubernator…), także nierzadko dochodzi do sytuacji, kiedy ten sam teren jest przyznany różnym firmom czy osobom.
 

System zamówień publicznych
Instytucją odpowiedzialną w Mali za nadzór nad systemem zamówień publicznych jest Urząd ds. Regulacji Zamówień Publicznych i Zleceń Usług Publicznych (fr. Autorité de Régulation des Marchés Publics et des Délégations de Service Public, ARMDS).

Informacje nt. przetargów ogłaszanych w Mali  publikowane są na stronach internetowych Dyrekcji Generalnej ds. Rynków Publiczych i Zleceń Usług Publicznych, wchodzącej w skład Ministerstwa Gospodarki i Finansów: https://dgmp.gouv.ml/

Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych

Większość mieszkańców Mali to wyznawcy Islamu, w związku z czym należy zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi np. zwyczajów i świąt islamskich, co pozwoli uniknąć wielu niezręcznych sytuacji, jak np. dopominanie się o kontakt w piątek w czasie modlitwy czy zapraszanie na lunch w okresie ramadanu. Podczas spotkań w restauracji wskazane jest wcześniejsze wybadanie preferencji kulinarnych partnera biznesowego w zakresie spożywania wieprzowiny czy alkoholu. Należy także pamiętać o muzułmańskich normach religijnych i obyczajowych (np. odpowiednie zachowanie i ubiór w miejscach publicznych) oraz przestrzeganiu podstawowych zasad (wchodzenie do meczetów bez obuwia, kobiety w nakryciu głowy i w strojach z zakrytym dekoltem, najlepiej odzieży sięgającej do kostek i w stonowanych, ciemnych kolorach).

Dominującym językiem w kontaktach biznesowych w Mali jest francuski. Język angielski bywa wykorzystywany bardzo rzadko, dlatego planując kontakty handlowe należy przygotować ofertę w języku francuskim i być przygotowanym na prowadzenie kontaktów w tym języku

Duży udział szarej strefy w malijskiej gospodarce może mieć wpływ na prowadzenie biznesu z partnerami zagranicznymi. Można nieprawidłowo ocenić potencjał swojego przyszłego kontrahenta tylko dlatego, że nie był on zainteresowany pełnym przedstawieniem zakresu swojej działalności. Brak strony internetowej firmy czy profesjonalnego adresu e-mail również nie musi świadczyć o braku wiarygodności partnera biznesowego. Z drugiej strony, nawet profesjonalna strona internetowa i komplet przedłożonych dokumentów może nie dawać rzeczywistego obrazu działalności kontrahenta.

Ponadto, z uwagi na dużą presję migracyjną należy ze szczególną ostrożnością podchodzić do kwestii wystawiania zaproszeń dla potencjalnych partnerów biznesowych. Nie do rzadkości należą bowiem sytuacje, kiedy udział w imprezach targowo-wystawienniczych czy kontakty handlowe są traktowane jedynie jako pretekst do uzyskania wizy do Europy.

Przydatne kontakty i linki


Data aktualizacji: 29.02.2024

{"register":{"columns":[]}}