Zespół do spraw Sygnalistów Biura RPO

5 września 2025 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich (BRPO) odbyło się spotkanie z przedstawicielami projektu Sensor w Polsce, mające na celu diagnozę funkcjonowania ustawy o ochronie sygnalistów oraz wypracowanie propozycji zmian.

Jak podały media, dane pracowniczki Instytutu Pileckiego, która chciała skorzystać ze statusu sygnalisty, miały być ujawnione jej przełożonemu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Takie działania mogą przeczyć samej idei sygnalizacji działań niezgodnych z prawem i wywierać tzw. efekt mrożący u osób, które rozważają dokonanie zgłoszenia naruszenia prawa. Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Adam Krzywoń występuje w tej sprawie do minister kultury i dziedzictwa narodowego Marty Cienkowskiej.

Od 31 lipca do 2 sierpnia 2025 r. pracownicy Biura Rzecznika Praw Obywatelskich uczestniczyli w 31. Pol'and'Rock Festival. W Namiocie Praw Człowieka przygotowano dla festiwalowiczów warsztaty i spotkania edukacyjne. Jednym z podjętych tematów była ochrona sygnalistów - osób zgłaszających naruszenia prawa.

Nie każdy, kto dokonuje zgłoszenia za pomocą kanałów przeznaczonych do zgłoszeń zewnętrznych, jest sygnalistą w rozumieniu ustawy. Nie oznacza to jednak, że Zespół do spraw Sygnalistów nie rozpatruje wszystkich potencjalnych zgłoszeń kierowanych do RPO.

Minął rok od dnia uchwalenia przez Sejm ustawy o ochronie sygnalistów. Od sześciu miesięcy Rzecznik Praw Obywatelskich przyjmuje zgłoszenia zewnętrzne o naruszeniu prawa. Do 30 czerwca 2025 roku do RPO skierowano ogółem 412 spraw, z czego Rzecznik przyjął 144 zgłoszenia zewnętrzne, które spełniały warunki określone w ustawie. Ponadto udzielił odpowiedzi na 136 wniosków o poradę w zakresie stosowania ustawy o ochronie sygnalistów.

25 czerwca 2025 r. odbył się webinar pt. "Sygnaliści. Zgłaszanie naruszeń prawa w organizacji, w której pracuję lub z którą współpracuję zawodowo", zorganizowany przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Wydarzenie miało na celu przybliżenie uczestnikom zasad funkcjonowania ustawy o ochronie sygnalistów oraz mechanizmów umożliwiających bezpieczne i skuteczne zgłaszanie nieprawidłowości w miejscu pracy lub w relacjach zawodowych.

23 czerwca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Sygnalisty - dzień poświęcony osobom, które zdecydowały się ujawnić informacje o nieprawidłowościach mogących mieć negatywny wpływ na szeroko pojęte dobro wspólne. Odwaga sygnalistów ma realne znaczenie - ujawniają nadużycia zanim te przekształcą się w poważne kryzysy, których konsekwencje mogą niekorzystnie wpływać na społeczeństwo, instytucje, a czasem i całe państwo. Ważne jest, by budować i wzmacniać zaufanie obywateli, którzy decydują się na ujawnienie naruszenia prawa w dobrej wierze.

12-13 czerwca 2025 r. w Brukseli odbyło się zgromadzenie generalne członków sieci Network of European Integrity and Whistleblowing Authorities (NEIWA). Po raz pierwszy był na nim reprezentowany Rzecznik Praw Obywatelskich, który dołączył do NEIWA w grudniu 2024 roku w związku z objęciem nowych zadań związanych z wejściem w życie ustawy z dnia 14 czerwca 202 r. o ochronie sygnalistów. Biuro RPO podczas zgromadzenia generalnego NEIWA reprezentował dyrektor Zespołu do Spraw Sygnalistów Marcin Malecko.

Zapraszamy na webinar pt. "Sygnaliści. Zgłaszanie naruszeń prawa w organizacji, w której pracuję lub z którą współpracuję zawodowo", który odbędzie się 25 czerwca 2025 r. w godz. 14:00 - 15:00. Spotkanie zostanie przeprowadzone za pomocą aplikacji Microsoft Teams.

21 maja 2025 r. w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich odbyła się konferencja "Sygnaliści - wyzwania i perspektywy na przyszłość". Jej celem była ocena obecnego stanu prawnego oraz próba wypracowania rekomendacji na przyszłość w oparciu o dotychczasową praktykę stosowania ustawy o ochronie sygnalistów.