Polska w Turcji

Ambasady Polski i Litwy w Ankarze zorganizowały konferencję pt. „Experience of Transformation for Common Security: the Polish-Lithuanian Conference on NATO Enlargement of 1999 and 2004”. W konferencji udział wzięli m.in. były minister obrony narodowej RP Janusz Onyszkiewicz, były minister spraw zagranicznych Litwy Antanas Valionis, dr Agnieszka Bryc z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Dyrektor Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych Uniwersytetu Wileńskiego prof. Margarita Šešelgytė. J. Onyszkiewicz i A. Valionis sprawowali swoje funkcje w momencie wejścia obu państw do NATO. Składające się z dwóch paneli wydarzenie z udziałem tureckich ekspertów i analityków oraz korpusu dyplomatycznego zorganizowano w Ambasadzie RP w Ankarze.

Minister Janusz Onyszkiewicz podkreślił, że odrzuceniu komunizmu i zmianom ustrojowym Polski przełomu lat 80. i 90. XX w. towarzyszyło wiele nadzwyczajnych wyzwań, m.in. powstanie zjednoczonych Niemiec i związana z tym kwestia potwierdzenia zachodniej granicy Polski oraz konieczność przekonania partnerów z Zachodu, że dzięki akcesji Polski do Sojuszu NATO zyska na znaczeniu bez konieczności nadmiernych inwestycji. J. Onyszkiewicz zaznaczał, że w skomplikowanej europejskiej rzeczywistości po upadku ZSRR polskie władze musiały prowadzić umiejętną politykę unikania antagonizowania Rosji, państwa którego naturalnym dążeniem od czasów objęcia władzy przez cara Piotra I była chęć zdominowania Polski. Jak podkreślał były minister obrony narodowej władze w Warszawie zdecydowały się przekonywać Zachód do zgody na naszą akcesję do NATO argumentem, że jeśli Polska ponownie znajdzie się pod wpływ Rosji problemy dla Sojuszu zaczną się nie 600 km a 60 km na wschód od Berlina.

Minister Antanas Valionis przekonywał, że wstąpienie Litwy do NATO było kluczowym pozytywnym momentem w historii kraju i narodu, Znaczenie akcesji potwierdzają losy państw naszego regionu, którym nie udało się przystąpić do NATO i UE. W latach 90. nad Litwą nadal wisiało widmo „nowej Jałty” i powrotu do sfery wpływów Moskwy. Zdaniem A. Valionisa kluczowe dla przemian Litwy okazały się sprzyjające okoliczności międzynarodowe, solidarność i determinacja. Minister A. Valionis, były ambasador Litwy w Polsce, przekonywał również, że relacje polsko-litewskie są znakomitym przykładem zmian w polityce i w relacjach z sąsiadami, które od konfliktu i walki o terytorium po I wojnie światowej ewoluowały w kierunku dzisiejszego strategicznego partnerstwa obu państw.

Dyrektor Biura German Marshall Fund w Ankarze Özgür Ünlühisarcıklı skupił się na głównych wyzwaniach dla NATO. Wymienił wśród nich część aktorów międzynarodowych (Rosję i Chiny), ale również terroryzm, odmienne spojrzenia na bezpieczeństwo międzynarodowe i narracje go dotyczące, resentymenty ze strony państw Globalnego Południa, zaprzestanie inwestycji w bezpieczeństwo wśród państw członkowskich NATO, szerzący się populizm czy nierówności gospodarcze.