Polska we Włoszech

Hotel “Des Etrangers”, Passeggio Adorno 10/11, 96100 Siracusa

Jarosław Iwaszkiewicz przebywał w tym hotelu wiosną 1932 roku. Tu ukończył swoje opowiadanie “Panny z Wilka”.

Opis pobytu pisarza w Syrakuzach można znaleźć w książkach:” Książka o Sycylii” i “Dziennik moich wspomnień”.

Monument Jana Pawła II, via Dell'Olimpiade, 96100 Siracusa

Papież Jan Paweł II/ Karol Wojtyła przybył do Syrakuz w listopadzie 1994 roku. Spotkał się z mieszkańcami na otwartej przestrzeni pod tzw. Balza Acradina, póżniej odprawił mszę św. w Sanktuarium MB Płaczącej (Santuario Madonna della Lacrime, via Del Santuario 33, 96100 Siracusa), które także konsakrował. W Sanktuarium znajduje się tablica marmurowa upamiętniająca to wydarzenie. Podobna tablica pamiątkowa znajduje się również w Katedrze Syrakuz (Duomo, piazza Duomo 5, 96100 Siracusa).

Zamek Castello Maniace, via Castello Maniace, 51,  96100 Siracusa

We wrześniu 1996 roku przybywa do Syrakuz pisarz Gustaw Herling- Grudziński. Została mu przyznana nagroda literacka Premio Vittorini Siracusa za zbiór opowiadań pod tytułem “Ritratto Veneziano”( wyd. Feltrinelli, 1995).

Ceremonia wręczenia nagrody odbyła się w sali głównej twierdzy Castello Maniace.

Pisarz szeroko komentuje przygotowania do wyjazdu do Syrakuz i sam tutaj pobyt w tomie “Dziennika pisanego nocą 1993-96”.

Pani Teresa Bobrowska i jej tomik wspomnień opublikowany na Sycylii w 2016 roku.

Autorka tomiku mieszka w Syrakuzach. Książeczka “Come le gru” to dziennik jej zesłania na Sybir i wyjścia z terytorium ZSRR z II Korpusem WP gen. Andersa. Pani Teresa opisała w nim także pobyt w polskim sierocińcu “Tengeru” w Afryce.

Pani Bobrowska jest czlonkinią Stowarzyszenia 'Triskeles” od momentu jego powstania.

Hotel Gutkowski, Lungomare di Levante Elio Vittorini 18, 96100 Siracusa

Hotel nosi nazwisko męża markizy Cassibile (SR) - Marii Emanueli Loffredo Pulejo. Jerzy Witold Gutkowski, urodzony w 1891, był legionistą Piłsudskiego. Poślubił markizę Loffredo Pulejo w 1924 roku i  zamieszkał pod Syrakuzami. Prowadził z żoną wielki majątek rolny. Popełnił samobójstwo z końcem II Wojny Światowej.

Skwer pod Teatro Massimo, Piazza Verdi, 90138  Palermo

Płyta pamiątkowa w obrębie ogrodzenia Teatro Massimo/ Teatru Wielkiego, dedykowana polskiemu kompozytorowi Karolowi Szymanowskiemu. Odsłonięta została w roku 2017 w celu uczczenia opery Szymanowskiego “Krol Roger”, której akcja związana jest z historią Sycylii, a której premiera  miała miejsce  w tymże teatrze w roku 1949.

Ogród  “Giardino dei Giusti”, via Alloro,40,  90133 Palermo

W  “Giardino dei Giusti”/”Ogrodzie Sprawiedliwych”znajduje się tabliczka pamiątkowa  i drzewo dedykowane Janowi Karskiemu, pierwszemu świadkowi i propagatorowi prawdy o nieludzkiej rzeczywistości nazistowskich obozów koncentracyjnych. W odslonieciu tablicy w roku 2015, brali udzìal burmistrz miasta Leoluca Orlando i Kosul Honorowy RP z Palermo Davide Farina.

Skwer imienia “Solidarnosci”, piazza Amendola, 90141 Palermo

Skwer dedykowany polskiemu historycznemu związkowi zawodowemu został odsłonięty w roku 2014 w obecności ówczesnego Prezydenta RP Bronislawa Komorowskiego.

Rzeźba Igora Mitoraja pt. “Eroe Elimo”/ “Bohater Elimski”, Loggiato San Bartolomeo, via Vittorio Emauele 25,  90133 Palermo

Brąz zrealizowany przez polskiego rzeźbiarza dla miasta w roku 2007, przedstawia przedstawiciela legendarnej grupy zalożycieli miasta - Elimów.

Hotel “Villa Rotonda” lub “Villa Lincoln” (dzis Villa Archirafi”), via Lincoln 30, 90123 Palermo

Historyczny hotelik Palermo, w którym kilkukrotnie bawił pisarz Jarosław Iwaszkiewicz. Pisarz otrzymał w roku 1979 nagrodę literacką Palermo - Premio Mondello, za całokształt twórczości.

Grupa brązowa z postacią Jana Pawła II,  via XXIV Maggio,  98122 Mesyna

Rzeźba Jana Pawła II powstała po pobycie Papieża w Mesynie, w związku z kononizacją św. Eustochii Calafato. W Katedrze/ Duomo Mesyny (piazza Duomo, 29), znajduje się również marmurowa tablica upamiętniająca to wydarzenie.

Monte della Capperina, 98122 Mesyna

Na tarasie przed Sanktuarium Di Montalto postawiono w roku 2014, naturalnej wielkości, brązowy posąg Jana Pawla II, by upamiętnić jego zachwyt rozlegającą się z tego miejsca panoramą na Cieśninę Mesyńską.

Hotel “Palladio”, via Umberto I, 470,  98035 Giardini Naxos (ME)

Hotel ten był domem polskiej malarki Zofii Wilińskiej (1923-1999), ale także przystanią wielu ludzi  kultury z Polski, którzy na przestrzeni dziesięcioleci przybywali na Sycylie: od biskupa Wyszyńskiego po Wislawę Szymborską. Do dziś ściany hotelu są galerią prac malarskich Wilińskiej.

Trasa szlakiem obiektów związanych z architektem polskiego pochodzenia STEFANEM ITTAREM (1724-1789), który był jednym z protagonistów wielkiej odbudowy Katanii po katastroficznym trzęsieniu ziemi z roku 1693.

Ulica w centrum Katanii nosząca imię polskiego architekta.

Porta Garibaldi (dawniej Porta Ferdinandea) brama znajduje się między piazza Palestro a piazza Crocifisso. To łuk truimfalny zbudowany w roku 1768 według projektu Stefana Ittara i Francesco Battaglia z okazji ślubu króla Obojga Sycylii Ferdynanda II z Marią Karoliną Austriacką.

Porta Garibaldi (dawniej Porta Ferdinandea)

Brama znajduje się między piazza Palestro a piazza Crocifisso. To łuk truimfalny zbudowany w roku 1768 według projektu Stefana Ittara i Francesco Battaglia z okazji ślubu króla Obojga Sycylii Ferdynanda II z Marią Karoliną Austriacką

La Collegiata (Kolegiata) lub Chiesa Santa Maria dell'Elemosina via Etnea 23.

Sztandarowe dzieło Stefana Ittara – fasada, uznawana za perłę późnego baroku katańskiego, wzniesiona została w latach 1758 -1769.

Klasztor Benedyktynów- Monastero dei Benedettini (San Nicolo' l'Arena), Piazza Dante 32, 95124 Catania

Przy budowie tego monumentalnego założenia architektonicznego był zaangażowany także Stefan Ittar, lecz jego fasada nie została nigdy ukończona.

Ważnym, aczkolwiek mało znanym akcentem polskim, jest informacja, iż to tutaj miał się znajdować sztab generała Ludwika Mierosławskiego, biorącego udział w rozruchach Wiosny Ludów na Sycylii.

Palazzo Biscari, via Museo Biscari, 10-16, 95131 Catania

Siedziba jednego z najważniejszych rodów arystokratycznych Katanii – książąt Biscari, gościła na przestrzeni wieków wielu polskich intelekualistów. Byli tu gośćmi np.:

1781 Jan Christian Kramsetzer

1784 Julian Ursyn Niemcewicz

1785 Stanisław Poniatowski (bratanek polskiego króla)

W roku 2008 zaś, tutaj odbyła się V edycja katańskiego Festiwalu Poezji, w którym wzięła udział Wisława Szymborska.

Cmentarz Wojenny, Cimitero Militare di Catania, lub Commonwealth War Cemetery przy drodze SP701, między via A. Aiello a E45, Catania

Na cmentarzu zbudowanym w roku 1949, spoczywa polski lotnik, porucznik Władysław Drecki, który zginął pod Katanią 13 września 1943 roku, w wieku 27 lat.

“Ikar” Igora Mitoraja, Parco Valle dei Templi/Park Doliny Światyń, 92100 Agrigento

Monumentalna rzeźba w brązie autorstwa Igora Mitaraja była częścią wielkiej wystawy tego artysty zorganizowanej w Dolinie Świątyń w roku 2011 (marzec-maj). Rzeźba stworzona przez artystę w roku 2011, została ulokowana przed najbardziej kompletną ze świątyń – Świątynią Zgody/Tempio di Concordia. Tam znajduje się do dziś, podpisana jako “Icaro”/“Ikar”, chociaż w katalogu wystawy figuruje jako “Icaro Caduto”/”Upadły Ikar”.

Szlakiem Karola Wojtyły/Jana Pawła II

via Giuseppe la Loggia

Monumentalny krzyż upamiętniający miejsce mszy świętej z udziałem kleru, władz administracyjnych i mieszkańców Agrygentu z dnia 9 maja 1993 roku, podczas której Jan Paweł II zwrócił się bezpośrednio do przedstawicieli sycylijskiej mafii z nakazem nawrócenia.

Muzeum Diecezjalne/Museo Diocesano, via Duomo, 96, 92100 Agrigento

Jedna z sal muzeum to apartament, w którym nocował Jan Paweł II podczas wizyty w Agrygencie w dniach 8-9 maja 1993 roku.

Park Doliny Świątyń, Giardino dei Giusti/Ogród Sprawiedliwych

Jedna z tablic w Ogrodzie Sprawiedliwych, rozciagającym się w pobliżu nekropolii wczesnochrześcijańskiej, dedykowana jest Karolowi Wojtyle. Na tablicy zamieszczone jest uzasadnienie w jezyku włoskim i angielskim, które w wolnym tłumaczeniu brzmi:

“Karolowi Wojtyle, który uśmiechem, szlachetnością, siłą i odwagą podbił i podbija świat. Cześć Jego ojczyźnie, która dokonała rzeczy niewiarygodnych.

Zmienił Europę: Wschodnia i Zachodnia stały się jedną Europą wolnych i zjednoczonych narodów.

Żeglując po morzu cierpienia, głosił wielkość i świętość każdego człowieka, wszystkich ludzi i ich braterstwo... przyszłość ludzkości.”

Museo Storico Italo- Ungherese/Historyczne Muzeum Włosko- Węgierskie, via G. Garibaldi, 400, 97019 Vittoria (RG)

Niewielkie i tymczasowo nieczynne muzeum zajmuje odrestaurowany barak największego na Sycylii obozu jenieckiego z czasów I Wojny Światowej. Przebywali tu żołnierze armii austro-węgierskiej, wśród których wielu było pochodzenia polskiego. Osoba odpowiedzialna posiada listy osób, które zmarły w tym obozie i zostały pochowane na lokalnym cmentarzu.

(Niestety groby już nie istnieją, a historia jeńców polskiego pochodzenia czeka na zainteresowanie ze strony polskich historyków.)