Irena Sendlerowa
23.03.2021
Społeczniczka, Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata, która podczas II wojny światowej ratowała żydowskie dzieci.
Przyszła na świat w 1910 roku w Warszawie. Jako mała dziewczynka nauczyła się języka jidysz przebywając w towarzystwie żydowskich pacjentów sanatorium przeciwgruźliczego, które prowadził jej ojciec. To on zaszczepił w niej myśl, że „pomaga się temu, który tonie“, która przyświecała jej do końca życia. Studiowała polnistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Już przed II wojną światową rozpoczęła pracę w Wydziale Opieki Społecznej, gdzie poznawała problemy samotnych matek, osób bezrobotnych i bezdomnych.
Wyszła za mąż za Andrzeja Sendlera, który podczas kampani wrześniowej w 1939 roku trafił do niemieckiego obozu jenieckiego i pozostał w nim aż do końca wojny. Podczas II wojny Światowej, po utworzeniu w 1940 roku w okupowanej przez Niemców Warszawie getta żydowskiego, Irena zaangażowała się w pomoc żydowskim rodzinom w ocaleniu ich dzieci. Zorganizowała sobie i koleżance legitymacje pracowników kolumny sanitarnej zwalczającej choroby zakaźne, które były przespustką do zamkniętej dzielnicy. Zmieniała żydowskim dzieciom tożsamość na polską i przenosiła je do polskich przytułków i rodzin. Były to bardzo emocjonalne rozstania, bez gwarancji bezpieczeństwa. Dzieci wywożono w skrzynkach i workach karetką Miejskich Zakładów Sanitarnych, niemowlęta natomiast usypiano. Wykorzystywano także tramwaje przejeżdżające przez getto, wozy strażackie, przejścia przez piwnice domów graniczących z budynkami po „aryjskiej” stronie oraz kanały. Irena Sendlerowa i jej współpracownicy pomagali także w ucieczkach z getta osobom dorosłym.
W 1943 roku została kierowniczką referatu dziecięcego Rady Pomocy Żydom („Żegota“) - polskiej humanitarnej organizacji podziemnej, będącej organem polskiego rządu na uchodźstwie. W tym samy roku została aresztowana przez Gestapo, jednak „Żegocie” udało się ją uwolnić.
Nowe oraz rdzenne nazwiska ratowanych dzieci spisywała na kartkach, które zwijała w rulony. Ukrywała je między innymi w słoikach zakopywanych w ogrodzie.
W 1965 roku została odznaczona medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Jej kandydatura była dwukrotnie zgłoszona do Pokojowej Nagrody Nobla.
Zmarła w 2008 roku.