Nauru
Krótki opis gospodarki i jej struktury
- System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze
Nauru jest jednym z najmniejszych niepodległych państw na świecie, o łącznej powierzchni 21 kilometrów kwadratowych, zamieszkiwanym przez około 13 000 osób.
Gospodarkę Nauru można określić jako mieszaną, gdzie elementy wolnorynkowe przeplatają się z branżami kontrolowanymi przez państwo. Rząd odgrywa znaczącą rolę w gospodarce, często poprzez własność państwową lub regulację kluczowych sektorów. Ponadto Nauru polega na pomocy zagranicznej, zwłaszcza ze strony Australii, która zapewnia wsparcie finansowe dla różnych projektów rozwojowych.
- Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB
Gospodarka jest w dużej mierze zależna od przemysłu wydobywczego fosforanów. Przez większość swojej historii wydobycie fosforytów było dominującym sektorem, zapewniającym gros dochodów kraju. Przemysł ten stanowi 70-80% wartości PKB. Jednak ze względu na wyczerpywanie się wraz z upływem czasu zasoby fosforanów uległy zmniejszeniu, Nauru dąży do dywersyfikacji, w tym inwestowania w bankowość i usługi offshore, a także w branżach takich jak rybołówstwo i turystyka.
Rybołówstwo, w szczególności połowy tuńczyka, jest ważną gałęzią przemysłu, a wyłączna strefa ekonomiczna (EEZ) Nauru na Oceanie Spokojnym zapewnia dostęp do cennych łowisk.
Nauru podjęło próby dywersyfikacji poprzez oferowanie usług bankowych i finansowych offshore i przyciągnięcie międzynarodowego biznesu. Sektor ten stoi jednak w obliczu wyzwań regulacyjnych.
Turystyka ma stosunkowo niewielki udział w PKB, choć jest postrzegana jako obszar z potencjałem przyszłego wzrostu.
- Polityka kursowa
Nauru nie prowadzi własnej, niezależnej polityki monetarnej, gdyż jako oficjalnej waluty używa dolara australijskiego (AUD). Dolar australijski jest zarządzany i regulowany przez bank centralny Australii, Reserve Bank of Australia (RBA), a Nauru nie ma kontroli nad stopami procentowymi, podażą pieniądza ani innymi narzędziami polityki pieniężnej.
- Surowce i technologie krytyczne
Najważniejszym zasobem naturalnym Nauru jest fosforan, minerał wykorzystywany głównie w nawozach. Kraj ten ma jedne z największych na świecie rezerw fosforanów, a górnictwo było historycznie podstawą jego gospodarki.
W przypadku tak niewielkiej gospodarki trudno określić technologie krytyczne, jednak ze względu na bezpieczeństwo kraju, władze poświęcają znaczną uwagę technologiom odsalania wody morskiej, komunikacji satelitarnej i energii odnawialnej.
- Stan infrastruktury
Infrastruktura Nauru jest ze względu na wielkość kraju bardzo ograniczona i boryka się z licznymi wyzwaniami związanymi ze swym rozmiarem, niewielkimi zasobami i zależnością od importu. Chociaż wprowadzono ulepszenia w obszarach takich jak transport i zaopatrzenie w wodę, kraj nadal w dużym stopniu polega na pomocy zagranicznej i partnerstwach zewnętrznych w celu utrzymania i modernizacji infrastruktury. Rząd podejmuje ciągłe wysiłki w celu sprostania tym wyzwaniom, ale postęp jest powolny ze względu na ograniczenia finansowe.
- Kalendarz dni wolnych od pracy
1 stycznia Nowy Rok,
31 stycznia Dzień Niepodległości,
8 marca Międzynarodowy Dzień Kobiet,
Wielkanoc (Wielki Piątek, Wielka Sobota, Poniedziałek Wielkanocny, Wtorek Wielkanocny),
17 maja Święto Konstytucji,
1 lipca Przekazanie RONPhos,
19 sierpnia Dzień Ibumin Earoeni,
25 września Dzień Sir Hammera DeRoburta,
26 października Dzień Angam,
25-26 grudnia - Boże Narodzenie.
Podstawowe dane makroekonomiczne
|
Podstawowe dane makroekonomiczne |
|||
|
|
2023 |
2024 |
2025 (prognoza) |
|
PKB nominalne (USD ceny bieżące) |
154,2 mln |
160 mln |
180 mln |
|
PKB (PPP) |
0,14 |
0,14 |
0,15 |
|
Stopa wzrostu PKB (realna) |
0,6% |
1,5% |
1,4% |
|
PKB per capita (nominalne) |
12,09 tys. |
12,28 tys. |
13,48 tys. |
|
PKB per capita (PPP) |
10,63 |
10,83 |
10,96 |
|
Stopa inflacji (CPI) |
4,8% |
4% |
4,4% |
|
Stopa bezrobocia |
b.d. |
b.d. |
b.d. |
|
Rating kredytowy Fitch / Moody's / S&P |
b.d. |
b.d. |
b.d. |
|
Deficyt i nadwyżki budżetowe |
b.d. |
-$37.5 mln |
b.d. |
|
Dług publiczny (% PKB) |
20,1 |
17,6 |
14,9 |
Źródło: IMF, Bank Światowy
Dane demograficzne
|
Dane demograficzne (aktualne) |
|
|
Liczba ludności (w tys.) |
13 tys. |
|
Siła robocza (w tys.) |
b.d. |
|
Rozmiar klasy średniej (w tys.) |
b.d. |
|
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa) |
1,7% (2012) |
|
Współczynnik Giniego |
32,4 (2012) |
|
Współczynnik HDI |
0,696 (pozycja 122) |
Źródło: IMF, Bank Światowy
Handel zagraniczny i inwestycje
- Najważniejsi partnerzy handlowi oraz podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe
Funkcjonowanie kraju jest niemal w całości uzależnione od importu. Całkowita wartość importu w 2023 r. wyniosła 114,83% PKB kraju.
Głównymi partnerami importowymi Nauru są Australia, Chiny, Japonia, Fidżi i Nowa Zelandia. Kraj importuje statki, produkty z tworzyw sztucznych, żywność, samochody i rafinowaną ropę naftową. Australia jest największym partnerem importowym, odpowiadającym za 47% importu.
Działalność eksportowa Nauru opiera się głównie na rybach, fosforanach i produktach z tworzyw sztucznych. Głównymi partnerami eksportowymi tego kraju są Tajlandia (59%), Filipiny (19%), Korea Południowa (11%), Indie (3%) i Japonia (2%).
- Główni inwestorzy i kierunki inwestycji zagranicznych
Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) informuje, że Nauru nie gromadzi danych na temat napływu inwestycji bezpośrednich i prywatnych, co skutkuje brakiem szczegółowych informacji na temat inwestycji zagranicznych w tym kraju.
Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym
Nauru jest członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych i uczestniczy w różnych programach i inicjatywach ONZ związanych z rozwojem gospodarczym, prawami człowieka i zrównoważonym rozwojem środowiska. Nauru jest szczególnie aktywne w promowaniu interesów małych rozwijających się państw wyspiarskich (SIDS) w ramach ONZ. Ponadto, jest członkiem Forum Wysp Pacyfiku (PIF), Światowej Organizacji Handlu (WTO), Azjatyckiego Banku Rozwoju (ADB) i Wspólnoty Pacyfiku (SPC). Jest również członkiem Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego, korzystając z finansowania i pomocy technicznej Banku dla kluczowych projektów mających na celu wspieranie wzrostu gospodarczego.
Pozycja kraju w rankingach
|
Pozycja kraju w rankingach |
||
|
|
pkt |
pozycja |
|
Corruption Perception Index (Transparency International) |
b.d. |
b.d. |
|
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) |
b.d. |
b.d. |
|
Economic Freedom Index (Heritage Foundation) |
b.d. |
b.d. |
Relacje dwustronne
- Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne
Obroty handlowe Polska – Nauru w latach 2022-2024 (w USD)
|
Polski eksport do Nauru |
|
|
2022 |
403,00 |
|
2023 |
1100,00 |
|
2024 |
1100,00 |
|
Polski import z Nauru |
|
|
2022 |
238 742,00 |
|
2023 |
19 310,00 |
|
2024 |
146 523,00 |
|
Saldo wymiany towarowej |
|
|
2022 |
-238 339 |
|
2023 |
-18 210 |
|
2024 |
-145423 |
Źródło: GUS
Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Nauru 24 listopada 2014 r.
Z uwagi na dystans pomiędzy Polską i Nauru oraz niewielki rozmiar gospodarki tego kraju, kontakty biznesowe i wymiana handlowa są marginalne.
- Relacje z UE
Stosunki między Unią Europejską a Nauru reguluje Umowa o partnerstwie między UE a Organizacją Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (umowa z Samoa). Nauru i UE współpracują w zakresie szeregu wspólnych wartości, interesów i wyzwań, takich jak zmiana klimatu, oceany i prawa człowieka, które poruszają w dwustronnych dialogach politycznych, w różnych dialogach politycznych AKP-UE oraz na globalnych poziomach wielostronnych.
Nauru korzysta z unijnego systemu ogólnych preferencji taryfowych (GSP), który obniża lub znosi cła przywozowe na wiele produktów eksportowanych przez Nauru do UE.
Jako część grupy AKP Pacyfiku, Nauru może przystąpić do umowy o partnerstwie gospodarczym UE-Pacyfik (EPA), obecnie stosowanej między UE a Fidżi, Papuą Nową Gwineą, Samoa i Wyspami Salomona. EPA zapewniłaby Nauru bezcłowy i bezkontyngentowy dostęp dla wszystkich swoich produktów do rynku UE - największego jednolitego rynku na świecie.
- Baza traktatowa (między Nauru a Polską i UE)
Stosunki między Unią Europejską a Nauru reguluje Umowa o partnerstwie między UE a Organizacją Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (umowa z Samoa).
Brak jest umów dwustronnych miedzy Nauru a Polską.
Data aktualizacji: luty 2025