Polska w Brazylii

15 marca 2024 r. w Porto Alegre otwarto Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II przy Papieskim Uniwersytecie Katolickim Rio Grande do Sul (PUCRS). Jest to wspólne przedsięwzięcie PUCRS i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL). W wydarzeniu wzięła udział Ambasador RP w Brazylii Bogna Janke.

Celem Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II jest promocja i nauczanie języka polskiego oraz upowszechnianie historii i kultury polskiej w Brazylii.

Czteromiesięczny kurs języka polskiego, realizowany w ramach projektu NAWA „Promocja języka polskiego i kultury polskiej w Brazylii”, który rozpoczął się w marcu, obejmuje zajęcia z języka polskiego, jak również trzy serie wykładów akademickich prowadzonych przez wykładowców KUL: językoznawczych „Specyfika polskości w języku i kulturze” (prof. Magdalena Smoleń-Wawrzusiszyn), historycznych „Historia Polski” (prof. Arkadiusz Stasiak) i socjologicznych „Polska Kultura Sukcesu” (dr Wojciech Wciseł).

Porto Alegre jest dużym ośrodkiem diaspory polskiej, potomków imigrantów z XIX i XX wieku. Młode  pokolenie zatraca znajomość języka polskiego, ale wiele osób wyraża chęć uczenia się języka przodków i deklaruje poczucie polskiej tożsamości narodowej.

 

Wystąpienie Ambasador Bogny Janke podczas uroczystości:

 

Szanowny Panie Rektorze Evilázio Teixeira,

Szanowny Panie Rektorze Kalinowski,

Wysocy Dostojni Goście,

Szanowni Państwo!

 

Z głębokim poczuciem dumy staję przed Państwem w tym wyjątkowym dniu, kiedy uroczyście dokonuje się inauguracja Centrum Studiów nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II przy Papieskim Katolickim Uniwersytecie w Rio Grande do Sul.

Bardzo dziękuję za to zaproszenie, dla mnie osobiście niezwykle zaszczytne. Uniwersytet, w którym się dzisiaj spotykamy, zostawał wielokrotnie uznawany za najlepszy prywatny uniwersytet w całej Brazylii. Znany jest z innowacyjności oraz intensywnej współpracy międzynarodowej, a także z posiadania jednego z najciekawszych muzeum w kraju – Muzeum Nauki i Techniki – które mam nadzieje zobaczyć wkrótce.

Cieszę się, że to właśnie z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim nawiązali Państwo współpracę. Jest to uczelnia niezwykła, jedna z najstarszych w Polsce. W czasach komunizmu była ostoją wolności, stojąc na straży wartości, jakie stały przy jej utworzeniu. Studenci i wykładowcy aktywnie uczestniczyli w ruchu Solidarności, a w okresie stanu wojennego wielu z nich zostało internowanych. Do jej absolwentów należą najwybitniejsi polscy politycy, prawnicy oraz naukowcy. To wszystko sprawia, że Katolicki Uniwersytet Lubelski w historii Polski odgrywa rolę szczególną, będąc czymś więcej niż tylko uczelnią wyższą.

Czterdzieści cztery lata temu papież Jan Paweł II przyjechał do Porto Alegre. Na rondzie znajdującym się obok Stadionu Olimpijskiego przemówił do 300 000 osób, a stan Rio Grande do Sul ogłosił „bastionem wiary katolickiej”. Na cześć tych wydarzeń miejsce spotkania wiernych z Ojcem Świętym nazwano „Rondem Papieskim”.

Wydarzenie to pokazuje, jakim człowiekiem był Jan Paweł II. To człowiek, który jednoczył. To dzięki niemu wielu Brazylijczyków zainteresowało się swoimi polskimi przodkami i podjęło decyzję o kultywowaniu tradycji i języka swoich babć i dziadków. Widziałam to na własne oczy podczas mojej wizyty w Guarani das Missões w interiorze Rio Grande do Sul, które odwiedziłam z okazji Narodowego Święta Niepodległości.

Jestem dumna, że dziś wspólnie razem kontynuujemy to dziedzictwo Ojca Świętego i budujemy mosty pomiędzy naszymi krajami. Są to kraje niewątpliwie odległe geograficznie, a jednocześnie tak bliskie duchowo. Jestem pewna, że Centrum im. Jana Pawła II przyczyni się do wzmacniania naszych wspólnych wartości i będzie stanowić ważne spoiwo intelektualne i kulturowe pomiędzy Polską a Brazylią.

Z tego miejsca chciałabym w szczególności podziękować Panom Rektorom Evilázio Teixeira oraz Mirosławowi Kalinowskiemu za ich pracę na rzecz wzmocnienia polsko-brazylijskiej współpracy akademickiej oraz działania na rzecz powołania Centrum. Dziękuję także mojemu poprzednikowi, panu ambasadorowi Jakubie Skibie, który nadał impuls temu przedsięwzięciu. Cieszę się, że Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej mogła mieć swój wkład w tym niezwykłym projekcie. Dziękuję również Pani Konsul Marcie Olkowskiej, Panu Konsulowi Sérgio José Sechinskiemu, Księdzu Doktorowi Zdzisławowi Malczewskiemu, Profesorowi Arkadiuszowi Stasiakowi oraz wszystkim tym, bez których Centrum Kultury im. Jana Pawła II nigdy by nie powstało.

Dziękuję!