Główny Urząd
Geodezji i Kartografii

Czy wyrównywanie pól powierzchni działek projektowanych w stanie nowym wykazu zmian danych ewidencyjnych jest działaniem niezgodnym z przepisami prawa i może stanowić podstawę do sporządzenia negatywnego protokołu weryfikacji?

Zgodnie z treścią § 34 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2024 r. poz. 219 ze zm.) zmiany opisowych danych ewidencyjnych dotyczące działek lub budynków, ustalone w trakcie wykonywania prac geodezyjnych, utrwala się w wykazie zmian danych ewidencyjnych, który zawiera dane ewidencyjne, które ulegają zmianie w wyniku realizacji prac geodezyjnych (stan dotychczasowy), oraz dane pozyskane w wyniku realizacji tych prac (stan nowy).

W świetle obowiązujących przepisów prawa, pole powierzchni działki ewidencyjnej oblicza się zgodnie z zasadami określonymi w przepisie § 16 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz.U. z 2024 r. poz. 219 ze zm.), czyli na podstawie współrzędnych punktów granicznych działki ewidencyjnej, uwzględniając wartość poprawki odwzorowawczej, i wykazuje się w hektarach z precyzją zapisu do 0,0001 ha. Szczegółowy sposób obliczenia pola powierzchni działki ewidencyjnej z uwzględnieniem wartości poprawki odwzorowawczej określa załącznik nr 3 do ww. rozporządzenia.

Zwrócić należy uwagę, że przywołany § 16 ust. 2 odnosi się ogólnie do działki ewidencyjnej, bez wskazywania jej statusu. Należy zatem go stosować zarówno do obliczania pola powierzchni działek ewidencyjnych istniejących, jak i nowych (projektowanych). Obliczając pole powierzchni działki ewidencyjnej istniejącej lub projektowanej, należy jednocześnie pamiętać o określonej w § 34 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 18 sierpnia 2020 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania  geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1670) zasadzie wykonywania obliczeń geodezyjnych z zachowaniem zasad rachunku wyrównawczego.

Mając na uwadze ww. przepisy, brak zgodności sumy pól powierzchni działek wydzielanych z polem powierzchni działki dzielonej w granicach tolerancji wynikającej z zaokrągleń numerycznych nie stanowi więc nieprawidłowości, gdyż wskazane wyżej przepisy prawa nie dopuszczają tzw. „rozrzucania odchyłek”, tj. wyrównywania pól powierzchni nowych (projektowanych) działek, w celu doprowadzenia do zgodności sumy pól powierzchni tych działek z polem powierzchni działki dzielonej (pierwotnej). Co do zasady, lewa strona wykazu zmian danych ewidencyjnych nie musi więc być równa jego prawej stronie.

Wypada jednocześnie przypomnieć, że od ww. generalnych zasad obliczania pola powierzchni działek ewidencyjnych istnieją w przepisach prawa pewne, ściśle określone wyjątki. Mianowicie przy opracowaniu mapy z projektem podziału nieruchomości rolnej lub leśnej oraz innych map do celów prawnych, jeśli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, zgodnie z § 27 ust. 3 rozporządzenia w sprawie standardów technicznych, w sytuacji, gdy podział działki ewidencyjnej polega na wydzieleniu z niej działek o łącznej powierzchni do 33% powierzchni dzielonej działki, pole powierzchni działek wydzielanych oblicza się na podstawie numerycznego opisu przebiegu ich granic z dokładnością 0,0001 ha, zaś pole powierzchni pozostałej części działki podlegającej podziałowi może być obliczone jako różnica pola powierzchni tej działki i sumy pól powierzchni działek wydzielanych i zapisane z taką samą precyzją zapisu, jak pole powierzchni działki podlegającej podziałowi wykazane w ewidencji gruntów i budynków. Należy jednak zaznaczyć, że jest to możliwość, a nie obowiązek. Przepis ten, nie zabrania więc również w takim przypadku obliczania pozostałej części działki dzielonej na podstawie numerycznego opisu przebiegu jej granic z dokładnością 0,0001 ha, a o sposobie obliczenia pola powierzchni pozostałej części działki dzielonej decyduje kierownik prac geodezyjnych.

Podsumowując, wyrównywanie pól powierzchni działek projektowanych w stanie nowym wykazu zmian danych ewidencyjnych jest działaniem niezgodnym z przepisami prawa i może stanowić podstawę do sporządzenia przez właściwy organ negatywnego protokołu weryfikacji.