Komenda Miejska
Państwowej Straży Pożarnej
w Dąbrowie Górniczej

Wczesna wiosna to okres, w którym zawsze gwałtownie wzrasta liczba pożarów traw oraz nieużytków rolnych. Najczęściej związane one są z wypalaniem suchych traw i pozostałości roślinnych. Niestety bardzo często źródłem tych pożarów jest celowa działalność człowieka.
Pamiętajmy, że pożary traw są niebezpieczne dla życia i zdrowia ludzi, zwierząt oraz środowiska naturalnego!

Bardzo często zagrożone nimi są przylegające tereny leśne, domy mieszkalne, zabudowania gospodarcze, a także zaparkowane w pobliżu samochody. Pożary traw i nieużytków szczególnie groźne są dla podróżujących, gdyż dym znacznie ogranicza widoczność, co może doprowadzić do groźnych wypadków i kolizji.

Wypalanie traw, łąk i nieużytków rolnych jest zabronione. Działania te są zagrożone karą grzywny, a nawet karą pozbawienia wolności. Za wywołanie pożaru traw grożą poważne konsekwencje prawne. Nieprawdą jest przekonanie, że spalenie suchej trawy użyźni w sposób naturalny glebę, co spowoduje szybszy i bujniejszy wzrost młodej trawy i innej roślinności. Ponadto podczas pożarów traw i innych roślin do atmosfery emitowane są znaczące ilości dymu pożarowego zawierającego trujące dla ludzi i zwierząt związki chemiczne. Do pożarów traw dochodzi najczęściej na nieużytkach, łąkach, a więc w miejscach gdzie żyje wiele gatunków zwierząt. Niestety corocznie w związku z pożarami traw życie tracą ludzie. Najczęściej jednak ofiarami pożarów lasów są zwierzęta.

Odpowiedzialność karna

W artykule 124 ustawy o ochronie przyrody zapisano: „Zabrania się wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów”.

W artykule 131 tejże ustawy zapisano: „Kto...wypala łąki, pastwiska, nieużytki, rowy, pasy przydrożne, szlaki kolejowe, trzcinowiska lub szuwary… – podlega karze aresztu albo grzywny”.

W artykule 30 ust. 3 ustawy o lasach zapisano: "w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:

1. rozniecenia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego,
2. korzystania z otwartego płomienia,
3. wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”.

Artykuł 82 kodeksu wykroczeń stanowi, że za tego typu wykorczenie grozi kara aresztu, nagany lub grzywny, której wysokość może wynosić od 20 do 5000 zł.

Arykuł 163,  paragraf 1 kodeksu karnego stanowi: „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.

Inne sankcje

W walkę ze zjawiskiem wiosennego wypalania traw włączyła się także Unia Europejska. Założenia polityki rolnej UE regulują między innymi zagadnienia ochrony środowiska w rolnictwie. Jednym z narzędzi umożliwiających dokonywanie pozytywnych przemian w tym sektorze jest system dopłat bezpośrednich. Ta forma wsparcia unijnego, zobowiązuje użytkownika gruntów do ich utrzymania zgodnie z normami tzn. w dobrej kulturze rolnej.

W ślad za Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, należy stwierdzić że wypalanie traw jest nie dość, że środowiskowo szkodliwe, ale także surowo zabronione. Za wypalanie traw grożą, oprócz kar nakładanych np. przez policję czy prokuraturę, także dotkliwe kary finansowe nakładane przez Agencję w postaci zmniejszenia od 5 do 25%, a w skrajnych przypadkach nawet odebrania, należnej wysokości wszystkich rodzajów dopłat bezpośrednich za dany rok.