Komenda Miejska
Państwowej Straży Pożarnej
w Opolu

Czym jest tlenek węgla i skąd się bierze?

Tlenek węgla (czad) to silnie trujący gaz — bezbarwny, bezwonny i niewyczuwalny. Powstaje w wyniku niepełnego spalania paliw (m.in. drewna, węgla, gazu, oleju, benzyny), zwłaszcza przy braku dopływu świeżego powietrza i niesprawnej wentylacji. W pomieszczeniach jego źródłem mogą być m.in. piece, kominki, kuchnie gazowe czy gazowe podgrzewacze wody. Tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną wielokrotnie szybciej niż tlen, blokując dotlenienie organizmu.

Dlaczego zagrożenie rośnie jesienią i zimą?

Zimą częściej dogrzewamy mieszkania i rzadziej wietrzymy pomieszczenia. Zbyt szczelne okna, zasłonięte kratki wentylacyjne, zapchane lub nieszczelne przewody kominowe oraz nieprawidłowa eksploatacja urządzeń grzewczych sprzyjają kumulacji spalin i powstawaniu tlenku węgla.

Kto jest szczególnie narażony?

Ryzyko ciężkiego zatrucia dotyczy wszystkich przebywających w skażonym środowisku, ale szczególnie zagrożone są: noworodki i dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze oraz przewlekle chore (m.in. schorzenia serca i układu oddechowego). Większą dawkę toksyczną wchłaniają też osoby wykonujące wysiłek fizyczny.

Objawy zatrucia tlenkiem węgla

Wczesne symptomy to m.in.: ból i zawroty głowy, nudności, wymioty, osłabienie i senność. W miarę narastania stężenia pojawiają się: zaburzenia równowagi i świadomości, przyspieszony oddech i rytm serca, trudności w oddychaniu; w ciężkich przypadkach — drgawki i utrata przytomności. Pamiętaj: czadu nie zobaczysz ani nie poczujesz.

Jak zapobiegać? Najważniejsze zasady

• Zapewnij stały dopływ świeżego powietrza do urządzeń, w których zachodzi spalanie; nie zatajaj kratek wentylacyjnych, rozszczelnij okna/nawiewniki.

• Regularnie sprawdzaj stan techniczny urządzeń grzewczych i instalacji gazowej. Korzystaj z usług uprawnionych specjalistów.

• Dbaj o drożność i szczelność kominów (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych). Właściciel/zarządca ma obowiązek okresowych kontroli i czyszczeń — zgodnie z przepisami.

• Często wietrz kuchnie i łazienki z termami gazowymi; nie włączaj wentylatorów wyciągowych podczas pracy piecyka gazowego.

• Nie używaj w pomieszczeniach zamkniętych grilli na węgiel drzewny; nie pozostawiaj pracującego silnika w garażu.

Czujka tlenku węgla i czujka dymu — rekomendacja PSP

Państwowa Straż Pożarna rekomenduje instalowanie sprawdzonych czujek tlenku węgla i czujek dymu w mieszkaniach oraz domach. Pamiętaj o okresowej wymianie baterii i testach działania urządzeń. Czujka nie zastępuje przeglądów technicznych instalacji wentylacyjnej i kominowej — to uzupełnienie systemu bezpieczeństwa.

Obowiązkowe czyszczenia i kontrole – przypomnienie

Zgodnie z przepisami ochrony przeciwpożarowej zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych należy usuwać: w domach opalanych paliwem stałym — 4 razy w roku; paliwem ciekłym i gazowym — 2 razy w roku; z przewodów wentylacyjnych — co najmniej raz w roku. Dodatkowo Prawo budowlane nakłada obowiązek corocznych kontroli przewodów kominowych przez uprawnionego kominiarza.

Co zrobić przy podejrzeniu obecności czadu lub objawach zatrucia?

1. Natychmiast przewietrz pomieszczenie i zapewnij dopływ świeżego powietrza.

2. Wyłącz urządzenie, w którym zachodzi spalanie; opuść zagrożone miejsce.

3. Wezwij pomoc: numer alarmowy 112 i postępuj zgodnie z poleceniami dyspozytora.

4. W razie potrzeby udziel pierwszej pomocy; jeśli poszkodowany nie oddycha — rozpocznij RKO.