Kolumbia
Krótki opis gospodarki i jej struktury
- System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze
Kolumbia, zgodnie ze swoją konstytucją polityczną, posiada model społecznej gospodarki rynkowej, która uznaje przedsiębiorstwa, a mówiąc ogólniej, prywatną inicjatywę za siłę napędową gospodarki, ale która w sposób rozsądny i proporcjonalny ogranicza swobodę prowadzenia działalności gospodarczej i wolną konkurencję gospodarczą, wyłącznie w celu realizacji konstytucyjnie ważnych celów, mających służyć ochronie interesu ogólnego. Makroekonomiczne otoczenie instytucjonalne Kolumbii opiera się na ramach fiskalnych opartych na zasadach, elastycznym kursie walutowym i ustalaniu okresowych celów inflacyjnych.
W Kolumbii organami odpowiedzialnymi za ustalanie polityki gospodarczej są Bank Centralny (poprzez jego Zarząd) oraz Krajowa Rada Polityki Gospodarczej i Społecznej (CONPES), które dokonują ustaleń związanych z polityką pieniężną, fiskalną i walutową, a także m.in. Narodowy Departament Planowania, który opracowuje politykę gospodarczą na przyszłość, zgodnie z projektami rządowymi ustalonymi w czteroletnich Planach Rozwoju.
Celem Narodowego Planu Rozwoju 2022-2026 (PND 2022-2026) „Kolumbia, światowa potęga życia”, ma na celu uczynienie z Kolumbii lidera w ochronie życia, w oparciu o ustanowienie nowej umowy społecznej mającej na celu poprawę historycznych niesprawiedliwości społecznych, przezwyciężanie konfliktu wewnętrznego, zmianę relacji z środowiskiem oraz produktywną transformację opartą na wiedzy i harmonii z naturą.
Rząd Kolumbii rozumie, że walka o ochronę życia nie może być prowadzona bez wsparcia międzynarodowego, dlatego w tym planie rozwoju wzywa się społeczność międzynarodową, aby towarzyszyła Kolumbii w tak kluczowych kwestiach, jak walka z wylesianiem, polityka narkotykowa, migracja przepływy ludności, równość płci, pokojowe rozwiązywanie konfliktów zbrojnych, bezpieczeństwo żywnościowe i Agenda 2030.
Jeśli chodzi o transformację produkcyjną, internacjonalizację i działania klimatyczne w Kolumbii, Narodowy plan rozwoju na lata 2022–2026 ma na celu (i) powstrzymanie wylesiania; (ii) promowanie dekarbonizacji gospodarki; (iii) promowanie transformacji energetycznej; (iv) promowanie biogospodarki; oraz (v) finansowanie działań klimatycznych. Razem te elementy mają na celu dywersyfikację działalności produkcyjnej w oparciu o zasoby naturalne kraju. W tym kontekście Plan kontynuuje cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o 51%, dla którego obejmie nowe działania wzmacniające działania rządu i polityki publicznej w tym horyzoncie.
Do kształtowania podstaw procesu transformacji działalności produkcyjnej, rząd Kolumbii chce przestać być podmiotem ułatwiającym działalność produkcyjną, który tylko rozwiązuje określone niedoskonałości rynku, a stać się organizatorem produkcji, który ustala priorytety inwestycji publicznych w ramach krajowych planów międzysektorowych. W tym sensie polityka reindustrializacji rządu ma na celu generowanie większej wartości dodanej w produkcji towarów i usług w sektorach gospodarki tworzących bazę produkcyjną poprzez zaangażowanie terytoriów i ich tkanki produkcyjnej, działając zgodnie z czterema strategicznymi celami międzysektorowymi na poziomie krajowym: (i) sprawiedliwą transformacją energetyczną; (ii) rozwojem przemysłu rolnego i zapewnieniem suwerenności żywnościowej; (iii) reindustrializacją w oparciu o sektor opieki zdrowotnej; oraz (iv) reindustrializacją opartą na obronie życia. Zobowiązania te tworzą podstawy do przejścia od gospodarki zależnej od działalności wydobywczej do gospodarki opartej na wiedzy, produktywnej, zrównoważonej i włączającej, która przyczynia się do rozwoju terytorialnego i niwelowania luk w zakresie produktywności i jest zorientowana w szczególności na włączenie mikro, małych i średnich przedsiębiorstw oraz segmentów gospodarki popularnej.
- Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB
Liderem, jeśli chodzi o sektory gospodarki Kolumbii, jest handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, transport i gospodarka magazynowa, działalność związana z hotelarstwem i usługami gastronomicznymi - wynika z danych Kolumbijskiego Urzędu Statystycznego DANE. W 2023 roku ten sektor odpowiadał za prawie jedną piątą wartości dodanej brutto – 17,24%. Na drugim miejscu plasuje się administracja publiczna, obrona narodowa, edukacja, służba zdrowia i działalność socjalna (15,42%), a na trzecim przetwórstwo przemysłowe (11,54%). Kolejne pozycje na liście gałęzi gospodarki w Kolumbii zajmują: działalność związana z obsługą rynku nieruchomości (8,81%), działalność profesjonalna i naukowa (6,95%) i rolnictwo i hodowla (5,95%):
-
- Sprzedaż hurtowa i detaliczna, naprawa pojazdów samochodowych, transport i gospodarka magazynowa, działalność związana z hotelarstwem i r olnictwo i hodowla usługami gastronomicznymi (17,24%)
- Administracja publiczna, obrona, edukacja i ochrona zdrowia (15,42%)
- Przetwórstwo przemysłowe (11,54%)
- Podatki pomniejszone o dotacje (10,52%)
- Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości (8,81%)
- Działalność profesjonalna i naukowa (6,95%)
- Rolnictwo i hodowla (5,95%)
- Działalność finansowa i ubezpieczeniowa (5,17%)
- Budownictwo (4,29%)
- Usługi rozrywkowe i innego rodzaju usługi (4,05%)
- Przemysł wydobywczy (3,93%)
- Informacja i komunikacja (3,17%)
- Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych (2,95%)
- Polityka kursowa
Polityka pieniężna w Kolumbii obejmuje działania prowadzone przez Bank Centralny w celu wypełnienia konstytucyjnego mandatu zapewnienia siły nabywczej waluty kolumbijskiej w koordynacji z ogólną polityką gospodarczą. Aby wypełnić mandat konstytucyjny, Bank Centralny realizuje program celu inflacyjnego w ramach elastycznego systemu kursu walutowego, który ma na celu utrzymanie niskiej i stabilnej stopy inflacji - rozumianej jako procentowa roczna zmiana indeksu cen towarów i usług kompsumpcyjnych - oraz osiągnięcie maksymalnego, trwałego poziomu zatrudnienia. W ramach tego schematu działania polityki pieniężnej mają na celu zapewnienie, że przyszła inflacja osiągnie cel 3% r/r ustalony przez Zarząd Banku Centralnego.
W tym kontekście elastyczność kursu walutowego uważa się za podstawowy element osiągnięcia tych celów, biorąc pod uwagę następujące aspekty:
- W systemie charakteryzującym się elastycznością walutową kurs walutowy pełni funkcję zmiennej korygującej w obliczu wstrząsów, jakich doświadcza gospodarka, ograniczając zmienność działalności gospodarczej;
- Elastyczność kursu walutowego pozwala na niezależne wykorzystanie stopy procentowej jako instrumentu przybliżającego inflację i produkt do pożądanych wartości;
- Elastyczność kursu walutowego ogranicza zachęty do podejmowania przez podmioty gospodarcze nadmiernego ryzyka walutowego, które jest niezbędne do utrzymania stabilności finansowej.
Jednakże Bank Republiki jako organ ds. polityki kursowej ma uprawnienia do interwencji na rynku walutowym. Interwencja ta nie ogranicza elastyczności kursu walutowego, nie ma na celu ustalenia ani osiągnięcia określonego poziomu kursu walutowego oraz realizuje cele zgodne ze strategią celu inflacyjnego.
- Surowce i technologie krytyczne
Głównymi surowcami w Kolumbii są węglowodory (ropa i gaz), węgiel (termiczny i metalurgiczny), metale szlachetne (złoto, srebro i platyna), żelazonikiel, żelazo, szmaragdy i materiały budowlane (wapień, glina, piasek).
Potencjał naftowy Kolumbii (ropa naftowa i gaz ziemny) szacowany jest na ponad 37 miliardów baryłek ropy rozmieszczonych w 18 basenach sedymentacyjnych zajmujących powierzchnię 1 036 400 km². Dorzecza o największej aktywności eksploracyjnej to doliny Górnej i Środkowej Magdaleny, Catatumbo, La Guajira, wschodnie pasmo górskie, Putumayo i Llanos Orientales. (Dane z Krajowej Agencji Węglowodorów, 2020 – https://www.eiticolombia.gov.co/es/informes-eiti/informe-2019/contenido/9-perfil-de-productos/)
Kolumbia jest obecnie pierwszym na świecie producentem szmaragdów, dwunastym producentem węgla i trzynastym producentem niklu.
Około 85% węgla wydobywanego w Kolumbii pozyskiwane jest w kopalniach odkrywkowych, głównie w departamentach Cesar, La Guajira i Kordoba, przy czym węgiel energetyczny przeznaczony jest głównie na eksport. Pozostałe 15% węgla wydobywane jest w kopalniach podziemnych w departamentach Antioquia, Cauca i Valle del Cauca węglem energetycznym oraz w departamentach Cundinamarca, Boyacá, Santander i Norte de Santander – węglem energetycznym i metalurgicznym wysokiej jakości. Według obliczeń Kolumbijskiego Stowarzyszenia Górniczego prognozy produkcji węgla na koniec 2024 roku w Kolumbii wynoszą 65 mln ton.
Kolumbijskie szmaragdy występują we wschodnim pasie górskim kraju, a formacje wapienne Guavio i Lulitas de Macanal w zachodnim pasie. W 2023 roku wydobyto 1,37 miliona karatów o wartości 144,57 mln dolarów.
W Kolumbii znajduje się sześć złóż niklu, trzy z nich znajdują się w regionie Karaibów, w departamentach Kordoby – Cerro Matoso, Planeta Rica i Uré – pozostałe trzy znajdują się w departamentach Antioquia – Ituango, Morro Pelón i Medellín. Na całym świecie rocznie produkuje się około 3,4 miliona ton niklu, a Kolumbia około 40 000 ton.
W ostatnich latach stało się oczywiste, że istnieje duży potencjał w zakresie surowców mineralnych, zwłaszcza złota, srebra, miedzi, żelaza i szmaragdów, minerałów uznanych przez Ministerstwo Górnictwa i Energii za strategiczne. Produkcja złota w Kolumbii w 2023 roku wyniosła 219 708 uncji trojańskich.
Wśród swoich projektów dotyczących transformacji energetycznej rząd Gustavo Petro ma promować szereg „minerałów strategicznych”, takich jak nikiel, mangan, kobalt i lit.
- Stan infrastruktury,
W globalnym rankingu konkurencyjności opublikowanym przez IMD w 2024 r., w którym ocenia się 67 krajów, Kolumbia zajmuje 54. miejsce pod względem infrastruktury: 40. w infrastrukturze podstawowej, 53. w infrastrukturze technologicznej, 52. w infrastrukturze naukowej, 50. w infrastrukturze zdrowotnej i środowiskowej oraz 60. w infrastrukturze infrastrukturę edukacyjną.
Jeśli chodzi o infrastrukturę drogową, Kolumbia posiada sieć drogową liczącą około 205 745 km, z czego 18 323 km to sieć główna (9%), 45 137 km to sieć dróg drugorzędowych (22%), a 142 284 km to drogi trzeciorzędowe (69%). Choć w ciągu ostatnich dwóch dekad nastąpił znaczny postęp w budowie dróg krajowych dzięki koncesjom, drogi drugorzędowe i w głównej mierze trzeciorzędowe, łączące małe miasta z dużymi ośrodkami miejskimi, są w nie najlepszym stanie – dość powiedzieć, że tylko 7 proc. dróg trzeciorzędowych jest utwardzonych. Diagnoza zastosowana do kolumbijskiej rzeczywistości drogowej mogłaby być taka, że kraj ten ma świetne drogi łączące (poczyniono postępy w tworzeniu dużych autostrad i dróg głównych), ale nadal musi dużo pracować nad trasami prowadzącymi do najbardziej odległych miejsc. Porty lotnicze posiadają niemal wszystkie stolice departamentów Kolumbii. Ze względu na duże odległości, trudne ukształtowanie terenu oraz nie najlepszy stan dróg, transport powietrzny jest najwygodniejszym sposobem podróżowania. W Kolumbii nie istnieje pasażerska komunikacja kolejowa.
Zgodnie z treścią projektu ustawy „W stronę gwarantowanego, powszechnego, skutecznego i wspierającego systemu opieki zdrowotnej, który uprzywilejowuje życie” mającego na celu reformę systemu opieki zdrowotnej przedstawionego przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej w 2023 r., kolumbijska infrastruktura szpitalna ma również ograniczenia na całym terytorium kraju, zarówno na marginalnych obszarach miejskich, jak i wiejskich i rozproszonych. Z projektu wynika, że 290 gmin w kraju (26,3%) nie ma specjalistycznej opieki porodowej na miejscu, 293 gminy (26,3%) nie oferuje opieki szpitalnej dla dorosłych, 175 gmin (15,9%) nie posiada systemu ratownictwa medycznego a 175 (15,9%) gmin nie oferuje żadnej z trzech wymienionych usług.
Infrastruktura wodociągowo-kanalizacyjna
Według spisu powszechnego przeprowadzonego przez Krajowy Departament Statystyki – DANE w 2018 r., Kolumbia liczyła 14 243 223 mieszkań, z czego 76,6 % posiadało infrastrukturę kanalizacyjną. Jednakże jedynie w departamentach Antioquia, Valle i części Regionu Kawowego (departamenty Quindío, Risaralda i Caldas) kanalizacja była dostępna w stopniu przekraczającym 80%. W części kraju o największych brakach tej infrastruktury trzy departamenty miały zasięg mniejszy lub równy 30 %: Vichada, Guainía i Chocó; Podobnie na kolejnym poziomie zasięgu (od 30 % do 50 %) znalazły się departamenty La Guajira, Córdoba, Cauca, Nariño, Guaviare, Vaupés i Amazonas. Dokonując przeglądu trzech departamentów o najmniejszym zasięgu odprowadzania ścieków, stwierdzono, że 26 gmin posiadało mniej niż 20 % zasięgu w zakresie odprowadzania ścieków: Vichada (4 gminy z 4), Guainía (7 gmin z 8) i Chocó (15 gmin z 30). Jeśli chodzi o publiczne usługi sanitarne – szczególnie te związane ze wywozem śmieci – według tego samego źródła DANE, w stolicach gmin zasięg ogółem przekracza 80%, ale na obszarach wiejskich występują braki. Istnieje sześć departamentów, których zasięg jest mniejszy lub równy 50 %: La Guajira, Chocó, Cauca, Vichada, Vaupés i Guainía.
Według badań Andrei Yolimy Bernal Pedrazy i Winstona Manuela Licony Calpe, badaczy z Centrum Myśli o Kulturze, Terytorium i Zarządzaniu (CPCTG) Narodowego Uniwersytetu Kolumbii (UNAL) Manizales, w Kolumbii istnieją alarmujące dysproporcje w dostępie do wody pitnej: na obszarach miejskich 98% populacji ma dostęp do usług wody pitnej, ale na obszarach wiejskich odsetek ten spada do 73%. Ta 25% luka podkreśla pilną potrzebę poprawy infrastruktury i gospodarki wodnej na obszarach wiejskich, co ustalono na podstawie analizy danych instytucjonalnych, takich jak spis powszechny przeprowadzony w 2018 r.
- Kalendarz dni wolnych od pracy.
Dni ustawowo wolne od pracy w Kolumbii obejmują różne święta narodowe i religijne. Większość świąt w Kolumbii ma ruchomą datę – obchodzi się je w pierwszy poniedziałek następujący po dacie święta. Święta religijne obchodzone są w większości takie same jak w Polsce, z niewielkimi różnicami: w Wielkanoc dniami wolnymi od pracy są Wielki Czwartek i Wielki Piątek, a w okresie Świąt Bożego Narodzenia dzień 26 grudnia nie jest dniem wolnym od pracy.
- Nowy Rok – 1 stycznia
- Objawienie Pańskie – 6 stycznia *
- Dzień świętego Józefa – 19 lutego *
- Wielki Czwartek (3 dni przed Wielkanocą)
- Wielki Piątek (2 dni przed Wielkanocą)
- Święto Pracy – 1 maja
- Wniebowstąpienie (poniedziałek sześć tygodni po Niedzieli Wielkanocnej)
- Boże Ciało (poniedziałek dziewięć tygodni po Niedzieli Wielkanocnej)
- Dzień Najświętszego Serca Jezusa (poniedziałek dziesięć tygodni po Niedzieli Wielkanocnej)
- Dzień świętego Piotra i świętego Pawła – 29 czerwca *
- Święto Niepodległości – 20 lipca
- Rocznica bitwy nad rzeką Boyacá – 7 sierpnia
- Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – 15 sierpnia *
- Dzień Rasy (odkrycie Ameryki) – 12 października *
- Wszystkich Świętych – 1 listopada *
- Dzień Niepodległości Cartageny – 11 listopada *
- Dzień Niepokalanego Poczęcia – 8 grudnia
- Boże Narodzenie – 25 grudnia
* W przypadku, gdy święto nie przypada w poniedziałek, to automatycznie przenoszone jest na następny poniedziałek.
Podstawowe dane makroekonomiczne
|
Podstawowe dane makroekonomiczne |
|||
|
|
2023 |
2024 |
2025 (prognoza) |
|
PKB nominalne (mln USD ceny bieżące) |
363.540 |
|
|
|
PKB (PPP) mln USD |
1.101.420 |
|
|
|
Stopa wzrostu PKB (realna) |
0,6% |
1,5% |
3,0% |
|
PKB per capita (nominalne) |
6.979 |
|
|
|
PKB per capita (PPP) USD |
21.100 |
|
|
|
Stopa inflacji (CPI) |
11,7% |
5,2% |
3,9% |
| 9,6% | 8,2% |
|
|
| Rating kredytowy Fitch / Moody's / S&P |
BB+ / Baa2 / BB+ |
BB+ / Baa2 / BB+ |
|
|
Deficyt i nadwyżki budżetowe (mln USD) |
(10.597) |
|
|
|
Dług publiczny (% PKB) |
54,3% | 55,8% | 56,1% |
Dane demograficzne
|
Dane demograficzne (aktualne) |
|
|
Liczba ludności (w tys.) |
52.695.952 |
|
Siła robocza (w tys./mln, dane krajowe) |
26.54 mln |
|
Rozmiar klasy średniej (w tys./mln) |
17,9 mln |
|
Poziom ubóstwa (% populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa) |
6,0 |
|
54,8 (2022) |
|
|
0,758 (2022) |
|
Handel zagraniczny i inwestycje
- Najważniejsi partnerzy handlowi
Według danych Kolumbijskiego Urzędu Statystycznego głównymi partnerami handlowymi Kolumbii są Stany Zjednoczone, Chiny, Meksyk, Brazylia i Panama z odpowiednio 27,34%, 15,44%, 4,76%, 4,62% i 4,01% udziałem w wartej 8,8 miliarda dolarów kolumbijskiego handlu międzynarodowego w 2024 r. do września. Unia Europejska jako całość ma udział na poziomie 12,08%, przy czym głównymi partnerami handlowymi Kolumbii są Niemcy (2,48%), Hiszpania (1,62%) i Holandia (1,62%).
- Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe
Import towarów do Kolumbii w okresie styczeń – wrzesień 2024 r. ukształtował się na poziomie 46,85 mld USD CIF i odnotował spadek o 0,3% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 r. Do Kolumbii importowano przede wszystkim maszyny i sprzęt transportowy, które stanowiły 31,7% wartości całego importu (14,85 miliardy dolarów). Na drugim miejscu uplasowały się produkty chemiczne i pokrewne (22,05%, 10,33 mld dolarów) i na trzecim towary przemysłowe sklasyfikowane głównie według surowca (12,9%, 6,05 mld dolarów).
W okresie styczeń – październik 2024 r. eksport kolumbijski wyniósł 40,95 mld USD FOB i odnotował spadek o 0,4% w porównaniu z tym samym okresem 2023 r. W tym okresie eksport ropy naftowej, produktów naftowych i produktów pokrewnych wyniósł 12,69 mld dolarów FOB ( 30,98%), eksport węgla 5,78 mld dolarów FOB (14,12%), a eksport złota niemonetarnego 3,32 mld dolarów (8,11%). Ponadto, Kolumbia eksportuje również kawę niepaloną (6,53%), kwiaty cięte (4,88%) i banany (2,5%).
- Główni inwestorzy
Kolumbia jest krajem, który charakteryzuje się ciągłym napływem BIZ. BIZ, choć podlegają wahaniom międzynarodowego przepływu kapitału wywołanym ostatnimi kryzysami, bez przerwy dotarły do wszystkich sektorów kolumbijskiej gospodarki. W tym kontekście w drugim kwartale 2024 r. Kolumbia otrzymała BIZ o wartości 2,84 mld USD, co stanowi 2,7% kwartalnego PKB. Zasoby te były niższe o 2,47 mld USD w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku i o 1,04 mld USD w porównaniu do bezpośrednio poprzedniego kwartału. W drugim kwartale 2024 r. napływ BIZ (2,84 mld USD) przeznaczony był głównie na finansowanie inwestycji górniczych i poszukiwawczych ropy naftowej (950 mln USD, 34%), projekty przetwórstwa przemysłowego (764 mln USD, 27%), usługi finansowe i biznesowe (502 mln USD, 18%), produkcję energii elektrycznej, gazu i wody (442 mln USD, 16%) oraz handel, restauracje i hotele (275 mln USD, 10%). Jeśli chodzi o przepływy BIZ według kraju pochodzenia, w drugim kwartale 2024 r. środki pochodziły głównie ze Stanów Zjednoczonych (1,14 mld USD), Panamy (645 mln USD), Hiszpanii (545 mln USD), Anguilli (379 mln USD) m), Anglii (98 mln USD), Chin (67 mln USD) i Bahamów (61 mln USD).
- Główne kierunki inwestycji zagranicznych
W ostatnich latach przepływy kolumbijskich inwestycji bezpośrednich za granicą stały się głównym składnikiem kolumbijskich aktywów zagranicznych, będąc źródłem stabilnych dochodów i instrumentem dywersyfikacji inwestycji. Po ożywieniu odpływu inwestycji po pandemii, w 2023 r. dynamika wzrostu była niższa, natomiast w 2024 r. obserwuje się istotne odbicie. W drugim kwartale 2024 roku napływ kolumbijskich inwestycji bezpośrednich za granicą zanotowano na poziomie 1,03 mld dolarów, czyli o 84 mln dolarów mniej niż w poprzednim kwartale. W porównaniu do dezinwestycji w analogicznym kwartale 2023 r. (128 mln USD), kolumbijskie inwestycje bezpośrednie za granicą w drugim kwartale 2024 r. były wyższe o 1,16 mld USD. Kolumbijskie inwestycje bezpośrednie za granicą w tym okresie skierowane były do sektorów usług finansowych i biznesowych (289 mln USD), górnictwa i wydobywania (285 mln USD), przetwórstwa przemysłowego (221 mln USD) ), energii elektrycznej, gazu i wody (129 mln USD), handlu, restauracji i hoteli (55 mln USD) oraz budownictwa (64 mln USD). Głównymi odbiorcami tej inwestycji były Panama (198 mln USD), Hiszpania (192 mln USD), Meksyk (99 mln USD), Stany Zjednoczone (87 mln USD) i Brytyjskie Wyspy Dziewicze (86 mln USD).
https://www.banrep.gov.co/es/estadisticas/inversion-directa
Udział w inicjatywach i organizacjach wielostronnych o charakterze gospodarczym
Kolumbia należy do wyspecjalizowanych agend ONZ, m.in. do Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Rozwoju Rolnictwa, Międzynarodowego Funduszu Walutowego, organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Rozwoju Przemysłowego UNIDO i Światowej Organizacji Handlu. Jest członkiem organizacji międzyrządowych takich jak Międzynarodowa Organizacja Cukru, Międzynarodowa Organizacja Kawy i Rady Współpracy Gospodarczej Pacyfiku (PECC – Pacific Economic and Cooperation Council). Należy też do różnych organizacji regionalnych: Systemu Gospodarczego Ameryki Łacińskiej i Karaibów (SELA), Międzyamerykańskiego Banku Rozwoju, Sojuszu Pacyfiku, Wspólnoty Andyjskiej, Stowarzyszenia na rzecz integracji Ameryki Łacińskiej ALADI. 28 kwietnia 2020 roku Kolumbia oficjalnie została nowym członkiem OECD.
Pozycja Kolumbii w rankingach
|
Pozycja Kolumbii w rankingach |
||
|
|
pkt |
pozycja |
|
Corruption Perception Index (Transparency International) |
40 | 87 |
|
Global Innovation Index (World Intellectual Property Organization) |
29,4 | 66 |
|
Economic Freedom Index (Heritage Foundation) |
59,2 | 84 |
Relacje dwustronne
- Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne
Polska stanowi atrakcyjnego partnera gospodarczego dla Kolumbii. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w okresie styczeń - październik 2023 r. Kolumbia była szóstym odbiorcą polskiego eksportu w regionie Ameryki Łacińskiej i Karaibów (po Meksyku, Brazylii, Bahamach, Chile i Argentynie). Niemniej jednak, potencjał naszej współpracy gospodarczo-handlowej wciąż nie jest w pełni wykorzystany i szukamy możliwości jej wzmocnienia. Obroty handlowe między Polską a Kolumbią osiągnęły w roku 2023 wartość 1.435,36 mln USD, co stanowi wzrost o 20,12% w porównaniu z analogicznym okresem 2022 r. Bilans wymiany był dodatni dla Kolumbii i wyniósł 1.103,19 mln USD.
Dla polskich przedsiębiorców możliwości eksportowe i inwestycyjne stwarzają następujące sektory:
- Przemysł wydobywczy (węgiel, ropa i gaz).
- Infrastruktura transportowa: budowa dróg dwupasmowych, rozbudowa lotnisk i portów oraz budowa metra w Bogocie.
- Rolnictwo - sprzęt i technologie rolnicze.
- Przemysł samochodowy (szczególnie części zamienne).
- Biopaliwa.
- Przemysł chemiczny.
Wśród produktów, które importuje Kolumbia, interesującymi dla polskich przedsiębiorców mogą być m.in.: maszyny i urządzenia dla górnictwa i przemysłu spożywczego, drzewnego, metalurgicznego, rolnictwa oraz budownictwa; komponenty chemiczne, nawozy, sprzęt medyczny, kosmetyki, farmaceutyki i suplementy diety.
Polski eksport do Kolumbii
Według kolumbijskiego Urzędu Celnego, wartość polskiego eksportu do Kolumbii w 2023 roku wyniosła 166,08 mln USD (na bazie CIF), co stanowi wzrost o 16,74% w porównaniu z rokiem 2022. Polski eksport do Kolumbii ma charakter bardzo zróżnicowany i obejmuje m.in. metalowe wieczka do puszek (14,01%), preparaty kosmetyczne i upiększające (9,14%), mleko, śmietana i serwatka demineralizowana w proszku (5,74%), leki stosowane u ludzi (5,33%), papier i tektura (3,56%), jabłka świeże (2,97%), kable oraz przewody elektryczne (2,79%), monety obiegowe (2,37%), części i akcesoria samochodowe (2,34%), lody (2,17%), karty inteligentne (2,16%), Przyrządy i urządzenia stosowane w medycynie (1,63%).
|
TOWARY |
2022 |
2023 |
M1-11 2024 |
|
Ogółem |
142 275 573 |
166 085 818 |
189 229 155 |
|
Pokrywki i wieczka do opakowań z metali nieszlachetnych. |
463 890 |
23 267 094 |
20 621 814 |
|
Pozostałe monety. |
2 821 051 |
3 939 891 |
17 590 025 |
|
Pozostałe leki stosowane u ludzi w onkologii lub w leczeniu HIV |
2 580 785 |
3 596 186 |
16 230 063 |
|
Pozostałe preparaty kosmetyczne lub upiększające oraz preparaty do pielęgnacji skóry. |
11 927 033 |
13 809 698 |
14 143 167 |
|
Mleko i śmietana, w proszku, granulkach lub w innej stałej postaci, o zawartości tłuszczu 26 % masy. |
0 |
8 970 341 |
5 547 145 |
|
Jabłka świeże. |
746 639 |
4 934 177 |
6 206 230 |
|
Pozostałe leki stosowane u ludzi. |
4 080 686 |
3 402 977 |
4 755 691 |
|
Pozostałe kamery telewizyjne, aparaty cyfrowe oraz rejestrujące kamery wideo. |
1 291 965 |
1 112 550 |
2 954 162 |
|
Samoprzylepne płyty, arkusze, folie, taśmy, pasy i inne płaskie kształty, z tworzyw sztucznych, nawet w rolkach. |
1 721 230 |
2 284 950 |
2 814 619 |
|
Karty inteligentne («smart cards»). |
3 921 856 |
3 588 595 |
2 644 778 |
|
Pozostała armatura do rur, płaszczy kotłów, zbiorników, kadzi lub tym podobnych. |
223 714 |
424 647 |
2 550 745 |
|
Pozostałe aparaty do oddychania oraz maski gazowe. |
3 095 430 |
1 778 315 |
2 473 585 |
|
Pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao |
3 181 283 |
3 605 732 |
2 235 456 |
|
Pozostałe przewody elektryczne, do napięć przekraczających 1 000 V |
4 856 094 |
4 225 031 |
1 862 503 |
|
Pozostałe towary |
101 363 918 |
87 145 634 |
86 599 172 |
Polski import z Kolumbii
Według danych GUS wartość towarów importowanych z Kolumbii do Polski wyniosła 1,26 mld USD w 2023 r., co w porównaniu z całym rokiem 2022 stanowi wzrost aż o 20,3 proc., spowodowany przede wszystkim znacznym zwiększeniem importu węgla w związku z sytuacją wywołaną rosyjską agresją na Ukrainę. Głównymi towarami importowanymi były: węgiel kamienny (85,98%), banany (8,21%), kwiaty cięte (1,91%), awokado (1,32%) oraz ekstrakty i koncentraty kawy (0,90%).
|
|
2022 |
2023 |
2024 M01-11 |
|
OGÓŁEM |
1 052 690 740 |
1 264 790 038 |
465 217 701 |
|
Węgiel, nawet sproszkowany lecz nieaglomerowany, bez antracytu i węgla bitumicznego |
560 617 083 |
864 830 376 |
228 954 807 |
|
Węgiel bitumiczny, nawet sproszkowany lecz nieaglomerowany |
301 632 569 |
222 103 858 |
72 307 360 |
|
Koks i półkoks, z węgla, węgla brunatnego (lignitu) lub torfu |
8 072 115 |
200 |
2 448 655 |
|
Banany, włącznie z plantanami, świeże lub suszone |
106 188 656 |
103 986 609 |
81 477 822 |
|
Kwiaty cięte i pąki kwiatowe gat. odpowiednich na bukiety lub do celów zdobniczych, świeże |
24 687 949 |
23 914 091 |
25 609 104 |
|
Ekstrakty, esencje i koncentraty kawy |
18 511 396 |
11 482 854 |
15 013 460 |
|
Avokado |
8 127 108 |
17 088 014 |
13 162 077 |
|
Kawa, nawet palona lub bezkofeinowa |
6 463 712 |
5 501 716 |
9 725 660 |
|
Ditlenek manganu |
3 688 020 |
2 442 378 |
467 782 |
|
Cukry i wyroby cukiernicze |
1 214 859 |
698 817 |
1 386 466 |
|
Artykuły odzieżowe i dodatki odzieżowe, dziane |
293 036 |
430 926 |
956 464 |
Wzajemne inwestycje
Wymienić można następujące polskie firmy, które w ostatnich latach dokonały inwestycji bezpośrednich w Kolumbii oraz prowadzą w tym kraju aktualnie działalność produkcyjną lub usługową: „Instanta” w Palmirze (przetwórstwo produktów kawy i ich eksport), „Canpack” w Tocancipá w 2019 r. (produkcja puszek aluminiowych i innych opakowań spożywczych - wartość inwestycji ok. 150 mln. USD), „Geofizyka” z Torunia (specjalistyczna firma prowadząca badania geofizyczne metoda sejsmiczną a w zakresie poszukiwania złóż węglowodorów).
W ostatnich latach nie odnotowano znaczących inwestycji kolumbijskich w Polsce.
- Relacje z UE
Unia Europejska jest drugim po USA partnerem handlowym Kolumbii, największym inwestorem i najważniejszym dawcą pomocy rozwojowej. W 2021 r. eksport kolumbijski do UE wyniósł 4,44 mld USD a import 8,23 mld USD. Eksport obejmuje głównie węgiel (19%), kawę (18%), banany (14,1%), inne produkty górnicze (11,8%) i ropę naftową (6,8%).
- Baza traktatowa
Podstawowym dokumentem prawnym, określającym współpracę UE z Kolumbią jest „Umowa o handlu między Unią Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Kolumbią i Peru, z drugiej strony” (FTA), która została podpisana w czerwcu 2012 roku, a w Kolumbii weszła w życie tymczasowo 1 sierpnia 2013 roku.
Umowa ta stopniowo otwiera rynki po obu stronach oraz zwiększa stabilność i przewidywalność otoczenia handlowego i inwestycyjnego.
Podstawę prawną dwustronnych relacji Polski z Kolumbią stanowią m.in.:
1. Porozumienie między Rządem PRL a Rządem Republiki Kolumbii w sprawie współpracy w zakresie górnictwa węglowego, rud miedzi, fosforytów i energetyki, które obowiązuje od dnia 9 grudnia 1985 r.;
2. Memorandum o Porozumieniu między Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi RP a Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi Republiki Kolumbii o współpracy w dziedzinie rolnictwa, które obowiązuje od 6 października 2009 r.;
3. Memorandum o Porozumieniu między Ministrem Obrony Narodowej RP a Ministrem Obrony Narodowej Republiki Kolumbii o wojskowo - przemysłowej współpracy technicznej, które obowiązuje od 29 sierpnia 2010 r.;
4. Umowa między Rządem PRL a Rządem Republiki Kolumbii o współpracy technicznej i naukowej, obowiązująca od dnia 17 lipca 1972 r.
Teksty obowiązujących umów dostępne są m.in. na portalu https://traktaty.msz.gov.pl/
Data aktualizacji: 14.02.2025