Polska w Portugalii

Bestiariusz Lema według Mroza

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2021 Rokiem Lema. Pozostając niezmiernie popularnym autorem dla swoich rodaków, jest Stanisław Lem również jednym z najbardziej znanych na świecie polskich pisarzy. Wybór roku jest nieprzypadkowy – Stanisław Lem urodził się 100 lat wcześniej.

Gatunkiem literackim, w którym odniósł największe sukcesy, jest powieść science-fiction. W swojej twórczości autor chętnie zderza kondycję człowieka jako istoty biologicznej, myślącej, ze światem sztucznej inteligencji, robotów czy innych bytów nieożywionych. Kolejne dzieła przyniosły pisarzowi zasłużoną sławę genialnego wizjonera. Do swoich powieści umiał włączyć cały arsenał zagadnień wynikających ze zderzenia humanistyki i medycyny z inżynierią i futurologią. W polu jego zainteresowań i podejmowanych tematów znalazły się tak ważkie kwestie, jak zagadnienia etyczne związane z pojawieniem się samoświadomych robotów i sztucznej inteligencji oraz problemy prawne generowane przez osiągnięcia współczesnej medycyny (czy człowiek mający większość organów przeszczepionych to wciąż ta sama osoba?).

Najdoskonalszą formę graficzną bohaterom utworów Lema nadał krakowski grafik Daniel Mróz. Dla większości czytelników ilustracje Mroza i teksty Lema zrosły się w nierozdzielną całość. Oprócz doskonałości warsztatowej prace Mroza charakteryzowała niejednoznaczność, niczym nieskrępowana wyobraźnia oraz wielka doza groteski i absurdalnego humoru. Jego ilustracje nie są służebne wobec prozy Lema, budują z nią świat kompatybilny i jednocześnie własny.

Wystawa zatytułowana "Bestiariusz Lema według Mroza" stanowi prezentację wyników współpracy obu twórców. U podstaw jej koncepcji, której autorem jest profesor gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych Janusz Górski, leży nawiązanie do średniowiecznych albumów ukazujących zdumionym oczom czytelników bestie w rodzaju słonia, wielbłąda oraz, na równych prawach, gryfa, jednorożca czy dwugłowych mieszkańców antypodów. W naszym bestiariuszu prezentujemy wyemancypowane maszyny, trochę złowieszcze i zarazem nieco groteskowe, wyrysowane pieczołowicie przez Mistrza Mroza i złączone z ich opisami odnalezionymi w powieściach i opowiadaniach Mistrza Lema.

 

Stellar Entanglement

Osnowę artystycznej opowieści o jednym z najbardziej fascynujących zagadnień współczesnej fizyki, jakim jest splątanie kwantowe, stanowi historia tajemniczej ŻÓŁTEJ WALIZKI. Zawiera ona wiadomość z przyszłości od cywilizacji ludzi zamieszkujących inną planetę naszej Galaktyki, nadaną na chwilę przed jej zagładą spowodowaną wybuchem Supernowej.

Widzowie mają możliwość odsłuchania nagrania VR dokumentującego aktualny stan wiedzy dotyczący procesu ewolucji gwiazd, w tym zapoznać się z takimi pojęciami naukowymi jak Gwiazda ciągu głównego, Czerwonego olbrzym, Mgławica planetarna, Biały Karzeł czy Supernowa. Mają również okazję zapoznania się z materialną zawartością ŻÓŁTEJ WALIZKI, na którą składają się próbki, artefakty, notatki, dokumentacja techniczna oraz zapis materiału potrzebnego do odtworzenia gatunku. Projekt porusza nie tylko naukowe kwestie ewolucji gwiazd i splątania kwantowego, ale również sygnalizuje filozoficzne pytanie o miejsce kosmosu w człowieku. Oddziaływania między cząsteczkami we Wszechświecie leżą u podstaw stosunków między nami. Czy jest jednak możliwe, że niektórzy z nas noszą w sobie dokładnie dwa te same elementy, które współtworzyły życie w innej części Wszechświata? W końcu, jak twierdzą astronomowie, każdy z nas nosi w sobie pamiątkę kosmicznych katastrof - eksplozji supernowych. Jeśli tak, to czy z samego faktu, że jesteśmy materią rozżarzonych jąder gwiazd wynika coś wyjątkowego? Być może tak, jeśli tylko kontrolowany wybuch utworzył gwiezdne powiązanie.

 

FILM VR

„Stellar Entangelment” (2019) film VR 360° oparty jest na motywach immersyjnego spektaklu w reżyserii Jana Świerkowskiego Ewolucja Gwiazd. Opowiada o tajemniczej jednostce badawczej Instytut B61, który stara się zapewnić nieśmiertelność cywilizacji uwięzionej na skazanej na zagładę planecie w odległym rejonie naszej Galaktyki.

Film jest efektem symbiotycznej współpracy Instytutu B61 oraz duetu reżyserskiego The Kissinger Twins (Katarzyna Kifert & Dawid Marcinkowski). Powstał w niezwykłej scenerii Săo Miguel i zabytkowej fabryce cukru Sinaga w Portugalii. Tworzył go międzynarodowy zespół artystów i naukowców z Polski, Portugalii, Indii i Włoch.

 

Kurator: Olga A. Marcinkiewicz

 

 

Więcej informacji o wydarzeniu dostępnych jest na stronie internetowej Festiwalu: https://www.fica.pt/. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest darmowy. Zapraszamy!