Ptasia grypa- wytyczne dla populacji ogólnej
03.10.2025
Obecnie znane są trzy typy wirusów grypy:
- Typ A - atakujący, zarówno ptaki jak i ssaki
- Typ B - atakujący ssaki (ludzie)
- Typ C - atakujący ssaki (ludzi, świnie).
Grypa ptaków jest chorobą wirusową, wywołaną przez wirusy grypy typu A, która dotyka w głównej mierze ptaki (zarówno drób jak i ptaki dzikie).
Zakażenia ptaków mogą być wywoływane przez wirusy grypy wysoce zjadliwej (ang. Highly Pathogenic Avian Influenza – HPAI np. A(H5N1)) oraz wirusy o niskiej zjadliwości (ang. Low Pathogenic Avian Influenza – LPAI).
Wirusy HPAI, szczególnie podtyp H5, są szeroko rozpowszechnione wśród ptactwa dzikiego w Europie.
Niektóre wirusy HPAI mogą powodować ciężką chorobę u ludzi, np: A(H5N1), A(H5N6) i A(H7N9) ze śmiertelnością do 50%.
Jak dotąd zakażenia ludzi wirusami HPAI są rzadkie (jedynie w Azji i Afryce, od 2023 r. także w Ameryce Południowej) - od 2003 r. na świecie stwierdzono poniżej 1000 przypadków zakażenia człowieka wirusami podtypu H5N1, przypadki dotyczyły osób narażonych na bezpośredni kontakt z chorym/martwym zakażonym ptactwem albo zanieczyszczonym wirusami środowiskiem.
Pomimo dużej liczby przypadków grypy ptaków wśród drobiu hodowlanego i dzikiego ptactwa w UE (w tym w Polsce) jak dotąd nie zidentyfikowano w regionie UE infekcji objawowej u ludzi. Nie odnotowano także zakażeń wśród ludzi, którzy mieli kontakt z chorymi kotami domowymi w Polsce latem 2023 r.
Człowiek może zakazić się wirusem grypy ptaków w sytuacjach:
- bliskiego, bezpośredniego kontaktu z zakażonymi żywymi/padłymi ptakami
- kontaktu z wydalinami i wydzielinami drobiu/dzikich ptaków oraz zanieczyszczonymi nimi powierzchniami
- kontaktu z surowym mięsem ptaków, pozyskanym poza nadzorem weterynaryjnym (ubój, patroszenie i porcjowanie mięsa w domowych warunkach, mokre targi w Azji).
- Nie odnotowano zakażenia ludzi wirusem grypy ptaków drogą pokarmową.
- Nie odnotowano transmisji zakażenia z chorego człowieka na inne osoby.
Zakażenie wirusami grypy ptaków u ludzi wywołuje objawy podobne do objawów „zwykłej” grypy. Są to:
- Gorączka lub stan podgorączkowy
- Bóle głowy
- Złe samopoczucie
- Bóle mięśni, stawów
- Kaszel
- Ból gardła
- Zapalenie spojówek
- Duszność
- Biegunka
- Objawy neurologiczne
Ocena ryzyka ECDC, WHO i CDC ze strony wirusów grypy ptaków dla zdrowia ludzi:
- ryzyko zakażenia dla populacji ogólnej ocenia się jako niskie
- ryzyko zakażenia dla osób zawodowo czy w inny sposób mających kontakt ze ptactwem/innymi zwierzętami ocenia się jako niskie do umiarkowanego.
Szczegółowe wytyczne dla populacji ogólnej oraz dla osób zawodowo narażonych na zakażenia wirusem HPAI można znaleźć:
Grypa Ptaków - Główny Inspektorat Sanitarny
O grypie ptaków - Główny Inspektorat Weterynarii
https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/grypa-ptakow
https://bip.wiw.szczecin.pl/WIWSzczecin/chapter_70046.asp?soid=2B70F67A9FB24F938CCDCDDA08B03BF5