Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Węgrowie

7 kwietnia 2023 r. „Światowy Dzień Zdrowia” Światowa Organizacja Zdrowia będzie obchodzić 75 rocznicę swojego istnienia. To okazja do spojrzenia wstecz na sukcesy zdrowia publicznego, które poprawiły jakość życia w ciągu ostatnich siedmiu dekad. To także okazja do zmotywowania do działania, aby stawić czoła wyzwaniom zdrowotnym dnia dzisiejszego  i jutra. W 1948 roku kraje świata połączyły się i założyły WHO, aby promować zdrowie, dbać o bezpieczeństwo świata i służyć bezbronnym

Zdrowie dla wszystkich: ostateczny cel

Przez dziesięciolecia WHO zajmowała się kluczowymi wyzwaniami związanymi ze swoją misją: przewodziła  wysiłkom na rzecz poprawy warunków społecznych, aby ludzie rodzili się, dorastali, pracowali, żyli i starzeli się w dobrym zdrowiu. Jednak   postęp ten jest stale zagrożony przez utrzymywanie się nierówności zdrowotnych. Cel osiągnięcia zdrowia dla wszystkich pozostaje  tak samo ważny dzisiaj, jak 75 lat temu.

Łagodzenie śmiertelnych chorób

Jedną z kluczowych misji WHO jest zapobieganie, łagodzenie i całkowite powstrzymanie rozprzestrzeniania się śmiertelnych infekcji. W wyniku bezprecedensowego globalnego partnerstwa  ospa, która była wysoce zaraźliwą i śmiertelną chorobą została wyeliminowana  w 1980 r. 

Ochrona ludzi przed pandemiami

WHO każdego dnia wykrywa tysiące sygnałów alarmowych dotyczących zdrowia i działa na rzecz ochrony ludzi przed zagrożeniami i konsekwencjami epidemii i pandemii. W ciągu ostatnich dziesięcioleci WHO była na pierwszej linii wszystkich poważnych zagrożeń  zdrowotnych: od cholery i wirusa   Ebola po ptasią grypę (H5N1), SARS i pandemię COVID-19. Tylko w latach 2020-2021 WHO zareagowała na 87 nagłych przypadków zdrowotnych  oprócz COVID-19. WHO ustanowiła Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne (IHR) w 1969 r. ,zmienione w 2005 r. jako porozumienie między państwami członkowskimi o współpracy w celu zapobiegania i reagowania na poważne zagrożenia dla zdrowia publicznego, które mogą przekraczać granice i zagrażać ludziom na całym świecie.

Pokój dla zdrowia, zdrowie dla pokoju

WHO odgrywa często niewidoczną rolę w negocjowaniu usług humanitarnych i zdrowotnych podczas wojen i konfliktów. Od lat 80.  WHO realizuje projekty "Zdrowie jako pomost dla pokoju" w Afryce, Azji, Europie i Ameryce Łacińskiej, prowadząc interwencje humanitarne w miejscach konfliktów. Z pomocą WHO w latach 90. walczące regiony  Bośni zgodziły się zezwolić na swobodny przepływ karetek pogotowia i pomocy medycznej w nagłych wypadkach, kontynuować szczepienia przeciwko polio oraz kampanie przeciw gruźlicy i HIV.

Wytyczne dotyczące polityki i norm w zakresie zdrowia

WHO jest światowym autorytetem w zakresie wydawania zasad  i wytycznych w celu poprawy zdrowia ludzi. W 1981 r. państwa członkowskie WHO przyjęły Międzynarodowy Kodeks  Marketingu Produktów Zastępujących Mleko Kobiece. Do 2020 roku kodeks został wdrożony w 136 krajach, promując karmienie piersią  milionów dzieci.

W 2003 r. państwa członkowskie WHO przyjęły pierwszy na świecie traktat dotyczący zdrowia publicznego – Ramową konwencję o ograniczeniu użycia tytoniu (FCTC). Traktat, obowiązujący obecnie w 181 krajach, chroni obecne i przyszłe pokolenia przed niszczycielskimi skutkami używania  tytoniu. Od 2021 r. używanie tytoniu spadało w 150 krajach dzięki wdrożeniu FCTC.

Zapobieganie chorobom poprzez szczepienia

WHO odegrała pionierską rolę w dostarczaniu szczepionek zapobiegającym chorobom. Organizacja ustanowiła swój Rozszerzony Program Szczepień w 1974 roku, aby wspierać wprowadzanie szczepionek dziecięcych na całym świecie, ukierunkowanych na wiele chorób jednocześnie, nie pozostawiając nikogo w tyle. Mamy teraz szczepionki chroniące nas przed ponad 20 chorobami zagrażającymi życiu, pomagając ludziom w każdym wieku żyć dłużej i zdrowiej.

Szczepienia zapobiegają obecnie 3,5-5 milionom zgonów rocznie z powodu chorób takich jak tężec, krztusiec, grypa i odra.

Sprostanie wyzwaniom zdrowotnym związanym z klimatem

Zmiana klimatu jest obecnie największym zagrożeniem dla zdrowia ludzkości. Wpływa na jakość powietrza, wodę pitną, zaopatrzenie w żywność, warunki sanitarne, schronienie  i środowisko jako całość.

WHO jest w czołówce w rozwiązywaniu rosnącego ryzyka związanego z wyzwaniami zdrowotnymi związanymi z klimatem, ustanawiając w latach 90.  Program dotyczący  zmian klimatu i zdrowia. Program wspiera kraje w opracowaniu kompleksowych planów działania w celu przeciwdziałania skutkom zdrowotnym zmian klimatycznych, budowaniu bardziej odpornych, bezemisyjnych i zrównoważonych systemów i obiektów opieki zdrowotnej

Ratowanie życia matek i dzieci

Jedno z największych osiągnięć zdrowia publicznego ostatnich dziesięcioleci związane ze zdrowiem kobiet i dzieci.

W wyniku dramatycznego wzrostu liczby wykwalifikowanych opiekunów porodowych, szczepień dziecięcych i wprowadzenia metod, takich jak zintegrowane zarządzanie chorobami wieku dziecięcego WHO (IMCI), przeżywa dziś więcej matek i dzieci niż kiedykolwiek wcześniej. Od roku 2000 do chwili obecnej śmiertelność dzieci poniżej piątego roku życia i ciężarnych matek zmniejszyła się o połowę – imponujący postęp w ochronie zdrowia osób najbardziej narażonych.

Bardziej palące problemy, takie jak zdrowie psychiczne, otyłość, wpływ COVID-19, stawiają coraz większe wyzwania wymagające nowych rozwiązań i odnowionej energii.

Troska o tych, którzy się nami opiekują

Osiągnięcia w zakresie zdrowia publicznego były możliwe dzięki niestrudzonym wysiłkom pokoleń pracowników służby zdrowia na całym świecie. WHO promuje pracę pracowników służby zdrowia, którzy dokonali wszystkich tych przełomowych wydarzeń w dziedzinie zdrowia, od wyeliminowania ospy po dramatyczny postęp w leczeniu HIV.

Zwalczanie chorób niezakaźnych i zdrowia psychicznego

Cieszenie się dobrym zdrowiem oznacza nie tylko życie bez chorób, ale także osiągnięcie stanu pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego. WHO pracuje nad ochroną ludzi przed kluczowymi zagrożeniami prowadzącymi do chorób przewlekłych, takimi jak palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, szkodliwe spożywanie alkoholu i niezdrowa dieta. Zagrożenia te prowadzą do chorób i stanów, takich jak cukrzyca, rak, udar oraz związanych z nimi urazów i cierpienia, które odpowiadają za 74% wszystkich zgonów na świecie.

Zwalczanie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe

Przez dziesięciolecia byliśmy świadkami zarówno niewłaściwego, jak i nadużywania współczesnej medycyny. W rezultacie nasza wspólna obrona przed chorobami osłabła. Doprowadziło to do pojawienia się nowych mikroorganizmów odpornych na znane leki, które zagrażają postępowi, jaki poczyniliśmy w zakresie lepszego zdrowia i dłuższego życia. Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe jest rozwojem i globalnym zagrożeniem dla zdrowia.

 

WHO opracowała globalny plan działania w 2015 r., ostrzegając świat o oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe i mobilizując kraje do wykrywania, zapobiegania i zarządzania tym kryzysem. Wraz z Organizacją ds. Wyżywienia i Rolnictwa, Programem Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska i Światową Organizacją Zdrowia Zwierząt WHO utworzyła sojusz „Jedno zdrowie”, którego celem jest zwalczanie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe na całym świecie. Agencje podpisały przełomową umowę w 2022 r., aby zacieśnić współpracę na rzecz zrównoważonej równowagi i optymalizacji zdrowia ludzi, zwierząt, roślin i środowiska. Umowa zapewnia ramy prawne umożliwiające sprostanie wyzwaniom związanym z ludźmi, zwierzętami, roślinami i ekosystemami w poszczególnych krajach i na arenie międzynarodowej, przyczyniając się do globalnego bezpieczeństwa zdrowotnego.

 

Więcej informacji na stronie WHO:

https://www.who.int/campaigns/75-years-of-improving-public-health

https://www.who.int/campaigns/75-years-of-improving-public-health/stories