Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna we Włocławku

Zgodnie z art. 222 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz. U z 2020 poz. 1320 z późn. zm.) w razie zatrudniania pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, pracodawca zastępuje te substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne mniej szkodliwymi dla zdrowia lub stosuje inne dostępne środki ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lipca 2012 r. w sprawie substancji chemicznych,
ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym
w środowisku pracy (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2235) określa wykaz substancji chemicznych,
ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym:

 

1) substancje chemiczne spełniające kryteria klasyfikacji jako rakotwórcze lub mutagenne kategorii 1A lub 1B zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającym i uchylającym dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającym rozporządzenie (WE)
nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008, str. 1);

 

2) mieszaniny zawierające substancje wymienione w pkt 1 w stężeniach powodujących spełnienie kryteriów klasyfikacji mieszaniny jako rakotwórczej lub mutagennej kategorii 1A lub 1B zgodnie
z rozporządzeniem, o którym mowa w pkt 1;

3) czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym: czynniki fizyczne - promieniowanie jonizujące;

4) procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, czyli procesy technologiczne,
w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin lub czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym:

1. produkcja auraminy.

2. procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, obecnych w sadzy węglowej, smołach węglowych i pakach węglowych.

3. procesy technologiczne związane z narażeniem na działanie pyłów, dymów i aerozoli tworzących się podczas rafinacji niklu i jego związków.

4. produkcja alkoholu izopropylowego metodą mocnych kwasów.

5. prace związane z narażeniem na pył drewna.

6. prace związane z narażeniem na krzemionkę krystaliczną - frakcję respirabilną powstającą w trakcie pracy.

7. prace związane z narażeniem przez skórę na działanie olejów mineralnych użytych wcześniej
w silnikach spalinowych wewnętrznego spalania w celu smarowania i schładzania części ruchomych silnika.

8. prace związane z narażeniem na spaliny emitowane z silników Diesla.

Jak podaje § 39a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, w szczególności przy doborze wyposażenia stanowisk i miejsc pracy, stosowanych substancji i mieszanin chemicznych, materiałów zawierających czynniki biologiczne, rakotwórcze lub mutagenne oraz przy zmianie organizacji pracy. Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac.

Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym obowiązany jest m.in. do:

• prowadzenia badań i pomiarów, zgodnie z częstotliwością określoną w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2011 r. Nr 33, poz. 166 z późn. zm.),
• prowadzenia rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania
  w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
• prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
• przechowywania rejestru pracowników przez okres 40 lat po ustaniu narażenia, a w przypadku likwidacji zakładu pracy – przekazania właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu,
• informowania pracowników o opakowaniu, zbiorniku i instalacji zawierającej substancję chemiczną, mieszaninę lub czynnik o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, a także
  o wymaganiach dotyczących oznakowania i znakach ostrzegawczych,
• zapewnienia udziału pracowników lub ich przedstawicieli w projektowaniu i realizacji działań zapobiegających narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym lub ograniczających poziom tego narażenia,
• przeprowadzania okresowych szkoleń pracowników,
• przekazywania właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu niezwłocznie po rozpoczęciu działalności oraz corocznie do dnia 15 stycznia informacji
  o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych
  o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
• informowania na bieżąco pracowników i ich przedstawicieli o narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, a w przypadkach narażenia powstałego w wyniku awarii
  i innych zakłóceń procesu technologicznego lub w wyniku podejmowanych prac remontowych, konserwacyjnych i w innych okolicznościach – o przyczynach powstałego narażenia oraz
  o środkach zapobiegawczych, jakie już zostały lub będą podjęte w celu poprawy sytuacji.