Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Żyrardowie

Grypą określamy zespół objawów, które powodują ostre zakażenie układu oddechowego. Podłożem choroby są wirusy z rodziny Orthomyxoviridae.  Dzielą się na trzy podstawowe rodzaje: typ A, B i C oraz kilka podtypów. Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na grypę każdego roku choruje blisko 10 proc. populacji dorosłych oraz aż 30 proc. dzieci. Warto więc poznać charakterystyczne objawy grypy, które pozwalają możliwie szybko rozpoznać tę chorobę i rozpocząć odpowiednio dobrane leczenie.

Najskuteczniejszym sposobem ochrony przed zachorowaniem na grypę jest szczepienie

Szczepienia zalecane są przez międzynarodowe organizacje zdrowotne, m.in. WHO, a także polskie instytucje, takie jak Państwowa Inspekcja Sanitarna, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny. Szczepionka zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania, a jeśli do niego dojdzie – łagodzi przebieg choroby. Wirusy grypy mutują, dlatego aby jak najlepiej ochronić się przed zachorowaniem, należy się szczepić co roku. Szczepienie przeciw grypie to pojedyncza dawka szczepionki, podawana podskórnie lub domięśniowo, zazwyczaj w mięsień naramienny. Odporność poszczepienna powstaje już 2 tygodnie po szczepieniu i utrzymuje się niemal 12 miesięcy i zapewnia ochronę w sezonie epidemicznym. Dlatego też warto zdecydować się na nią już we wrześniu/ październiku. Wówczas będzie nas chroniła przed grypą aż do marca, gdy średnio kończy się sezon zachorowań. W Polsce sezon grypy przypada między grudniem a kwietniem. Szczyt zachorowań następuje zwykle w lutym i marcu. Zaszczepić się można w dowolnym momencie (im wcześniej, tym lepiej). Zwykle szczepienia wykonuje się w okresie jesiennym przed okresem wzmożonych zachorowań na grypę, jednak wskazane jest również szczepienie podczas sezonu zachorowań. W przypadku osób, które nie zostały zaszczepione jesienią, nadal jest uzasadnione aby zaszczepić się w okresie wiosny, ponieważ do tego czasu istnieje ryzyko zachorowania na grypę. We wrześniu rozpoczął się kolejny sezon szczepień przeciw grypie. Po podaniu szczepionki układ odpornościowy (naturalny system obronny organizmu) wytwarza własną ochronę przed chorobą (przeciwciała). Żaden ze składników szczepionki nie może wywołać grypy. Co jakiś czas w gazetach, internecie, telewizji, pojawiają się doniesienia o powikłaniach po szczepieniach. Owszem, takowe istnieją. W przypadku omawianego szczepienia są to głównie: zaczerwienienie, obrzęk w okolicy wkłucia, stan podgorączkowy, złe samopoczucie, ból mięśni i stawów, czasem nudności. Inne powikłania są bardzo rzadkie! Fałszywe jest stwierdzenie, że szczepienie bywa przyczyną grypy. To niemożliwe, gdyż szczepionka nie zawiera wirusa, ale same antygeny.

Jak uniknąć choroby?

Chcąc uchronić się przed zachorowaniem na grypę przestrzegaj poniższych zasad:

 • zaszczep się i swoich najbliższych przeciw grypie, a także w trakcie trwania sezonu grypowego,

• przestrzegaj zasad higieny oddychania – w czasie kaszlu i kichania zakrywaj nos i usta chusteczką jednorazową,

 • jak najczęściej myj ręce wodą z mydłem,

 • poza domem i w podróży zawsze miej przy sobie żel lub płyn do rąk albo zapas jednorazowych chusteczek nasyconych roztworem alkoholu, gdyż warunki podczas podróży rzadko zapewniają możliwości częstego mycia rąk,

 • jeśli chusteczki jednorazowe lub żel właśnie ci się skończyły, kichaj i kaszl w zgięcie łokciowe – twoje dłonie nie zostaną skażone wirusem i nie przeniesiesz go na inne osoby,

 • w miejscach publicznych, środkach transportu unikaj niepotrzebnego dotykania powierzchni i elementów ich wyposażenia

 • unikaj masowych zgromadzeń, bliskiego kontaktu „twarzą w twarz” z innymi ludźmi w transporcie publicznym - zwłaszcza podczas dłuższych podróży,

 • zadbaj, aby również twoje dziecko przestrzegało powyższych zaleceń,

• przy wystąpieniu objawów takich jak gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowo-stawowe, kaszel, ból gardła lub duszność zgłoś się do lekarza.

W przypadku podejrzenia lub rozpoznania grypy nie idź do pracy, zostań w domu do czasu ustąpienia objawów. W sezonie epidemicznym ważne jest zachowanie szczególnej ostrożności bezwzględne przestrzeganie higieny rąk, higieny kaszlu, kontaktów z zakażonymi oraz częste i dokładne wietrzenie pomieszczeń. Niezwykle ważne jest również unieszkodliwienie źródła zakażenia - izolacja chorych (reżim domowy i ograniczenie kontaktów).

Szczepienia przeciwko grypie zaleca się wszystkim, w szczególności:

• przewlekle chorym (choroby układu sercowo-naczyniowego; oddechowego, w tym astma, mukowiscydoza; choroby wątroby lub nerek; choroby neurologiczne; hematologiczne; metaboliczne, w tym cukrzyca, otyłość itp.);
• osobom z obniżoną odpornością (np. HIV/AIDS lub które są w trakcie leczenia, np. chemioterapii);
• osobom w wieku powyżej 50 roku życia;
• pracownikom służby zdrowia, szkolnictwa, przedszkoli, handlu, transportu;
• osobom narażonym na kontakty z dużą liczbą ludzi;
• osobom pracującym na otwartej przestrzeni (narażonym na zmiany temperatury i niekorzystne warunki atmosferyczne);
• kobietom planującym ciążę na sezon grypowy;
• zdrowym dzieciom od 6 miesiąca życia;
• osobom opiekującym się dziećmi w wieku poniżej 5 roku życia.

Szczepić się przeciwko grypie nie powinny w zasadzie tylko osoby, które mają ciężką alergię na białko jaja kurzego (zawarte w preparacie) i ci, u których stwierdzono reakcje nadwrażliwości. Poza tym czasowym przeciwwskazaniem jest choroba przebiegająca z gorączką (powyżej 38 stopni). Kobiety w ciąży mogą być szczepione w II i III trymestrze.

Jak odróżnić grypę od przeziębienia

OBJAWY	GRYPA	PRZEZIĘBIENIE
początek objawów i przebieg	nagły, w ciągu kilku godzin, ostry przebieg	stopniowy, rozwija się od 1 do 2 dni, przebieg lekki
temperatura	często powyżej 38 st.C	brak lub lekki stan podgorączkowy
kaszel	częsty, suchy, męczący	rzadko
katar	rzadko, jeśli występuje nie jest zbyt dokuczliwy	często, zwykle bardzo obfity i dokuczliwy
inne objawy	ból głowy, ogólne rozbicie i osłabienie, dreszcze, bóle mięśni	rzadko występują dodatkowe objawy, jeśli tak, są one mniej natężone niż w przypadku grypy; w odróżnieniu od grypy może pojawiać się ból i zaczerwienienie gardła oraz chrypka
czas trwania	może trwać dłużej niż 7 dni	zwykle dolegliwości ustępują przed upływem siedmiu dni
powikłania	częste i groźne dla zdrowia, a nawet życia	rzadko

 

Materiały:

Narodowy Instytut Zdrowia – Państwowy Zakład Higieny
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny – PORTAL szczepienia.info

Wojewódzka Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Poznaniu

Wojewódzka Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Warszawie

Ministerstwo Zdrowia