Polska na Słowacji

Po podziale Czechosłowacji Polska uznała Republikę Słowacką i w dniu 1 stycznia 1993 r., zostały nawiązane stosunki dyplomatyczne między obydwoma państwami. 

Od początku - z racji sąsiedztwa, wspólnej granicy (541 km), współpracy w Grupie Wyszehradzkiej (V4), przynależności do UE i NATO i wielu wspólnych doświadczeń z okresu transformacji ustrojowej - dwustronne stosunki polityczne cechują się dużą intensywnością. Silne podstawy dla rozwoju wielowymiarowych relacji oraz dla budowania wzajemnego zrozumienia i zaufania stworzyły współpraca środowisk opozycyjnych w czasach komunizmu, a następnie aktywność i zaangażowanie kolejnych prezydentów obydwu państw ukierunkowane na umacnianie więzi łączących oba kraje i społeczeństwa. Zapoczątkowaną przez poprzedników tradycję regularnych spotkań kontynuuje prezydent Andrzej Duda najpierw z prezydentem Andrejem Kiską i obecnie z panią prezydent Zuzaną Čaputovą. W 2023 r. najwyżsi przedstawiciele władz RP włączyli się w uroczystości upamiętniające 30. rocznicę powstania niepodległej Słowacji.

W latach dziewięćdziesiątych, Polska przekazywała Słowacji swoje doświadczenia transformacyjne (także w kontekście dążeń integracyjnych ze strukturami euroatlantyckimi) i aktywnie wspierała na arenie międzynarodowej starania Słowacji o członkostwo w Unii Europejskiej, Sojuszu Północnoatlantyckim, a także w OECD. Jedną z form wsparcia Słowacji na drodze do NATO była polska inicjatywa powołania wielonarodowej Brygady Czesko-Polsko-Słowackiej, której sztab funkcjonował w Topolczanach (w latach 2002-2005). Po wejściu Polski i Słowacji do UE w 2004 r., obydwa państwa w większym stopniu skoncentrowały się na politykach unijnych.

Istotną rolę w konsolidacji współpracy w regionie Europy Środkowej, a także w rozwoju współpracy dwustronnej z poszczególnymi państwami członkowskimi odgrywała i odgrywa Grupa Wyszehradzka (V4). W ramach tego formatu odbywają się regularne spotkania głów państw i szefów rządów oraz powstała infrastruktura współpracy w różnych sektorach. 

Nowy impuls do zacieśnienia współpracy polsko-słowackiej w wymiarze strategicznym, przyniósł kryzys gazowy w 2009 r. oraz wojna na Ukrainie.  W ramach sukcesywnie pogłębianej współpracy energetycznej w sierpniu 2022 r. został oddany do użytku polsko-słowacki interkonektor gazowy.

W 2009 r. została zainicjowana ściślejsza polsko-słowacka współpraca parlamentarna, która odgrywa istotną rolę w stosunkach dwustronnych i w formacie V4.

W 2013 r., zainicjowany został format polsko-słowackich konsultacji międzyrządowych (odbyły się w marcu 2013 r., w Popradzie i w maju 2017 r., w Warszawie). III edycja przedsięwzięcia miała miejsce 22 kwietnia 2022 r., w słowackich Starej Lubovli/ Drużbakach Wyżnych. W konsultacjach pod przewodnictwem premierów Polski i Słowacji wzięli udział ministrowie ds. klimatu, gospodarki, spraw zagranicznych, wewnętrznych, transportu, polityki regionalnej, rolnictwa, polityki rodzinnej i społecznej.

Od 1994 roku stałą płaszczyzną konsultacji i współpracy jest Polsko-Słowacka Komisja Międzyrządowa ds. Współpracy Transgranicznej. W ramach jej aktywności podejmowane są kluczowe kwestie współpracy gospodarczej, w zakresie transgranicznych połączeń komunikacyjnych, ochrony środowiska i gospodarki leśnej, pracy i polityki społecznej, współpracy i pomocy podczas katastrof i klęsk żywiołowych, współpracy samorządu terytorialnego. Po czteroletniej przerwie spotkanie Polsko-Słowackiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Transgranicznej odbyło się po stronie słowackiej, w dn.  27-28 października 2022 r., w Pezinok k. Bratysławy.

Na poziomie Ministerstw Spraw Zagranicznych cennym instrumentem dwustronnego dialogu politycznego jest istniejące od 2012 r. Polsko-Słowackie Forum Dyskusyjne, któremu patronują wiceministrowie spraw zagranicznych. 28 marca 2023 r., odbyła się 6. edycja tego przedsięwzięcia (było współorganizowane przez think tanki: polski Ośrodek Studiów Wschodnich oraz Słowackie Stowarzyszenie Polityki Zagranicznej - SFPA).

Współpraca gospodarcza, a w szczególności wymiana handlowa, jest solidnym fundamentem relacji dwustronnych. Wg danych za 2019 r., wzajemne obroty handlowe wyniosły 10,35 mld EUR z dodatnim saldem po stronie polskiej w wys. 1,95 mld EUR. W omawianym okresie Republika Słowacka zajmowała 11. miejsce w polskim eksporcie oraz 14. miejsce w imporcie. Polska jest po Niemczech i Czechach trzecim największym partnerem handlowym Słowacji. Najbardziej perspektywicznymi obszarami współpracy są: energetyka, przemysł motoryzacyjny, budownictwo, nowoczesne technologie oraz przemysł rolno-spożywczy.

Informator Ekonomiczny

W Republice Słowackiej nie zostało utworzone Zagraniczne Biuro Handlowe (ZBH) Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu S.A. (PAIH). W takim przypadku wsparcia dla przedsiębiorców zainteresowanych ekspansją na rynek słowacki udziela bezpośrednio PAIH, która odpowiada za działania wykonywane standardowo przez ZBH, takie jak: udzielanie informacji o rynku (analizy, raporty, poradniki), współtworzenie sieci kontaktów z lokalnymi firmami i instytucjami otoczenia biznesowego, organizacja szkoleń dla polskich i zagranicznych firm, weryfikacja partnerów biznesowych, organizacja misji gospodarczych, pomoc we wprowadzeniu produktów na rynek, tworzenie kampanii promocyjnych i medialnych.  Zachęcamy do bezpośredniego kontaktu z PAIH.  

Relacje kulturalne stanowią ważne dopełnienie polsko-słowackich stosunków politycznych i gospodarczych. Opierają się o bliskość geograficzną i kulturowa obu narodów i państw.   Podstawowym dokumentem regulującym tę dziedzinę jest umowa między rządami Polski i Słowacji o współpracy kulturalnej, oświatowej i naukowej, sporządzona w Bratysławie 23 marca 2000 r. W oparciu o tę umowę, resorty kultury uzgadniają trzyletni program współpracy w dziedzinie kultury. Ważne znaczenie ma także kulturalne współdziałanie Polski i Słowacji w ramach regionalnych (Grupa Wyszehradzka) oraz w Unii Europejskiej. Polsko-słowackie relacje obejmują szerokie spektrum działań: film, teatr, muzykę, sztuki plastyczne i wizualne, literaturę i publicystykę, naukę języka polskiego jako obcego, muzealnictwo, itp. Na znaczeniu nabiera także wzajemna promocja przemysłu kreatywnego, architektury i urbanistyki, mody, nowych technologii, kuchni. 

INSTYTUT POLSKI W BRATYSŁAWIE 

Podległy MSZ, Instytut Polski w Bratysławie działa od 1950 r. Polska kultura i sztuka jest przez instytut prezentowana zarówno na imprezach dwustronnych, jak i na międzynarodowych przeglądach i festiwalach organizowanych w Bratysławie i w innych regionach Słowacji, np. festiwal klubów filmowych Febiofest, festival Teatralna Nitra, Dni Architektury i Designu, Bratysławskie Dni Muzyki. Rocznie instytut realizuje on ponad 150 przedsięwzięć z dziedziny dyplomacji kulturalnej i publicznej, z których cześć jest realizowana poza Bratysławą.  Jest organizatorem cieszących się dużym powodzeniem wśród Słowaków kursów języka polskiego. Instytut dysponuje własną galerią, biblioteką i videoteką oraz czytelnią.   Instytut jest nie tylko inicjatorem i wykonawcą przedsięwzięć promujących Polskę i polską kulturę wśród Słowaków. Jego rolą jest także wspieranie finansowe i organizacyjne udziału polskich artystów, wykonawców i ekspertów w dwustronnych i wielostronnych przedsięwzięciach organizowanych przez partnerów słowackich (np. wystawach, festiwalach, przeglądach, koncertach, konferencjach, seminariach, itp.).   Istotnym elementem działań jest promowanie i nauka języka polskiego, realizowane we współpracy z uniwersytetami w Bratysławie, Bańskiej Bystrzycy, Nitrze i Preszowie. 

Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej realizuje program wymiany akademickiej w ramach umowy bilateralnej i współpracy dwustronnej ze Słowacją.  Celem Programu jest zwiększenie internacjonalizacji polskiego szkolnictwa wyższego, nawiązywanie współpracy akademickiej i jej realizacja poprzez wymianę osobową studentów i pracowników naukowych w oparciu o umowy międzynarodowe pomiędzy Polską a krajami partnerskimi oraz współpracę bilateralną na poziomie krajowym lub resortowym. Wyjazdy stypendialne w ramach programu pozwolą na nawiązanie lub pogłębienie już istniejącej współpracy między ośrodkami akademickimi w Polsce i za granicą, a także na podwyższenie specjalistycznych kompetencji uczestniczących w nich przedstawicieli środowiska akademickiego. Dzięki realizacji wymiany studentów, doktorantów i naukowców w ramach umów międzynarodowych rozwijane będą relacje pomiędzy krajami partnerskimi, pogłębiane wzajemne zrozumienie, zaufanie i szacunek.  Wyjazdy w ramach programu mogą trwać od 5 dni do 12 miesięcy w danym roku akademickim – w zależności od zapisów umowy, w oparciu o którą odbywa się współpraca. Jeśli umowa międzynarodowa przewiduje wypłatę stypendium przez stronę wysyłającą, Program zapewnia finansowanie stypendium na pokrycie kosztów utrzymania Beneficjenta związanych z jego pobytem w zagranicznym ośrodku goszczącym w wysokości uzależnionej od kraju pobytu oraz etapu kariery akademickiej Beneficjenta. W przypadku, gdy umowa międzynarodowa przewiduje wypłatę stypendium przez stronę przyjmującą, wypłata stypendium dokonywana jest przez stronę przyjmującą, w trybie i wysokości przewidzianej przepisami kraju przyjmującego.

Uznawalność kształcenia