Polska na Ukrainie

Kierując się pragnieniem rozwijania stosunków strategicznego partnerstwa i pogłębiania współpracy polsko-ukraińskiej, dążąc do wprowadzenia wzajemnych ułatwień przy przekraczaniu granicy przez mieszkańców strefy przygranicznej, Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Gabinet Ministrów Ukrainy w dniu 28 marca 2008 r., zawarły umowę o zasadach małego ruchu granicznego.

Polska i Ukraina, na potrzeby Umowy, przyjęły następujące definicje:

Mały ruch graniczny - regularne przekraczanie wspólnej granicy Państw Umawiających się Stron przez mieszkańców strefy przygranicznej Państwa Umawiającej się Strony w celu przebywania w strefie przygranicznej Państwa drugiej umawiającej się Strony ze względów społecznych, kulturalnych lub rodzinnych oraz z uzasadnionych powodów ekonomicznych, które według przepisów wewnętrznych Państwa drugiej Umawiającej się Strony nie są uznawane za działalność zarobkową, przez okres nieprzekraczający limitów czasu ustanowionych w Umowie.

Strefa przygraniczna - obszar jednostek podziału administracyjnego Państw umawiających się Stron, sięgający nie dalej niż 30 km od wspólnej granicy; jeśli część takiej jednostki jest położona w odległości pomiędzy 30 a 50 km od linii granicy, uznaje się ją za część strefy przygranicznej (mapa obszaru poniżej).

Zezwolenie na przekroczenie granicy w ramach małego ruchu granicznego - to dokument uprawniający posiadacza do wielokrotnego przekraczania wspólnej granicy Państw umawiających się Stron w ramach małego ruchu granicznego, na warunkach ustalonych w umowie (wzór zezwolenia poniżej).

Mieszkańcy strefy przygranicznej - osoby posiadające udokumentowane miejsce stałego zamieszkania w strefie przygranicznej przez okres nie krótszy niż 3 lata.

Zgodnie z artykułem nr 3 Umowy, mieszkańcy strefy przygranicznej mogą przekraczać wspólną granicę Polski i Ukrainy, w ramach małego ruchu granicznego, po spełnieniu następujących warunków: przedstawią  ważne zezwolenie; nie są osobami, wobec których dokonano wpisu do celów odmowy wjazdu w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS); nie są uważani za osoby stanowiące zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych Polski lub Ukrainy, ani też żadnego z Państw Członkowskich Unii Europejskiej, a w szczególności nie dokonano wobec nich, na tej samej podstawie, wpisu do celów odmowy wjazdu w krajowych bazach danych Państw Członkowskich Unii Europejskiej.

Zezwolenie uprawnia jego posiadacza do pobytu w strefie przygranicznej do 90 dni każdorazowo od dnia przekroczenia granicy.

Zezwolenie takie może być wydane mieszkańcom strefy przygranicznej, którzy: posiadają ważny dokument podróży, uprawniający do przekraczania granicy państwowej; okażą dokumenty potwierdzające fakt posiadania miejsca stałego zamieszkania w strefie przygranicznej przez okres nie krótszy niż 3 lata, oraz istnienie uzasadnionych powodów do częstego przekraczania granicy Polski i Ukrainy w ramach małego ruchu granicznego; nie są osobami, wobec których dokonano wpisu do celów odmowy wjazdu w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS); nie są uważani za osoby stanowiące zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych Polski lub Ukrainy, ani też żadnego z Państw Członkowskich Unii Europejskiej, a w szczególności nie dokonano wobec nich, na tej samej podstawie, wpisu do celów odmowy wjazdu w krajowych bazach danych Państw Członkowskich Unii Europejskiej.

Dokumentami potwierdzającymi posiadanie miejsca stałego zamieszkania w strefie przygranicznej na terytorium Ukrainy są: dowód osobisty obywatela Ukrainy; zaświadczenie o miejscu stałego zamieszkania wystawione przez właściwe organy ukraińskie.

Pierwsze zezwolenie wydawane jest mieszkańcowi strefy przygranicznej na okres ważności 2 lat, lecz nie dłuższy niż okres ważności dokumentu podróży. Natomiast kolejne zezwolenia wydawane są na okres ważności 5 lat, lecz nie dłuższy niż okres ważności dokumentu podróży, pod warunkiem, że osoba wnioskująca korzystała z poprzedniego zezwolenia zgodnie z postanowieniami umowy.

Właściwe organy wydają zezwolenia w możliwie krótkim czasie, ale nie dłuższym niż 60 dni kalendarzowych od dnia przyjęcia wniosku wraz z wymaganymi dokumentami uzupełniającymi. W wyjątkowych przypadkach okres ten może być przedłużony do 90 dni kalendarzowych.

Zezwolenie na przekraczanie granicy w ramach małego ruchu granicznego wydaje uprawniony organ Rzeczypospolitej Polskiej, którym jest konsul. Odpowiednio: dla obywateli Ukrainy zamieszkałych na terenie lwowskiego okręgu konsularnego - Konsul we Lwowie, natomiast dla mieszkańców okręgu łuckiego - Konsul w Łucku.

Opłata za przyjęcie i rozpatrzenie wniosku wynosi 20 euro. Z opłaty zwolnione są osoby niepełnosprawne, emeryci i renciści oraz dzieci w wieku do lat 18.

Nie pobiera się opłaty za przyjęcie i rozpatrzenie drugiego i kolejnego wniosku o wydanie zezwolenia.

W przypadku naruszenia zasad małego ruchu granicznego, Polska i Ukraina przewidują zastosowanie sankcji określonych w swoich przepisach wewnętrznych.

W przypadku utraty, uszkodzenia lub zniszczenia zezwolenia, obowiązkiem mieszkańca strefy jest powiadomić o tym organ ochrony granicy państwa, które wystawiło zezwolenie.

Mieszkańcy strefy przygranicznej mogą przekraczać wspólną granicę Polski i Ukrainy przez przejścia graniczne przeznaczone dla międzynarodowego ruchu osobowego oraz dla małego ruchu granicznego. Organy ochrony granicy kontrolują osoby przekraczające granicę zgodnie ze swoimi przepisami wewnętrznymi, bez stemplowania zezwoleń oraz dokumentów podróży przy wjeździe i wyjeździe.