Samorządy za utworzeniem Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry
29.05.2025
Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego wyraził zgodę na utworzenie nowego parku narodowego. Decyzję poprzedziły zgody samorządów gmin Kołbaskowo, Widuchowa, Miasta Szczecin oraz powiatów gryfińskiego oraz polickiego. Teraz rozpocznie się etap rządowy związany z uchwaleniem ustawy o utworzeniu parku i przyjęciem rozporządzenia Rady Ministrów określającego jego granicę i otulinę. Pierwszy od 24 lat park narodowy ma powstać jeszcze w tym roku.
W sesji Sejmiku wzięli udział ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska, wiceminister Mikołaj Dorożała oraz wojewoda Adam Rudawski. ministra podziękowała inicjatorom, samorządowcom i wszystkim osobom zaangażowanym w ideę powołania parku narodowego na Międzyodrzu.
- Dzięki wspólnym działaniom robimy ważny krok w stronę ochrony naszej unikalnej przyrody, cennych ekosystemów i bogactwa biologicznego tej wyjątkowej części regionu.
- podkreślił woejwoda Adam Rudawski.
Park Narodowy Doliny Dolnej Odry ma zostać utworzony na obszarze obecnego parku krajobrazowego i nie wpłynie na żeglugę na Odrze. Starania o utworzenie Parku trwają już ponad 30 lat. Pomysł jego utworzenia zrodził się oddolnie. To właśnie mieszkańcy regionu zwrócili się do minister klimatu i środowiska o podjęcie działań zmierzających do utworzenia parku narodowego.
Przyszły park
W etapie I park narodowy zostanie utworzony na obszarze gmin Kołbaskowo, Widuchowa oraz Miasta Szczecin. Park obejmie obszar o powierzchni 3856 ha. W kolejnym etapie założono możliwość powiększenia Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry o obszar w granicach gminy Gryfino, co zwiększyłoby obszar parku do łącznej powierzchni 6051 ha. Dzięki takiemu rozwiązaniu gminy, które poparły utworzenie parku narodowego będą mogły partycypować w korzyściach, jakie niesie ze sobą utworzenie parku narodowego. Gmina Gryfino pozostaje partnerem całego projektu utworzenia Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry, z którym Ministerstwo Klimatu i Środowiska jest w stałym kontakcie.
Będzie to pierwszy od ponad 24 lat nowy park narodowy w Polsce, a także pierwszy (w ogóle) park narodowy znajdujący się w granicach miasta wojewódzkiego – Miasta Szczecin.
Korzyści dla samorządów
Powstanie parku narodowego na Międzyodrzu, to także impuls rozwoju gospodarczego, w szczególności dla turystyki w regionie, a także dodatkowe miejsca pracy (głównie zapotrzebowanie na usługi noclegowe, gastronomię czy przewodników, a także wyspecjalizowaną kadrę zatrudnioną w parku narodowym). Ponadto park narodowy to dodatkowe przychody dla jednostek samorządu terytorialnego oraz zwiększenie ogólnej subwencji, z tytułu ich potrzeb ekologicznych. Prognozowane zwiększenie subwencji ogólnej dla gminy Kołbaskowo wynosi 273 tys., gminy Widuchowa około 1,07 mln, a dla miasta Szczecin 25 tys zł. Dodatkowo utworzenie parku narodowego na terenie gminy Widuchowa na obszarze 2460 ha w 2025 r. wiąże się z możliwością skorzystania z rezerwy celowej budżetu państwa. Według algorytmu przekazanego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska do Ministerstwa Finansów wartość środków z rezerwy celowej dla gminy Widuchowa wyniesie 4,9 mln zł (dla wariantu utworzenia parku narodowego na obszarze trzech gmin: Widuchowa, Kołbaskowo i Szczecin).
Granica parku i otulina zostały wyznaczone w takim kształcie, aby zapewnić najlepszą ochronę zasobów przyrodniczych obszaru, a także umożliwić funkcjonowanie dotychczasowych użytkowników obszaru – interesariuszy, w szczególności podmioty zajmujące się żeglugą oraz rybactwem i wędkarstwem, na tym obszarze.
Przyroda Międzyodrza
Międzyodrze jest największym w Europie Środkowej torfowiskiem, które powstało w wyniku gromadzenia materii organicznej (resztek obumarłej roślinności). Międzyodrze to obszar unikatowy przyrodniczo, krajobrazowo i historycznie. Obszar Międzyodrza jest obecnie objęty granicami parku krajobrazowego oraz ochroną w ramach europejskiej sieci Natura 2000. W jego granicach występują dwa rezerwaty przyrody.
Naukowcy doliczyli się na Międzyodrzu 237 gatunków ptaków, w tym ponad 100 lęgowych oraz wiele zagrożonych wyginięciem. Międzyodrze to niemal całkowicie dzika kraina torfowisk, podmokłych łąk, plątanina kanałów, rozlewisk, a nawet jezior, w wielu miejscach niedostępna dla ludzi. Jest to obszar o niezwykłej historii z kilkudziesięcioma zabytkowymi budowlami hydrotechnicznymi. Dla wielu to wciąż nieodkryty świat! Ta izolacja sprzyja naturalnemu bogactwu, które jest czymś wyjątkowym w tej części Europy.