Polska na Węgrzech

Zapraszamy do lektury polskiego tłumaczenia tej rozmowy zamieszczonego poniżej. Tekst węgierski można znaleźć na stronie magazynu Ludovika.hu.

 

„Staramy się budować mosty”

W ciągu 80 lat Polska nie tylko odbudowała Warszawę, która została całkowicie zniszczona w czasie II wojny światowej, osiągnęła również poważny rozwój gospodarczy. To może być przykład także dla Ukrainy – powiedział naszej gazecie Sebastian Kęciek. Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP będzie gościem Forum Ambasadorów Ludovika 21 marca.

 

Od ubiegłego roku mieszka i pracuje Pan na Węgrzech. Kiedy odwiedził nas Pan po raz pierwszy?

Kilkanaście lat temu wraz z moimi przyjaciółmi postanowiliśmy, że będziemy tu świętować z okazji 15 marca, Wasze święto narodowe. Było to niezapomniane przeżycie, gdy po uroczystościach wracaliśmy do domu i podeszła do nas grupa rówieśników, Węgrów. Poprosili nas o wspólne zdjęcie, a potem spędzenie tego wieczoru – tylko dlatego, że jesteśmy Polakami! Wtedy rozmawialiśmy też o tym, co znaczą dla nich Węgry i węgierska historia. To doświadczenie przyczyniło się również do tego, że później, jako student, zajmowałem się narodami Europy Środkowej, a zwłaszcza Węgrami. Przyjechałem więc na Węgry z powodu przyjaźni węgiersko-polskiej, a krótkie spotkania, które przeżyłem tamtego wieczoru przerodziły się od tego czasu w poważne przyjaźnie.

Mówiąc o przyjaźni między naszymi narodami: jak poważne i trwałe jest według Pana obecne oddalenie w stosunkach dwustronnych?

Cezurą w tej kwestii był atak Rosji na Ukrainę. Wpłynął on nie tylko na przyjaźń węgiersko-polską, ale także na inne reakcje krajów regionu i Zachodu. Jednak mimo różnic w pewnych kwestiach staramy się znaleźć obszary, w których możemy współpracować. Staramy się budować mosty tam, gdzie wydaje się to trudne – jest to zadanie dyplomatów.

Jakie instytucje i organizacje kształtują strategię polityki zagranicznej Polski?

Nasza konstytucja stanowi, że prezydent Rzeczypospolitej w zakresie polityki zagranicznej współdziała z premierem i ministrem spraw zagranicznych. W Polsce jest to więc praca zespołowa. Pracowałem w administracji publicznej, moje doświadczenie w Kancelarii Premiera w ciągu ostatnich kilku lat pokazało mi, że to dobrze działa, zwłaszcza w dziedzinie polityki bezpieczeństwa.

Według Pana w wyniku wojny jak zmienia się rola i pozycja Polski w Europie?

Jest chyba za wcześnie, by mówić o tym, jaką rolę odegra Polska lub inne kraje Europy i jakie będą miały korzyści lub jakie poniosą ryzyka. Uważam jednak, że polskie społeczeństwo bardzo dobrze poradziło sobie z tą sytuacją. Zwykli ludzie wpuszczając do swoich domów ukraińskich uchodźców, a rząd biorąc pod uwagę doświadczenia historyczne. Staliśmy się hubem dla wsparcia obrony dzielnego narodu ukraińskiego. Doświadczenia historyczne powinny dać Polsce i Węgrom doskonałe zrozumienie Rosji i rosyjskich aspiracji.

W jaki sposób może zmienić się rola Polski w architekturze bezpieczeństwa?

Polska poprzez rozwój sił zbrojnych stara się zwiększyć własne bezpieczeństwo, a zarazem swojego regionu. Odpowiednie decyzje zostały podjęte wiele lat temu, kiedy analizowaliśmy sytuację w regionie. Polska starała się ostrzegać na forach międzynarodowych przed ryzykiem konsekwencji zakończenia budowy gazociągu Nord Stream 2. Starała się też wskazywać na agresywną politykę, jaką prowadzi Rosja. W ostatnich latach były tam nie tylko zabójstwa polityczne, ale byliśmy świadkami także tego, jak Rosja próbowała zdobyć wpływy w innych państwach, również poprzez próby obalania rządów. A w Gruzji i na Ukrainie widzieliśmy, jak próbuje siłą zająć terytoria. Mimo tego, że w ostatnich latach Zachód nie za bardzo uwzględniał te ostrzeżenia, jest pewną satysfakcją, że gdy doszło do agresji na Ukrainę, był zjednoczony w swoim poparciu dla Ukraińców i że Europa pokazała jedność w tej sprawie. I mimo że istnieją różnice między krajami, potrafimy je przezwyciężyć, a w rocznicę wojny został przyjęty dziesiąty pakiet sankcji. Widzimy, że w wyniku tego Rosja została osłabiona w wielu obszarach.

Pozostańmy na chwilę przy naszym regionie. Istnieją trzy organizacje regionalne, w których powstaniu Polska odegrała ważną rolę. Jak widzi Pan rolę Inicjatywy Trójmorza, Bukareszteńskiej Dziewiątki i Grupy Wyszehradzkiej w najbliższej przyszłości?

Każda z tych organizacji odgrywa inną rolę w regionie. Bukareszteńska Dziewiątka została powołana po kryzysie w Donbasie i na Krymie: jej celem jest zagwarantowanie bezpieczeństwa państw w niej uczestniczących. Głównym celem Inicjatywy Trójmorza była realizacja rozwoju infrastrukturalnego, aby zwiększyć konkurencyjność tego regionu w stosunku do Zachodu. Grupa Wyszehradzka początkowo służyła jako platforma akcesyjna do Unii Europejskiej i NATO, a w ostatnim okresie mogła reprezentować swoją wolę głównie w polityce unijnej. Każda z tych organizacji ma więc inne zadania. Bardzo dobrze się uzupełniają, a celem polskiej polityki zagranicznej jest wzmacnianie tych organizacji.

Na koniec porozmawiajmy trochę o czasach - miejmy nadzieję, niezbyt odległych - kiedy wojna się skończy. Jaką rolę w odbudowie może odegrać Polska, współpraca regionalna i UE? 

Dwa tygodnie temu miałem okazję otworzyć wystawę w Instytucie Polskim, a dokładnie dwie wystawy: jedną dotyczącą niszczenia miast i zabytków na Ukrainie przez Rosjan oraz równoległą wystawę dotyczącą zniszczenia Warszawy przez Niemców w 1944 roku. W swoim przemówieniu zwróciłem uwagę, że Polska w ciągu 80 lat nie tylko całkowicie odbudowała zniszczoną Warszawę, ale także osiągnęła poważny rozwój gospodarczy. Jest to również przykład dla Ukrainy, że może odbudować wszystko, co zostało zniszczone - częściowo za pomocą pieniędzy, które zostały zamrożone z majątku rosyjskich oligarchów po wybuchu wojny. Potrzebna jest jedność i solidarność, którą widzimy teraz w Unii Europejskiej. Wszyscy czekamy, aby wojna się zakończyła, a kiedy się skończy, społeczność międzynarodowa będzie musiała zmierzyć się z nowym wyzwaniem.

Jaka może być główna lekcja dla nas, Europejczyków, z tych bardzo burzliwych czasów?

Pandemia przyszła nagle. Ani systemy służby zdrowia państw, ani ich gospodarki nie były przygotowane. To pokazało również, że w zakresie naszych łańcuchów dostaw staliśmy się uzależnieni od krajów wschodnich, przede wszystkim Chin, i że nagle zaczęło nam brakować pewnych podstawowych produktów. Dzięki mądrości przywódców i ekonomistów wyszliśmy z tego kryzysu dobrze, choć dotknął on wszystkich. W kolejnym roku Polska doświadczyła ciągłych ataków na swoich granicach ze strony Białorusi. A potem wybuchła wojna na Ukrainie. To wszystko pokazuje, w jak trudnych czasach żyjemy, ale też, że sojusze z krajami sąsiednimi w regionie są dużo ważniejsze, dużo skuteczniejsze niż z partnerami oddalonymi o setki czy tysiące kilometrów. Dlatego Polacy wierzą, że te regionalne sojusze i tysiącletnie przyjaźnie, takie jak ta między Węgrami i Polakami, nie tylko się odrodzą, ale że razem uda nam się zbudować lepszą i bezpieczniejszą przyszłość.