Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Białymstoku

Napój energetyczny to każdy napój, który zawiera duże ilości składnika pobudzającego, zwykle kofeiny, a także cukru i często substancje aktywne, takie jak witaminy lub karnityna i który jest promowany jako produkt zdolny do zwiększenia czujności umysłowej i sprawności fizycznej.

Skład:

Najpowszechniejszą substancją aktywną w napojach energetycznych jest kofeina, często łączona również z tauryną, D-glukurono-y-laktonem, guaraną, maltodekstryną, żeń-szeniem, karnityną, kreatyną i miłorzębem japońskim; inne popularne składniki to witaminy i – zazwyczaj – sztuczne i naturalne słodziki (które dodaje się również w celu „zamaskowania” nieprzyjemnego smaku niektórych składników).

Znakowanie:

Wszystkie środki spożywcze muszą spełniać wymagania określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. W załączniku III ww. rozporządzenia, w odniesieniu do napojów, które zawierają kofeinę w proporcji przewyższającej 150 mg/l należy w oznakowaniu zamieścić informację: „Wysoka zawartość kofeiny; nie zaleca się stosowania u dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią”.

W oznakowaniu suplementów diety, w skład których wchodzi kofeina lub preparaty roślinne będące źródłem kofeiny, należy podać informację o całkowitej zawartości kofeiny w przeliczeniu na zalecaną do spożycia dzienną porcję produktu i umieścić ostrzeżenie: „Zawiera kofeinę; nie zaleca się stosowania u dzieci i kobiet w ciąży; nie spożywać z innymi produktami będącymi źródłem kofeiny lub innych składników o podobnym działaniu”. Należy podkreślić, że ustalona maksymalna ilość kofeiny dotyczy suplementów diety dedykowanych zdrowym osobom dorosłym, z wyłączeniem kobiet w ciąży i w trakcie laktacji.

WAŻNE! Spożywając napoje energetyzujące, pamiętaj:

• o możliwości wystąpienia działania synergistycznego między składnikami aktywnymi napoju, co w efekcie może prowadzić do potęgowania właściwości (efektu działania) produktu;
• maksymalna ilość kofeiny w zalecanej dziennej porcji w suplementach diety, określona w Uchwale nr 16/2019 Zespołu ds. Suplementów Diety z dnia 25 października 2019 r., wynosi do 400 mg na dobę, w porcjach podzielonych, pod warunkiem, iż produkt nie zawiera innych składników o synergistycznym działaniu, a porcja kofeiny spożywana jednorazowo nie może przekraczać 200 mg;
• duże ilości kofeiny mogą powodować poważne problemy z sercem i naczyniami krwionośnymi;
• guarana, powszechnie stosowana w napojach energetycznych, zawiera kofeinę, dlatego jej dodatek zwiększa całkowitą zawartość kofeiny w napoju;
• kofeina może szkodzić wciąż rozwijającemu się układowi sercowo-naczyniowemu i nerwowemu dzieci;
• spożywanie kofeiny może wiązać się z lękiem, problemami ze snem, problemami trawiennymi i odwodnieniem.

Trochę statystyki:

Z badań wynika, że największe spożycie napojów energetycznych wśród ogółu respondentów zaobserwowano w przypadku młodzieży (10-18 lat) (68%), a w szczególności w podgrupie wiekowej 15-18 lat (73%). Wśród dorosłych (18-65 lat) rozpowszechnienie spożycia wyniosło 30% (do 53% wśród „młodych dorosłych” (18-29 lat)), a 18% wśród dzieci (3-10 lat), głównie w podgrupie 6-10 lat (19%).

PAMIĘTAJ!

Napoje energetyczne nie służą do uzupełniania niedoborów witamin i minerałów!

 

Źródła:

1. Rogers, Kara. "energy drink". Encyclopedia Britannica, 31 May. 2019, https://www.britannica.com/topic/energy-drink (Accessed 12 January 2023)
2. Zucconi S., Volpato C., Adinolfi F., Gandini E., Gentile E., Loi A., Fioriti  L.; “Gathering consumption data on specific consumer groups of energy drinks”. Supporting Publications 2013:EN-394. [190 pp.]. Available online: www.efsa.europa.eu/publications (Accessed 12 January 2023)
3. https://www.nccih.nih.gov/health/energy-drinks (Accessed 12 January 2023)