Główny Urząd Nadzoru Budowlanego

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z Prawa budowlanego roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Od ww. zasady istnieją wyjątki wymienione w art. 29 ustawy - na podstawie tego przepisu dla niektórych obiektów budowlanych oraz robót budowlanych wymagane jest jedynie dokonanie zgłoszenia, a dla niektóych inwestycji nie jest potrzebne ani pozwolenie na budowę ani zgłoszenie. 

W przypadku wątpliwości, czy planowany obiekt budowlany wymaga pozwolenia na budowę czy też zgłoszenia, należy zwrócić się do właściwego miejscowo organu administracji architektoniczno-budowlanej (do starosty lub wojewody).

Dokumenty dołączane do wniosku o pozwolenie na budowę

Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć dokumenty wymienione w art. 33 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane. Należą do nich:

• projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany w postaci:
  • papierowej - w 3 egzemplarzach albo
  • elektronicznej

wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów;

• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane;

Strony postępowania

Co do zasady, stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu (art. 28 ust. 2 ustawy − Prawo budowlane).
Natomiast w postępowaniach, w których, zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, wymagany jest udział społeczeństwa, strony postępowania wyznaczane są na zasadach ogólnych, na podstawie art. 28 i 31 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. − Kodeks postępowania administracyjnego. Tym samym stroną w takim postępowaniu jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek, a także organizacje ekologiczne, które powołując się na swoje cele statutowe, zgłosiły chęć uczestniczenia w postępowaniu.

Termin wydania decyzji o pozwoleniu na budowę i termin jej ważności

Jeżeli inwestor spełni określone wymagania organ administracji architektoniczno-budowlanej wydaje decyzję o pozwoleniu na budowę nie później niż w ciągu miesiąca, a w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej − nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku (art. 35 § 3 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego).

Decyzja o pozwoleniu na budowę ważna jest 3 lata - wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata (art. 37 ust. 1 ustawy − Prawo budowlane).

Rozbiórkę, co do zasady, można rozpocząć po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę.

Od ww. zasady istnieją wyjątki wymienione w art. 31 ustawy - Prawo budowlane. W myśl tych przepisów na rozbiórkę niektórych obiektów wymagane jest zgłoszenie (art. 31 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane), a  niektóre inwestycje nie wymagają ani decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę ani zgłoszenia (art. 31 ust. 1a ustawy - Prawo budowlane).

W przypadku wątpliwości, czy planowana rozbiórka obiektu budowlanego wymaga decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę czy zgłoszenia, należy zwrócić się do właściwego miejscowo organu administracji architektoniczno-budowlanej.

Dokumenty dołączane do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę

Do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę należy dołączyć dokumenty, o których mowa art. 30b ust. 3 ustawy – Prawo budowlane. Należą do nich:

Obiekty i roboty budowlane, na których wykonanie nie jest wymagana decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę, ale wymaga zgłoszenia rozbiórka:

• budynków i budowli o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości;
• rozbiórka napowietrznej linii energetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV i niższym niż 110 kV.

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę oraz zgłoszenia rozbiórka:

• obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę;
• budynków i budowli zlokalizowanych na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej.

Ww. przepisów nie stosuje się do rozbiórki obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych wpisanych do rejestru zabytków lub objętych ochroną konserwatorską.

Na budowę niektórych obiektów i robót budowlanych wymagane jest zgłoszenie (art. 29 ust. 1 i 3 ustawy – Prawo budowlane).

W przypadku wątpliwości, czy planowany obiekt budowlany wymaga pozwolenia na budowę czy też zgłoszenia, należy zwrócić się do właściwego miejscowo organu administracji architektoniczno-budowlanej.

Dokumenty dołączane do zgłoszenia

W zgłoszeniu należy określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia, co do zasady, należy dołączyć:

• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
• odpowiednie szkice lub rysunki - w zależności od potrzeb,
• pozwolenia, uzgodnienia i opinie, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, w szczególności decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z art. 72 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, lub kopie tych pozwoleń, uzgodnień, opinii i innych dokumentów.

Do niektórych zgłoszeń należy także dołączyć dodatkowe dokumenty, o których mowa w art. 30 ust. 2a ustawy - Prawo budowlane, tj:

Termin rozpoczęcia robót budowlanych

Do robót budowlanych wykonywanych na podstawie zgłoszenia można przystąpić, jeżeli w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy miejscowo organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie trzech lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia (art. 30 ust. 5 i 5b ustawy – Prawo budowlane).

Od powyższego przepisy ustawy – Prawo budowlane przewidują pewne wyjątki. W szczególności dotyczy to budowy wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m2, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora. Do takiej budowy można przystąpić zaraz po doręczeniu zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej.

Obiekty i roboty budowlane, na których wykonanie nie jest wymagana decyzja o pozwoleniu nabudowę,ale jest wymagane zgłoszenie

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę, natomiast wymaga zgłoszenia:

• budowa obiektów budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane;
• wykonywanie robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane.

Niemniej jednak decyzji o pozwoleniu na budowę wymagają przedsięwzięcia, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, z wyłączeniem przedsięwzięć, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 17-19.

Ponadto roboty budowlane wykonywane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków - wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę, a wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków - wymagają dokonania zgłoszenia.

Obiekty i roboty budowlane, na których wykonanie nie jest wymagana decyzja o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenie

Nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia:

• budowa obiektów budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane,
• wykonywanie robót budowlanych, o których mowa w art. 29 ust. 4 ustawy – Prawo budowlane.

Niemniej jednak decyzji o pozwoleniu na budowę wymagają przedsięwzięcia, które wymagają przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października  2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Ponadto roboty budowlane wykonywane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków - wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę, a wykonywane na obszarze wpisanym do rejestru zabytków - wymagają dokonania zgłoszenia.

Inwestor zamiast dokonania zgłoszenia dotyczącego budowy lub robót budowlanych, może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Decyzja o pozwoleniu na budowę zamiast zgłoszenia

Inwestor zamiast dokonania zgłoszenia dotyczącego budowy lub robót budowlanych, może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Zgłoszenie z projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym jest uproszczoną formą realizacji inwestycji. W tym trybie można realizować budowę:

• wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
• wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m², których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora
• sieci:
  • elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 15 kV,
  • wodociągowych,
  • kanalizacyjnych,
  • cieplnych,
  • gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa;
• wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m²;
• obiektów budowlanych, niewymienionych w art. 29 ust. 1 pkt 2, 3 i 5-30 oraz w ust. 2, usytuowanych na terenach zamkniętych, ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych, z wyłączeniem budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej.

Dokumenty dołączane do zgłoszenia

Do zgłoszenia nalezy dołączyć:

• projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany w postaci:
  • papierowej – w 3 egzemplarzach albo
  • elektronicznej – w jednym egzemplarzu (jednym pliku lub jednym zestawie plików)

- wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów;

• oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane; 
• decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego).

Decyzja o pozwoleniu na budowę zamiast zgłoszenia

Inwestor zamiast dokonania zgłoszenia dotyczącego budowy lub robót budowlanych, może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Wniosek o pozwolenie na budowę lub zgłoszenie inwestor składa we właściwym organie administracji architektoniczno-budowlanej I instancji, którym co do zasady jest starosta.

W określonych przypadach, wskazanych w art. 82 ust. 3 ustawy - Prawo budowlane, organem właściwym do wydania pozwolenia na budowe lub przyjęcia zgłoszenia jest wojewoda. Inwestycje te dotyczą obiektów i robót budowlanych:

• usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, a także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i transportu morskiego;
• hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych oraz kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi, z wyłączeniem urządzeń melioracji wodnych;
• dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu - niezwiązanymi z użytkowaniem drogi, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad - wraz z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek;
• usytuowanych na obszarze kolejowym;
• dróg kolejowych wraz z infrastrukturą kolejową, obiektami, urządzeniami, służącymi do utrzymania tej infrastruktury i transportu kolejowego oraz sieciami uzbrojenia terenu - także niezwiązanymi z użytkowaniem drogi kolejowej, jeżeli konieczność ich budowy lub przebudowy wynika z budowy lub przebudowy drogi kolejowej;
• lotnisk cywilnych wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi;
• usytuowanych na terenach zamkniętych;
• dotyczących strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, o których mowa w ustawie o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych;
• elektrowni wiatrowych, w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych;
• inwestycji Krajowego Zasobu Nieruchomości.

Prace przygotowawcze to:

• wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;
• wykonanie niwelacji terenu;
• zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;
• wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.

Zanim inwestor rozpocznie prowadzenie robót budowlanych jest zobowiązany zawiadomić właściwy miejscowo organ nadzoru budowlanego oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych. Zawiadomienia dokonuje się w przypadkach:

• gdy wymagane jest uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę,
• zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1-4, (tzw. zgłoszenie z projektem) - budowy:
  • wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
  • wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m², których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora;
  • sieci:
    • elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 15 kV,
    • wodociągowych,
    • kanalizacyjnych,
    • cieplnych,
    • gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa,
    • wodorowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa; 
  • wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m²;
  • obiektów budowlanych, niewymienionych w pkt 2, 3 i 5-30 oraz w ust. 2, usytuowanych na terenach zamkniętych, ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej lub ministra właściwego do spraw wewnętrznych, z wyłączeniem budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej;

Do zawiadomienia organu nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych inwestor dołącza:

• informację wskazującą imiona i nazwiska osób, które będą sprawować funkcję:
  • kierownika budowy,
  • inspektora nadzoru inwestorskiego - jeżeli został on ustanowiony,

- oraz w odniesieniu do tych osób dołącza kopie zaświadczeń o wpisie na listę właściwej izby samorządu zawodowego, wraz z kopiami decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych w odpowiedniej specjalności;

• oświadczenie lub kopię oświadczenia projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu projektu technicznego, dotyczącego zamierzenia budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami, zasadami wiedzy technicznej, projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym oraz rozstrzygnięciami dotyczącymi zamierzenia budowlanego.

Zawiadomienia o zakończeniu budowy dokonuje się, co do zasady, gdy wymagane było;

• uzyskanie pozwolenia na budowę, 
• zgłoszenie budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1-2, tj. budowy:
  • wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane,
  • wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m2, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora,
  • sieci:
    • elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 15 kV,
    • wodociągowych,
    • kanalizacyjnych,
    • cieplnych,
    • gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa,
    • wodorowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa.

Zawiadomienia o zakończeniu budowy dokonuje się właściwemu miejscowo powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlango, a w przypadkach wskazanych w art. 82 ust. 3 ustawy - Prawo budowlane wojewódzkiemu inspektorowi nadzoru budowlanego. 

Dokumenty dołączane do zawiadomienia o zakończeniu budowy

Do zawiadomienia o zakończeniu budowy należy dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 57 ust. 1 -3 ustawy – Prawo budowlane. Katalog dokumentów jest wymieniony enumeratywnie - jest to katalog zamknięty. Organ nadzoru budowlanego nie może wymagać innych dokumentów niż wymienione ww. przepisie. 

Termin rozpoczęcia użytkowania

Użytkowanie obiektu budowlanego można rozpocząć, jeśli właściwy organ nadzoru budowlanego, w terminie 14 dni od dnia doręczenia mu zawiadomienia nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji.

Pozwolenie na użytkowanie zamiast zawiadomienia

Inwestor zamiast dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Pozwolenie na użytkowanie należy uzyskać w przypadkach, o których mowa w art. 55 ust. 1 ustawy - Prawo budowlane, tj. gdy: 

• na budowę obiektu budowlanego jest wymagane pozwolenie na budowę i jest on zaliczony do kategorii:
  • V, IX-XVI,
  • XVII - z wyjątkiem warsztatów rzemieślniczych, stacji obsługi pojazdów, myjni samochodowych i garaży do pięciu stanowisk włącznie,
  • XVIII - z wyjątkiem obiektów magazynowych: budynki składowe, chłodnie, hangary i wiaty, a także budynków kolejowych: nastawnie, podstacje trakcyjne, lokomotywownie, wagonownie, strażnice przejazdowe i myjnie taboru kolejowego,
  • XX,
  • XXII - z wyjątkiem placów składowych, postojowych i parkingów,
  • XXIV - z wyjątkiem stawów rybnych,
  • XXVII - z wyjątkiem jazów, wałów przeciwpowodziowych, opasek i ostróg brzegowych oraz rowów melioracyjnych,
  • XXVIII-XXX

- o których mowa w załączniku do ustawy;

• przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych.

Dokumenty dołączane do wniosku o pozwolenie na użytkowanie

Do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie należy dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 57 ust. 1 -3 ustawy – Prawo budowlane. Katalog dokumentów jest wymieniony enumeratywnie - jest to katalog zamknięty. Organ nadzoru budowlanego nie może wymagać innych dokumentów niż wymienione ww. przepisie. 

Wniosek o pozwolenie na użytkowanie składa się właściwemu miejscowo powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlango, a w przypadkach wskazanych w art. 82 ust. 3 ustawy - Prawo budowlane wojewódzkiemu inspektorowi nadzoru budowlanego. 

Strony postępowania

Stroną w postępowaniu w sprawie pozwolenia na użytkowanie jest wyłącznie inwestor, a w przypadku inwestycji KZN - inwestor i Prezes Krajowego Zasobu Nieruchomości.

Obowiązkowa kontrola

Przed wydaniem pozwolenia na użytkowanie właściwy organ nadzoru budowlanego przeprowadza obowiązkową kontrolę budowy w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w deczyji o pozwoleniu na budowę oraz z projektem budowlanym. Zakres kontroli obowiązkowej określa art. 59a ust. 2 ustawy – Prawo budowlane. Katalog spraw podlegających sprawdzeniu przez organ nadzoru budowlanego w trakcie obowiązkowej kontroli budowy jest katalogiem zamknięty (enumeratywnym). W trakcie tej kontroli organ nadzoru budowlanego może sprawdzać tylko, co zostało wymienione w art. 59a ust. 2 ustawy – Prawo budowlane.

Kontrola jest przeprowadzana przed upływem 21 dni od dnia doręczenia wezwania inwestora albo uzupełnionego wezwania. O terminie obowiązkowej kontroli organ zawiadamia inwestora w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania albo uzupełnionego wezwania, a inwestor ma obowiązek w niej uczestniczyć w wyznaczonym terminie.

Inwestor jest tym podmiotem, która podejmuje się budowy. Jego podstawowym obowiązkiem jest zorganizowanie procesu budowy (z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia) i zapewnienie w nim udziału właściwych osób, tj. projektanta, kierownika budowy, a w miarę potrzeb - inspektora nadzoru inwestorskiego.

Obowiązki inwestora obejmują w szczególności zapewnienie - przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych:

• opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów;
• objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy;
• opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
• wykonania i odbioru robót budowlanych;
• w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem tych robót.

Inwestor może również ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie oraz zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego (art. 18 ustawy – Prawo budowlane).

Inspektor nadzoru inwestorskiego działa na budowie w imieniu inwestora. Chroni jego interesy i dba o jakość wykonywanych robót budowlanych. Decyzję o potrzebie ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego podejmuje inwestor (art. 18 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane). Obowiązki i prawa inspektora nadzoru inwestorskiego regulują art. 25 i art. 26 ustawy – Prawo budowlane.

Jednak w przypadkach uzasadnionych:

• wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robót budowlanych, bądź
• przewidywanym wpływem na środowisko

- organ administracji architektoniczno-budowlanej wydający decyzję o pozwoleniu na budowę może w tej decyzji nałożyć na inwestora obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego, a także obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego (art. 19 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane).

Obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru inwestorskiego jest nakładany na inwestora także wtedy, jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy obiektów budowlanych wymienionych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego. Ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego jest wymagane w wypadku dużych i skomplikowanych budynków, np. biurowców, mostów, dróg, a także obiektów budowlanych mogących mieć wpływ na środowisko, nie jest natomiast wymagane przy budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub innych niewielkich obiektów.

Gdy przy budowie obiektu budowlanego ustanowiono inspektorów budowlanych różnych specjalności inwestor ma obowiązek wyznaczenia jednego z nich jako koordynatora.

Jednocześnie nie jest dopuszczalne łączenie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego i kierownika budowy.

Obowiązki i prawa projektanta zostały uregulowane w art. 20 i art. 21 ustawy – Prawo budowlane.

Jednym z tych obowiązków jest opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zmierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.  Projektant sprawuje również nadzór autorski na żądanie inwestora lub w przypadku nałożenia takiego obowiązku przez właściwy administracji architektoniczno-budowlanej (art. 18 ust. 3 oraz art. 19 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane).