Główny Urząd Nadzoru Budowlanego

Pytanie

Czy inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo żądać od producenta dostarczenia mu kopii dokumentów dotyczących wyrobów budowlanych, takich jak krajowa ocena techniczna, certyfikat stałości właściwości użytkowych czy raporty z badań?

Odpowiedź

Inspektor nadzoru inwestorskiego sprawdza m.in. jakość wykonanych robót budowlanych i stosowanych przy ich wykonywaniu wyrobów budowlanych. Może wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy. Dotyczą one m.in. przedstawienia informacji i dokumentów, potwierdzających zastosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów, zgodnie z art. 10 Prawa budowlanego czyli tych, które producent jest prawnie zobowiązany udostępniać. Są to:

• oznakowanie wyrobu budowlanego,
• deklaracja właściwości użytkowych / krajowa deklaracja właściwości użytkowych,
• instrukcje i informacje o bezpieczeństwie.

Wyjaśnienie

Stosowanie wyrobów budowlanych przy wykonywaniu robót budowlanych reguluje ustawa – Prawo budowlane. Wyroby, w tym wyroby budowlane wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym w sposób trwały, muszą mieć takie właściwości użytkowe, aby prawidłowo zaprojektowane i wykonane obiekty budowlane spełniały podstawowe wymagania. Takie wyroby można stosować przy wykonywaniu robót budowlanych wyłącznie, gdy zostały wprowadzone do obrotu lub udostępnione na rynku krajowym zgodnie z przepisami odrębnymi. W przypadku wyrobów budowlanych, muszą byś one używane również zgodnie z zamierzonym zastosowaniem.

W przepisach odrębnych mowa jest o takich dokumentach jak krajowa ocena techniczna czy certyfikat stałości właściwości użytkowych. Określają one warunki i zasady wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych. Są to ustawa o wyrobach budowlanych i rozporządzenie (UE) Nr 305/2011, stosowane we wszystkich państwach członkowskich, które określają tzw. europejski system wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku wyrobów budowlanych – z deklaracją właściwości użytkowych i oznakowaniem CE. Ustawa o wyrobach budowlanych określa również tzw. krajowy system wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych lub ich udostępniania na rynku krajowym – z krajową deklaracją właściwości użytkowych i oznakowaniem znakiem budowlanym.

Europejski system wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku wyrobów budowlanych

Wskazaniem, że dany wyrób budowlany został wprowadzony do obrotu zgodnie z przepisami i może być stosowany przy wykonywaniu robót budowlanych, są:

• właściwe oznakowanie wyrobu budowlanego oznakowaniem CE (wraz z informacjami towarzyszącymi), oraz
• kopia deklaracji właściwości użytkowych, która zawiera wymagane dane (w tym odwołanie do zharmonizowanej specyfikacji technicznej czyli normy zharmonizowanej lub europejskiego dokumentu oceny) i takie zadeklarowane właściwości użytkowe, które są odpowiednie dla zastosowania w danym miejscu konkretnego obiektu budowlanego. Deklaracja ta powinna być sporządzona zgodnie ze wzorem, określonym rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 574/2014.

Osoby, które wykorzystują wyroby budowlane przy wykonywaniu robót budowlanych powinny stosować się do instrukcji i informacji na temat bezpieczeństwa. Producenci podczas udostępniania wyrobu budowlanego na rynku mają obowiązek zapewnić, aby wraz z wyrobem przekazywane były instrukcje obsługi i informacje na temat bezpieczeństwa. Dokumenty te muszą być przygotowane w języku określonym przez dane państwo członkowskie, łatwo zrozumiałym dla użytkowników.

Producent nie ma obowiązku udostępniania nabywcom wyrobów budowlanych elementów dokumentacji technicznej, która stanowi podstawę deklaracji właściwości użytkowych. Opisuje wszystkie istotne elementy związane z wymaganym systemem oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. Zatem producent nie ma obowiązku udostępniania certyfikatów stałości właściwości użytkowych, certyfikatów zgodności zakładowej kontroli ani m.in. raportów z badań.

Krajowy system wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych lub ich udostępniania na rynku krajowym

W przypadku wyrobów budowlanych objętych wymaganiami krajowymi, potwierdzeniem dla nabywców, że dany wyrób budowlany został wprowadzony do obrotu zgodnie z przepisami odrębnymi i może być stosowany przy wykonywaniu robót budowlanych są:

• właściwe oznakowanie wyrobu znakiem budowlanym wraz z informacjami towarzyszącymi, oraz

• kopia krajowej deklaracji właściwości użytkowych, która zawiera wymagane i odpowiednie dla danego zastosowania dane, w tym odwołanie do właściwej krajowej specyfikacji technicznej (Polskiej Normy wyrobu lub krajowej oceny technicznej) oraz m.in. takie zadeklarowane właściwości użytkowe (np. ich poziomy lub klasy), które są odpowiednie dla zastosowania tego wyrobu w danym miejscu konkretnego obiektu budowlanego.

Producent ma obowiązek wraz z wyrobem budowlanym udostępnianym na rynku krajowym dołączyć do niego instrukcję stosowania, instrukcję obsługi lub informację o zagrożeniach dla zdrowia i bezpieczeństwa, jakie wyrób budowlany stwarza podczas stosowania i użytkowania.

Z kolei osoby, które wykonują roboty budowlane, powinny stosować się do tych instrukcji i informacji.

Producent nie ma obowiązku udostępniania nabywcom wyrobów dokumentacji technicznej, w tym:

• kopii krajowej oceny technicznej,

• krajowego certyfikatu stałości właściwości użytkowych lub krajowego certyfikatu zgodności zakładowej kontroli (jeśli zastosowany krajowy system oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wymagał ich uzyskania)

• ani raportów z badań.

Ważne! Warto zaznaczyć, że ww. deklarację właściwości użytkowych i krajową deklarację właściwości użytkowych wraz z dokumentacją techniczną producent przechowuje przez okres co najmniej 10 lat od dnia wprowadzenia wyrobu budowlanego do obrotu.

Podstawa prawna

1. Ustawa – Prawo budowlane: art. 10,  art. 25 pkt 2, art. 26 pkt 1

2. Ustawa o wyrobach budowlanych: art. 5 ust. 1, art. 10a ust. 1 i 8, art. 16 ust. 2, art. 17 ust. 4,
   art. 18 ust. 2

3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG (Dz. Urz. UE L 88 z 04.04.2011, str. 5, z późn. zm.): art. 6 ust. 2 i 3, art. 9 ust. 1 i 2, art. 11 ust. 1-2 i 6

4. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 574/2014 z dnia 21 lutego 2014 r. zmieniające załącznik III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 w odniesieniu do wzoru, który należy stosować przy sporządzaniu deklaracji właściwości użytkowych wyrobów budowlanych (Dz. Urz. UE L 159 z 28.05.2014, str. 41)

5. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 568/2014 z dnia 18 lutego 2014 r. zmieniające załącznik V do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 dotyczący oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych wyrobów budowlanych (Dz. Urz. UE L 157 z 27.05.2014 str. 76)

6. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym: § 9, § 10, § 11

O cyklu

W cyklu edukacyjnym: Ciekawe interpretacje GUNB wyjaśniamy wybrane przepisy prawa, które mogą budzić wątpliwości lub rozbieżne interpretacje. Znajdują się tu interpretacje przepisów ustawy – Prawo budowlane i ustawy o wyrobach budowlanych, jak również wyroki sądów, orzeczenia, odpowiedzi na pytania, wyjaśnienia.

Więcej interpretacji znajdziesz tu: Ciekawe interpretacje GUNB

Zapraszamy także do śledzenia nas na LinkedIn: profil GUNB