Główny Urząd Nadzoru Budowlanego

Uproszczone formalności budowlane, dopuszczone do stosowania na terenie gmin, które objęła powódź, można stosować w związku z:

• odbudową,

• remontami

• i rozbiórkami obiektów budowlanych.

Ułatwiają one właścicielowi np. domu jednorodzinnego i zarządcy danego obiektu przeprowadzenie powyższych prac budowlanych z własnej inicjatywy, bez potrzeby czekania na decyzję organu nadzoru budowlanego w tym zakresie.

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 5 października br. umożliwia skorzystanie z przepisów ustawy z 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu. Rozporządzenie obowiązuje przez 24 miesiące.

Remont, odbudowa lub rozbiórka bez nakazu nadzoru budowlanego

Organy nadzoru budowlanego na terenach dotkniętych powodzią oceniają stan techniczny i bezpieczeństwo uszkodzonych obiektów. W zależności od sytuacji, organy nadzoru budowlanego mogą nakazać:

• remont obiektu budowlanego, który jest w nieodpowiednim stanie technicznym lub może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska,

• odbudowę lub wykończenie obiektu budowlanego,

• rozbiórkę nieużytkowanego lub niewykończonego obiektu budowlanego, który nie nadaje się do remontu.

Wydanie powyższych nakazów wymaga przeprowadzenia pełnego postępowania administracyjnego, co z kolei wymaga określonego czasu.

Uwaga! Należy pamiętać, że powyższe uprawnienia organów nadzoru budowlanego nie wykluczają, ani nie ograniczają możliwości samodzielnego wykonania remontu, odbudowy lub rozbiórki obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu przez ich właścicieli lub zarządców.

Uproszczenia w przypadku remontu i odbudowy po powodzi

Bez pozwolenia na budowę, a także bez zgłoszenia, można wykonać następujące roboty budowlane:

I. Remont uszkodzonych w wyniku działania żywiołu:

• obiektów budowlanych o kubaturze mniejszej niż 1000 m³ i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu (w tym np. budynki mieszkalne, jednorodzinne),
• obiektów liniowych, z wyjątkiem linii kolejowych,
• budowli regulacyjnych na wodach oraz urządzeń wodnych,
• innych obiektów, których budowa nie wymaga pozwolenia na budowę zgodnie z ustawą Prawo budowlane, np.:
  • zjazdów z dróg,
  • przyłączy,
  • obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej (płyty do składowania obornika, szczelne zbiorniki na gnojówkę lub gnojowicę, silosy);

II. Odbudowę zniszczonych w wyniku działania żywiołu:

• budowli regulacyjnych na wodach oraz urządzeń wodnych,
• obiektów gospodarczych i składowych na działkach siedliskowych.

Natomiast na podstawie zgłoszenia można odbudować zniszczone w wyniku działania żywiołu:

• obiekty liniowe, z wyjątkiem linii kolejowych o znaczeniu państwowym,
• obiekty budowlane o kubaturze mniejszej niż 1000 m³ i nie wyższe niż 12 m nad poziomem terenu.

Szczególne uproszczenia dotyczą także odbudowy infrastruktury telekomunikacyjnej.

Uproszczenia w przypadku rozbiórki po powodzi

Rozbiórka obiektów uszkodzonych lub zniszczonych w wyniku żywiołu jest możliwa bez pozwolenia. Wymagane jest tylko zgłoszenie. 

Zgłoszenie nie jest wymagane w przypadku rozbiórki obiektów, których budowa nie wymaga pozwolenia, np.:

• wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się na działce, na której zostały zaprojektowane,
• wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, garaży i wiat, o powierzchni zabudowy do 35 m^2,
• wolno stojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej o powierzchni zabudowy do 35 m², albo do 70 m² przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do 2 m.

Jeżeli roboty zabezpieczające i rozbiórkowe mają na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia można je rozpocząć przed zgłoszeniem. Należy pamiętać, że rozpoczęcie robót nie zwalnia z obowiązku bezzwłocznego zgłoszenia, gdy jest ono wymagane.

Szybsze procedury rozpatrywania zgłoszeń i wniosków o pozwolenie na budowę

Przepisy przewidują uproszczone i przyspieszone procedury rozpatrywania wniosków o pozwolenie na budowę i zgłoszeń, gdy są one wymagane.

Chodzi tu w szczególności o następujące rozwiązania:

• do odbudowy obiektu budowlanego na podstawie zgłoszenia można przystąpić po 7 dniach od doręczenia organowi zgłoszenia, chyba że organ wniósł sprzeciw w drodze decyzji,
• decyzję o pozwoleniu na budowę dotyczącą remontu obiektu zniszczonego lub odbudowy obiektu zniszczonego w wyniku powodzi organ wydaje w terminie 14 dni od otrzymania wniosku i nadaje jej rygor natychmiastowej wykonalności,
• do wniosku o pozwolenie na budowę w zakresie remontu obiektu zniszczonego lub odbudowy obiektu zniszczonego w wyniku powodzi nie dołącza się wszystkich dokumentów wymaganych ustawą Prawo budowlane a jedynie  projekt architektoniczno-budowlany oraz szkic usytuowania obiektu.

Powyższe zasady nie wykluczają korzystania z przepisów ogólnych ustawy Prawo budowlane, jeśli są one bardziej korzystne.  

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2024 r., poz. 725 ze zm.)
• ustawa z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (Dz. U. z 2024 r., poz. 1190 ze zm.)
• rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 października 2024 r. w sprawie gmin poszkodowanych w wyniku powodzi we wrześniu 2024 r., w których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych (Dz. U. poz. 1483)