23 kwietnia 2025 r. w Warszawie Polska, jako pierwszy kraj w Europie, podpisała nowe Memoranda of Understanding w ramach Funduszy EOG i norweskich na lata 2021–2028. Łącznie do naszego kraju trafi prawie 925 mln euro.

Polska pozostaje największym beneficjentem środków EOG i norweskich. Instytucje krajowe będą odpowiedzialne za realizację ośmiu programów sektorowych.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska, wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, będzie koordynować budżet o wartości 160 mln euro. Środki te wesprą inwestycje ukierunkowane na przyspieszenie rozwoju niskoemisyjnej gospodarki w naszym kraju.

Szczegółowy zakres programu będzie przedmiotem negocjacji prowadzonych pomiędzy Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz NFOŚiGW z partnerami zagranicznymi (Norweska Agencja ds. Środowiska, Norweska Dyrekcja ds. Zasobów Wodnych i Energii, Islandzkie Centrum Badań oraz Biuro Mechanizmów Finansowych). Zgodnie z przewidywanym harmonogramem, konkursy na dofinansowanie inwestycji powinny zostać ogłoszone w 2026 r.

• rozwój badań naukowych i innowacji (w tym wsparcie zielonej i cyfrowej transformacji oraz karier młodych naukowców i kobiet w nauce),
• zapewnienie szerszego dostępu do niezależnego, rzetelnego i efektywnego systemu wymiaru sprawiedliwości oraz zapobieganie i zwalczanie przemocy domowej i przemocy ze względu na płeć,
• poprawę odporności na katastrofy oraz zapobieganie i zwalczanie poważnej i zorganizowanej przestępczości,
• wspieranie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego poprzez zwiększenie dostępności i różnorodności oferty kulturalnej,
• rozwój lokalny – ze szczególnym uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju, inteligentnych miast i odporności.

Umowa przewiduje także zacieśnienie współpracy instytucjonalnej między Polską a krajami-darczyńcami. W realizację programów zaangażowanych będzie trzynaście agencji i instytucji, w tym m.in. norweskie agencje ochrony środowiska, instytucje badawcze. Możliwy będzie także udział organizacji międzynarodowych, takich jak Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) oraz Rada Europy.

W zakończonej fazie 2014–2021, w ramach projektów koordynowanych przez MKiŚ oraz NFOŚiGW, zrealizowano i rozliczono 107 projektów, osiągając poziom wykorzystania środków na poziomie 95% (163 mln zł).

• Rezultat 1: Adaptacja do zmian klimatu: zielono-niebieska infrastruktura w miastach, programy edukacyjne w szkołach, wzmacnianie gospodarki o obiegu zamkniętym.
• Rezultat 2: Ochrona środowiska i ekosystemów: zarządzanie ekosystemami, walka z gatunkami inwazyjnymi, projekty NGO.
• Rezultat 3: Poprawa efektywności energetycznej i bezpieczeństwa energetycznego: termomodernizacja budynków szkolnych, rozwój kogeneracji, inwestycje w miejskie systemy ciepłownicze.
• Rezultat 4: Wzrost produkcji energii z OZE: modernizacja małych elektrowni wodnych, rozwój geotermii, szkolenia dla interesariuszy sektora OZE.

• Ponad 1 mln mieszkańców zostało objętych działaniami adaptacyjnymi i łagodzącymi zmiany klimatu.
• Opracowano 11 miejskich planów adaptacyjnych.
• 102 ekosystemy o poprawionym stanie ekologicznym.
• 65 tys. ha obszarów o poprawionej kondycji środowiskowej.
• 116 gatunków chronionych, których stan uległ poprawie.
• Roczna redukcja emisji CO₂ o 486 tys. ton.
• Ponad 229 tys. MWh – roczny wzrost produkcji energii z OZE.
• Ponad 37 tys. osób korzystających ze zwiększonej efektywności energetycznej.
• 18 tys. MWh – roczna produkcja ciepła z energii geotermalnej.

Fundusze EOG i norweskie są finansowane przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię. Ich celem jest zmniejszanie nierówności społecznych i ekonomicznych w Europie oraz wzmacnianie relacji między państwami-darczyńcami a 15 państwami-beneficjentami.

W ramach edycji 2021–2028 na wsparcie zielonej transformacji, demokracji i odporności społecznej w Europie przeznaczono łącznie 3,268 mld euro, obejmujących 15 obszarów programowych.

Zachęcamy do śledzenia kanałów społecznościowych funduszy (Facebook, Instagram) oraz galerii zdjęć z wydarzenia. Więcej o roli funduszy EOG i norweskich można dowiedzieć się, odwiedzając wystawę plenerową w Warszawie pt. "Znamy się od dawna i mamy na to papiery. Relacje Polski z Norwegią, Islandią i Liechtensteinem w świetle Archiwów Państwowych".