Wspieranie transformacji energetycznej i przemysłowej
Technologie CCUS w istotny sposób wpisują się w proces dekarbonizacji energetyki i przemysłu. Wskazują na to m.in. naukowcy Międzynarodowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) czy Międzynarodowa Agencja Energii (MAE), która prognozuje nawet, że osiągnięcie emisji na poziomie net zero będzie niemożliwe bez udziału technologii CCUS.
Zgodnie z prognozami MAE, osiągnięcie neutralności klimatycznej netto nie będzie możliwe bez zastosowania CCUS. Co więcej, w wielu sektorach przemysłu - takich jak produkcja cementu czy wapna - technologia ta jest jedynym realnym sposobem ograniczenia emisji, wynikających z samych procesów technologicznych, których nie da się całkowicie zdekarbonizować innymi metodami.
Potencjał redukcyjny CCUS
Scenariusze rozwoju technologii CCS opracowane przez MAE, w tym Net Zero Emissions by 2050 oraz Sustainable Development Scenario, pokazują, że ich wdrożenie może przynieść wymierne efekty klimatyczne. Przewidują one m.in.:
- skumulowaną redukcję nawet 15% emisji z sektora energetycznego do 2070 r.,
- obniżenie rocznych emisji przy produkcji cementu o 61%,
- redukcję 31% emisji w procesie wytwarzania stali,
- redukcję 32% emisji w sektorze chemicznym.
Dane te potwierdzają, że CCUS nie jest rozwiązaniem niszowym, lecz kluczowym elementem miksu technologicznego, który pozwoli osiągnąć ambitne cele klimatyczne bez gwałtownego załamania przemysłu ciężkiego i bezpieczeństwa energetycznego.
CCUS jako pomost w transformacji energetycznej
Transformacja sektora energetycznego w kierunku neutralności klimatycznej wymaga czasu i odpowiedniego planowania. Technologie CCUS mogą wspierać przyspieszoną transformację sektora energetycznego jako rozwiązania przejściowe do systemu w pełni opartego o odnawialne źródła energii. Jest to rozwiązanie szczególnie istotne w przypadku elektrowni gazowych, które będą przez dłuższy czas, nawet do 2050 r., pracować w systemie elektroenergetycznym i stabilizować go jako źródła szczytowe.
Wyposażenie takich jednostek w instalacje CCUS pozwoliłoby znacząco ograniczyć emisje CO₂, czyniąc z nich niskoemisyjne źródła przejściowe, które mogą pracować do 2050 r. Co więcej nowe bloki gazowe z systemami wychwytu CO₂ mogłyby funkcjonować przez cały planowany okres eksploatacji w sposób zgodny z polityką klimatyczną Unii Europejskiej.
Synergia z rozwojem gospodarki wodorowej
Technologie CCUS mogą także wspierać rozwój innych nieskoemisyjnych rozwiązań, w tym gospodarki wodorowej. Choć długoterminowym celem jest produkcja tzw. zielonego wodoru z wykorzystaniem energii odnawialnej, jednym z rozwiązań przejściowych może być produkcja tzw. niebieskiego wodoru, wytwarzanego z metanu w procesie reformingu parowego z wychwytem CO₂. Dzięki zastosowaniu CCUS, emisje z tego procesu mogą zostać znacząco ograniczone, co pozwoliłoby na rozwój rynku wodoru w sposób bardziej ekonomiczny i skalowalny.
Takie rozwiązania pokazują, że CCUS może stanowić łącznik pomiędzy obecnymi a docelowymi technologiami niskoemisyjnymi, budując fundament dla przyszłej gospodarki neutralnej klimatycznie.
Dekarbonizacja sektorów trudnych do redukcji
Największy potencjał CCUS ujawnia się jednak w sektorach hard-to-abate, czyli trudnych do dekarbonizacji. Dotyczy to zwłaszcza przemysłu cementowego, wapienniczego, stalowego i chemicznego. W tych branżach znaczną część emisji stanowią emisje procesowe, wynikające z reakcji chemicznych zachodzących w trakcie produkcji, które nie mogą zostać wyeliminowane poprzez zmianę paliwa np. na odnawialne źródła energii.
W takich przypadkach CCUS jest technologią niezbędną - jedynym sposobem na dalsze funkcjonowanie przemysłu w zgodzie z polityką klimatyczną. Wdrożenie instalacji wychwytu CO₂ pozwala ograniczyć emisje bez konieczności drastycznego ograniczania produkcji czy przenoszenia jej do regionów o mniej restrykcyjnych regulacjach.
Technologie CCUS są jednym z najważniejszych narzędzi w drodze do neutralności klimatycznej. Umożliwiają redukcję emisji w sektorach, w których inne metody zawodzą, wspierają rozwój energetyki niskoemisyjnej i gospodarki wodorowej, a także chronią konkurencyjność przemysłu.
W perspektywie najbliższych dekad CCUS nie tylko przyspieszy proces dekarbonizacji, ale również pozwoli na bardziej sprawiedliwą i racjonalną transformację gospodarczą - taką, która łączy ochronę klimatu z bezpieczeństwem energetycznym i utrzymaniem miejsc pracy.