Serwis o dezinformacji
Dlaczego powstał ten serwis?
Walczymy z rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji na temat klimatu, środowiska oraz zielonej energii. Dementujemy celowe kłamstwa. Edukujemy i dajemy narzędzia w dyskusji. Pokazujemy też źródła i raporty. Wszystko po to, żeby dezinformacja nie niszczyła codzienności i przyszłości.
Dezinformacja to poważne zagrożenie dla społeczeństwa, demokracji i środowiska. Jej umiejętne stosowanie opóźnia transformację energetyczną, odwleka skuteczną walkę ze zmianą klimatu oraz utrudnia ochronę naszej przyrody.
Co znajdziesz w serwisie?
- Materiały edukacyjne odkłamujące popularne tematy dezinformacji.
- Zweryfikowane fakty i źródła.
- Materiały i poradniki mówiące o tym, jak rozmawiać z innymi i radzić sobie z dezinformacją w codziennym życiu.
Czym jest dezinformacja?
Dezinformacja to celowe rozpowszechnianie fałszywych informacji w celu manipulacji opinią publiczną lub osiągnięcia korzyści politycznych. Tutaj skupiamy się na jej trzech formach. Poznaj definicje.
Dezinformacja klimatyczna
To celowe rozpowszechnianie fałszywych informacji związanych ze zmianą klimatu i działaniami na rzecz klimatu.
Może polegać np. na zaprzeczaniu zmianie klimatu, twierdzeniach, że zmiany te nie są spowodowane przez człowieka, lub że nie są tak poważne, jak twierdzą naukowcy.
Opóźnia skuteczną walkę z przegrzaniem klimatu, z roku na rok ta sytuacja staje się coraz bardziej niebezpieczna dla ludzi.
Dezinformacja energetyczna
To z kolei fałszywe informacje dotyczące transformacji energetycznej, którą Polska właśnie przechodzi.
Może polegać np. na negowaniu potrzeby przejścia na odnawialne źródła energii lub twierdzeniu, że tradycyjne źródła energii są bardziej efektywne i bezpieczne.
Ten rodzaj dezinformacji opóźnia transformację energetyczną, za opóźnienia płacimy wysoki rachunek. Czasem dosłownie, kiedy płacimy rachunki za prąd generowany z paliw kopalnych jak węgiel czy gaz. Czasem płacimy pośrednio, kiedy zanieczyszczenie powietrza obciąża służbę zdrowia dodatkowymi kosztami i kiedy tysiące ludzi przedwcześnie umiera z powodu złej jakości powietrza.
Dezinformacja środowiskowa
To fałszywe informacje dotyczące ochrony środowiska, które mogą podważać znaczenie działań na rzecz ochrony przyrody i zrównoważonego rozwoju.
Może polegać np. na rozprzestrzenianiu nieprawdziwych informacji o atakach wilków na ludzi, aby ułatwić odstrzał tych objętych ścisłą ochroną zwierząt.
Ten rodzaj dezinformacji sprawia, że zagrożona jest ochrona środowiska, kondycja rzek, lasów, ochrona dzikich zwierząt.
Walka z dezinformacją jest potrzebna, ponieważ:
Po pierwsze, wszyscy spotykamy się z dezinformacją
W 2024 roku 8 na 10 osób spotkało się z dezinformacją. Statystycznie co drugi Polak lub Polka otrzymał fake newsa od drugiej osoby.
Po drugie, to bardzo ważny problem społeczny
87% Polek i Polaków uważa, że szybkie rozlewanie się dezinformacji jest ważnym problemem dla demokracji.
Po trzecie wiemy, że Rosja jest głównym aktorem w temacie dezinformacji klimatycznej
W okresie od maja 2022 r. do maja 2024 r. Rosja była głównym twórcą komunikacji w dyskusjach online na temat zielonej energii w mediach społecznościowych i serwisach informacyjnych. Rosja wydaje rocznie od 2 do 4 mld USD na dezinformację.
Statystyki
Narażenie na dezinformację
76% badanych z Polski uważa, że często styka się z dezinformacją.
Wpływ na demokrację
87% Polek i Polaków uważa, że szybkie rozlewanie się dezinformacji jest ważnym problemem dla demokracji.
Codzienny problem
Co drugi Polak w 2024 roku otrzymał fake newsa od innej osoby (59% wskazań).
Powielanie dezinformacji
W 2025 roku 9/10 badanych powieliło minimum jedną dezinformację, z jaką się spotkali.
Wzrost skali fałszywych informacji
W oczach 82% Polaków, w ciągu ostatniej dekady, skala fałszywych informacji zdecydowanie wzrosła.
Źródła danych:
Raport „Dezinformacja oczami Polaków 2024”, raport. Komisji gen. Stróżyka ds. badania wpływów rosyjskich i białoruskich, EUROSTAT