Jak się chronić przed dezinformacją klimatyczną, energetyczną i środowiskową?

Ten krótki poradnik pozwoli prześwietlić podejrzaną wiadomość z sieci w 90 sekund.

Dezinformacja to jedno z największych wyzwań współczesnego świata, szczególnie w kontekście zmiany klimatu. Aby skutecznie się przed nią bronić, warto znać i stosować metodę SPRAWDZAM, która pomaga ocenić, czy dana treść może być dezinformacją. Akronim SPRAWDZAM ułatwia zapamiętanie cech, na które należy zwrócić uwagę.

S jak SENSACJA

Treści wzbudzające silne emocje, takie jak „Kliknij natychmiast”, „Dowiedz się więcej”, „Skandal!!”, są częstym narzędziem dezinformacji. Złość, oburzenie czy strach to potężne narzędzia osłabiające naszą czujność. Przed udostępnieniem takiej treści warto ochłonąć i zastanowić się nad jej wiarygodnością.

P jak PROWOKACJA

Dezinformacja często posługuje się prowokacją, wzbudzając silne emocje, aby uśpić czujność odbiorców. Przykłady to komentarze typu „Co za bzdura!!!! – muszę się zaangażować”. Warto unikać wchodzenia w dyskusje, które mają na celu jedynie wywołanie kontrowersji.

R jak RACJONALNOŚĆ

Dezinformacja może zawierać niespójne twierdzenia lub nieuzasadnione wnioski, np. „Globalna współpraca antyglobalistów”, „Susza spowodowana wywoływaniem deszczu”. Przed udostępnieniem treści warto spojrzeć na nią krytycznie i ocenić jej spójność logiczną.

A jak AUTOR

Zawsze warto upewnić się, kto jest autorem wpisu lub artykułu. Czy można zaufać anonimowej osobie twierdzącej, że roślinne alternatywy nabiału są niebezpieczne dla zdrowia? Podając coś dalej, możemy działać w interesie kogoś, z kim zupełnie nie jest nam po drodze.

W jak WYBIÓRCZOŚĆ

Wypowiedzi wyrwane z kontekstu, pojedyncze ujęcia wybrane z dłuższych materiałów wideo, wybiórcze traktowanie danych lub źródeł to bardzo częste techniki manipulacji. Warto poznać cały kontekst, zanim uwierzymy w krótkie klipy czy podejrzane wypowiedzi.

D jak DYSKREDYTACJA

Dezinformacja często działa poprzez oczernianie wybranych grup lub pojedynczych osób, np. „Wysocy patrzą na ludzi z góry”, „Niscy plują ludziom na buty”. Widzisz obraźliwe treści? Zgłaszaj je!

Z jak ZAMIAR

To nie treść czyni dezinformację, a zamiar. Dezinformacja celowo szkodzi, buduje podziały, podważa zaufanie do organizacji i instytucji. Zastanów się, komu szkodzi, a komu pomaga dana treść. Czy chcesz przyczynić się do popularności tego twierdzenia?

A jak ANALIZA

Emocje, sensacyjne treści, radykalne poglądy – łatwo dać się ponieść i odruchowo kliknąć „Udostępnij”. Zanim to zrobisz, zatrzymaj się na chwilę. Spróbuj przeanalizować treść „na chłodno” – komu może zależeć, żeby wiadomość zyskała szeroki zasięg? Czy na pewno chcesz, żeby tak się stało?

M jak MANIPULACJA

Dezinformacja często wykorzystuje manipulację, aby osiągnąć swoje cele. Bądź świadomy technik manipulacyjnych i ucz się je rozpoznawać.

Jak stosować metodę SPRAWDZAM w kontekście dezinformacji klimatycznej, energetycznej i środowiskowej?

1.  Sensacja:

Uważaj na sensacyjne nagłówki dotyczące zmian klimatycznych, np. „Globalne ocieplenie to mit!”. Zastanów się, czy treść nie jest przesadzona, aby przyciągnąć uwagę.

2.  Prowokacja:

Unikaj wchodzenia w dyskusje, które mają na celu jedynie wywołanie kontrowersji, np. „Ekolodzy chcą zniszczyć naszą gospodarkę!”.

3.  Racjonalność:

Sprawdzaj, czy twierdzenia są logiczne i spójne, np. „Susza spowodowana walką ze złotą algą” może być nieuzasadniona.

4.  Autor:

Upewnij się, kto jest autorem artykułu o energii odnawialnej. Czy jest to ekspert w dziedzinie, czy osoba bez odpowiednich kwalifikacji?

5.  Wybiórczość:

Zwracaj uwagę na kontekst, np. „Samochody elektryczne są gorsze dla środowiska niż spalinowe” może być wyrwane z kontekstu.

6.  Dyskredytacja:

Zgłaszaj obraźliwe treści, które oczerniają naukowców lub aktywistów klimatycznych.

7.  Zamiar:

Zastanów się, komu szkodzi, a komu pomaga dana treść, np. artykuł podważający zmianę klimatu może być sponsorowany przez lobby paliwowe.

8.  Analiza:

Przeanalizuj treść na chłodno, zanim ją udostępnisz. Czy jest to rzetelna informacja, czy manipulacja?

9.  Manipulacja:

Bądź świadomy technik manipulacyjnych i ucz się je rozpoznawać, aby nie dać się zwieść.

Stosowanie metody SPRAWDZAM pomoże Ci skutecznie chronić się przed dezinformacją i podejmować świadome decyzje na podstawie rzetelnych informacji.

Źródła

• Nask.pl