Najważniejsze

• Projekt realizuje reformę przyłączeń do sieci elektroenergetycznej; wzmacnia pozycję odbiorcy na rynku energii elektrycznej i poprawia jego transparentność.
• Zgodnie z projektem odbiorcy będą otrzymywać od sprzedawcy przystępne i zwięzłe streszczenie warunków umowy.
• Zmiany wpłyną na przyspieszenie procesu transformacji energetycznej i zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. Proces przyłączeniowy będzie sprawniejszy, bardziej przejrzysty i mniej podatny na działania spekulacyjne, a istniejąca sieć elektroenergetyczna będzie wykorzystywana w bardziej adekwatny sposób. To pozwoli na zwiększenie liczby obiektów możliwych do przyłączenia.
• Projekt wpisuje się w realizację reformy zapisanej w KPO dotyczącej wprowadzenia rozwiązań regulacyjnych dla przyspieszenia integracji OZE z sieciami dystrybucyjnymi.
• Rozwiązania zawarte w projekcie mają na celu budowę odpornego systemu elektroenergetycznego, zabezpieczającego skutki kryzysów na rynku surowców, ochronę dla odbiorców końcowych poprzez zapewnienie bezpiecznych i konkurencyjnych cenowo dostaw energii. Poprzez wdrożenie długoterminowych rozwiązań zwiększy się odporność polskiego i unijnego rynku energii na przyszłe kryzysy energetyczne i nadzwyczajne wzrosty cen.

Rozwiązania zawarte w projekcie

Reforma przyłączeń - przyśpieszenie transformacji energetycznej i zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej

• Wprowadzenie elastycznej umowy przyłączeniowej – zapewnienie możliwości przyłączenia w okresie przejściowym (do czasu budowy lub modernizacji sieci elektroenergetycznej, pozwalającej na przyłączenie do sieci w pełnym zakresie) na obszarach, na których obecnie przepustowość sieci jest ograniczona.
• Uproszczenie procesu przyłączeniowego i zwiększenie liczby obiektów możliwych do przyłączenia:
  • ograniczenie liczby dokumentów dołączanych do wniosku o przyłączenie (np. likwidacja wymogu dołączania decyzji o warunkach zabudowy),
  • wprowadzenie terminu na wezwanie do uzupełnienia wniosku o warunki przyłączenia (60 dni) oraz na złożenie wniosku o rozstrzygnięcie sporu przez Prezesa URE (6 miesięcy),
  • wprowadzenie do umów o przyłączenie obowiązku realizacji kolejnych etapów inwestycji – brak realizacji skutkować będzie rozwiązaniem umowy. Uwolnione w ten sposób moce przyłączeniowe będą udostępniane na aukcjach.
• Usprawnienie procesu planowania rozwoju sieci elektroenergetycznej i czasu przyłączeń (w tym ograniczenie blokowania mocy przyłączeniowych):
  • racjonalizacja i modyfikacja opłat w zakresie przyłączeń (zwiększenie kwoty zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie, wprowadzenie bezzwrotnej opłaty za rozpatrzenie wniosku o określenie warunków przyłączenia, ustanowienie zabezpieczenia, które będzie zatrzymywane w przypadku niezrealizowania przyłączenia),
  • skrócenie czasu ważności warunków przyłączenia z 2 lat do 1 roku.
• Optymalizacja wykorzystania istniejącej infrastruktury (w tym ułatwienia dla przyłączania magazynów energii i OZE, m.in.biogazowni):
  • rozszerzenie koncepcji i formuły „cable pooling” - umożliwienie realizacji projektów wszelkich instalacji (szczególnie magazynów energii) w formule współdzielenia przyłącza (obecnie z cable pooling korzysta tylko OZE),
  • rezygnacja z konieczności wykonywania ekspertyz wpływu na sieć w przypadku dodawania kolejnej instalacji lub zwiększenia mocy zainstalowanej, o ile zmianie nie ulega moc przyłączeniowa,
  • wyłączenia biogazowni przyłączanych do sieci o napięciu niższym niż 110 kV z obowiązku sporządzania ekspertyzy wpływu na sieć pod warunkiem złożenia zobowiązania do działania zgodnie z harmonogramem pracy uzgodnionym z przedsiębiorstwem energetycznym, uwzględniającym potrzebę dopasowywania się do potrzeb systemu elektroenergetycznego (ograniczenia w okresie wysokiej generacji PV),
  • wprowadzenie modyfikacji w zakresie zabezpieczenia zdolności technicznych do nieprzekraczania mocy przyłączeniowej (tzw. strażnik mocy),
  • likwidacja wymogu realizacji przyłączenia OZE w ciągu 48 m-cy od zawarcia umowy o przyłączenie (ujednolicenie zasad dla wszystkich typów instalacji),
  • uregulowanie w przepisach przejściowych stanu prawnego wydanych warunków przyłączenia, które nie są realizowane – zobligowanie podmiotów, które przed wejściem w życie przepisów uzyskały warunki przyłączenia, ale nie zawarły umowy przyłączeniowej do uzupełnienia zaliczki i wpłaty zabezpieczenia (w przeciwnym razie warunki przyłączenia stracą ważność).
• Zwiększenie transparentności procesu przyłączeniowego (KPO – kamień milowy G14G)
  • umożliwienie elektronicznego składania i rozpatrywania wniosków o przyłączenie,
  • nałożenie na operatorów obowiązków utworzenia scentralizowanych platform informatycznych i publikowania na nich informacji m.in. o przepustowości sieci dostępnej dla nowych przyłączeń, kryteriach obliczania przepustowości sieci, statusie i sposobie rozpatrywania wniosków o przyłączenie.
• Zmiany w zakresie gminnych planów zaopatrzenia w energię, ciepło i paliwa gazowe oraz poprawa współpracy i wymiany informacji pomiędzy JST a przedsiębiorstwami energetycznymi w zakresie planów zaopatrzenia w energię (zmiany w związku z wynikami kontroli NIK z 2020 r. "Lokalne bezpieczeństwo energetyczne").

Wzmocnienie pozycji odbiorcy końcowego oraz lokalnego wymiaru rynku energii elektrycznej

• Projekt ma na celu zagwarantowanie prawa odbiorcy końcowego do:
  • zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej lub kompleksowej na czas określony po stałej cenie – rozwiązanie to wychodzi naprzeciw skokowym wzrostom cen na rynku energii elektrycznej w Europie w ostatnich latach,
  • otrzymania od sprzedawcy streszczenia kluczowych warunków umowy w przystępnej i zwięzłej formie, zredagowane prostym językiem.
• Nowelizacja definicji ubóstwa energetycznego oraz wprowadzenie nowej definicji umowy na dostawy energii elektrycznej na czas oznaczony po stałej cenie.
• Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się obrotem energią elektryczną będą obowiązane posiadać strategię zabezpieczającą mającą na celu ograniczenie ryzyka braku rentowności (ich opłacalności ekonomicznej) umów z odbiorcami energii elektrycznej, spowodowanego wystąpieniem zmian na hurtowym rynku energii elektrycznej oraz do podjęcia niezbędnych działań mających na celu ograniczenie ryzyka wstrzymania dostaw energii elektrycznej.
• Proponowane przepisy mają również na celu zapobieganie sytuacjom wstrzymania dostarczania energii elektrycznej, poprzez rozszerzenie możliwości skorzystania z tzw. programu wsparcia wobec zaległych i bieżących należności za energię elektryczną o odbiorców dotkniętych ubóstwem energetycznym.

Zwiększenie transparentności funkcjonowania rynku energii elektrycznej

• Rozszerzenie zakresu zastosowania REMIT o obrót produktami energetycznymi sprzedawanymi w obrocie hurtowym, które są instrumentami finansowymi.
• Wprowadzenie przepisów usprawniających współpracę ACER z Prezesem URE oraz z policją w trakcie przeprowadzanych kontroli, a także w zakresie przyjmowanych przez ACER sprawozdań z dochodzenia.
• Rozszerzenie katalogu naruszeń, za które Prezes URE może wymierzyć pieniężną karę administracyjną.
• Dostosowanie kar nakładanych przez Prezesa URE oraz sankcji nakładanych przez sąd oraz ich wysokości w celu ujednolicenia w ramach UE.