Środki odbudowy rzek obejmować będą w szczególności przywrócenie ich naturalnej łączności oraz naturalnych funkcji równin zalewowych. Sztuczne bariery w istotny sposób zaburzają nurt rzeki i procesy hydrologiczne. Ograniczając migrację ryb i innych organizmów wodnych (np. raków), utrudniają im znalezienie pożywienia i miejsca do tarła, co prowadzi do spadku populacji. Inne negatywne skutki obejmują m.in. pogorszenie jakości wody, obniżenie poziomu wód gruntowych i zatrzymywanie osadów, co prowadzi do degradacji przyrodniczej obszarów delty.
Nieodłączną częścią uwalniania rzek będzie także przywracanie funkcji równin zalewowych, które stanowią naturalne zabezpieczenie przed powodziami.

Cele NRL dla rzek

Głównym celem prawa odbudowy przyrody w odniesieniu do rzek jest przywrócenie swobodnego przepływu na co najmniej 25 000 km rzek w Unii.
W tym celu konieczne będzie najpierw sporządzenie wykazu sztucznych barier, uwzględniającego także ich funkcje społeczno-gospodarcze.
Priorytetem będzie usuwanie przestarzałych barier, które nie są już potrzebne do wytwarzania energii, żeglugi śródlądowej, zaopatrzenia w wodę czy ochrony przeciwpowodziowej.