Podczas szczytu klimatycznego COP30 w Belém, Polska dołączyła do grona państw, które podpisały Deklarację o integralności informacji dotyczących zmian klimatu (Declaration on Information Integrity on Climate Change). Dokument, przygotowany przez UNESCO i ONZ we współpracy z Brazylią, po raz pierwszy w historii globalnych negocjacji klimatycznych włącza temat rzetelności informacji do oficjalnej agendy COP. Deklaracja stanowi przełomowy krok w walce z dezinformacją klimatyczną na poziomie międzynarodowym.  

Najważniejsze informacje:  

• Polska podpisała Deklarację o integralności informacji dotyczących zmian klimatu podczas COP30 w Belém. 
• Deklaracja, przygotowana przez UNESCO i ONZ, po raz pierwszy włącza temat rzetelności informacji do oficjalnej agendy COP. 
• Jej celem jest zapewnienie dostępu do wiarygodnych danych o klimacie, kluczowych dla zaufania społecznego i skutecznej polityki. 
• Podpisanie deklaracji wpisuje się w działania Polski na forum UE, w tym podczas prezydencji w Radzie UE, gdzie zabiegaliśmy o uwzględnienie problemu dezinformacji klimatycznej i środowiskowej. 

Deklaracja o integralności informacji dotyczących zmian klimatu  

Deklaracja o integralności informacji dotyczących zmian klimatu została ogłoszona 12 listopada 2025 r. podczas COP30 w Belém jako część inicjatywy Global Information Integrity on Climate Change (GIICC), prowadzonej przez UNESCO i ONZ we współpracy z Brazylią. Jej geneza sięga szczytu G20 w Maceió w 2024 r., gdzie po raz pierwszy wskazano na konieczność globalnej współpracy w walce z dezinformacją klimatyczną. Inicjatywa wpisuje się w szerszy kontekst globalnych analiz ryzyka – zgodnie z najnowszym Global Risk Report, dezinformacja, obok kryzysu klimatycznego, została uznana za jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla stabilności społecznej i bezpieczeństwa międzynarodowego.  

Celem deklaracji jest zapewnienie powszechnego dostępu do spójnych, wiarygodnych i opartych na dowodach danych o klimacie, które stanowią fundament budowania zaufania społecznego, mobilizacji obywateli oraz prowadzenia skutecznej polityki klimatycznej. Dokument odwołuje się do art. 6 Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), art. 12 Porozumienia Paryskiego oraz zasady 10 Deklaracji z Rio, podkreślając prawo do informacji i udziału społeczeństwa w procesach decyzyjnych. Wskazuje jednocześnie na rosnące zagrożenia dla integralności informacji (takie jak dezinformacja, denializm czy manipulacje w mediach społecznościowych), które osłabiają debatę publiczną i opóźniają działania na rzecz klimatu. 

W związku z powyższym kontekstem, sygnatariusze deklaracji zobowiązują się m.in. do: 

• wspierania działań na rzecz integralności informacji klimatycznej w politykach krajowych i międzynarodowych, 
• ochrony dziennikarzy, naukowców i ekspertów przed atakami ze strony sieci szerzących fałszywe treści, 
• zapewnienia przejrzystości w reklamie i działalności platform cyfrowych, 
• podejmowania kroków w celu ograniczenia rozpowszechniania dezinformacji klimatycznej, 
• wzmacniania zaufania społecznego poprzez zapewnienie obywatelom dostępu do wiarygodnych źródeł wiedzy, 
• włączenia celów dotyczących integralności informacji do agendy Action for Climate Empowerment (ACE) w ramach UNFCCC, 
• wspierania badań nad integralnością informacji, zwłaszcza w krajach rozwijających się, oraz promowania współpracy międzynarodowej w tym obszarze, 
• tworzenia ram prawnych zgodnych z międzynarodowym prawem praw człowieka, które chronią prawo do wolności wypowiedzi i dostępu do informacji, a także zapewniają bezpieczeństwo dziennikarzy i obrońców środowiska. 

W gronie sygnatariuszy znalazło się początkowo 12 państw: Belgia, Brazylia, Kanada, Chile, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Niderlandy, Hiszpania, Szwecja i Urugwaj.  

Podczas COP30 dołączyła do nich również Polska, a także Austria, Czechy, Estonia, Armenia, Islandia, Portugalia, Słowenia, Luksemburg, Norwegia, wzmacniając wspólny głos na rzecz przejrzystości w komunikacji klimatycznej. 

Pełna treść deklaracji: Declaration on Information Integrity on Climate Change | UNESCO 

Polska na pierwszej linii walki z dezinformacją 

Dołączenie przez Polskę do grona sygnatariuszy deklaracji jest nie tylko wyrazem solidarności z globalnymi wysiłkami na rzecz przejrzystości w komunikacji klimatycznej, lecz także ważnym elementem krajowej strategii przeciwdziałania dezinformacji.  

Jesteśmy na pierwszej linii frontu walki z dezinformacją, która płynie do nas między innymi z państw takich jak Rosja czy Białoruś, którym zależy na tym, żeby Polska i inne państwa Unii Europejskiej były wciąż zależne od importowanych paliw kopalnych. Zdajemy sobie sprawę z wagi tego problemu i na forum Unii Europejskiej aktywnie zabiegamy o to, aby problem walki z dezinformacją klimatyczną, ale także środowiskową, był zawsze na pierwszym miejscu.

– podkreśla Sekretarz stanu, Krzysztof Bolesta, który podczas COP30 reprezentował Ministerstwo Klimatu i Środowiska odgrywając szczególną rolę w procesie negocjacyjnym dotyczącym mechanizmów sprawiedliwej transformacji. 

Przełomowy rok 2025 w kontekście walki z dezinformacją klimatyczną 

Podpisanie przez Polskę Deklaracji o integralności informacji dotyczących zmian klimatu jest spójne z dotychczasowym rzecznictwem naszego kraju na forum Unii Europejskiej. Podczas polskiej prezydencji w Radzie UE skutecznie zabiegaliśmy o to, aby problem dezinformacji klimatycznej i środowiskowej został wpisany do agendy europejskiej. Było to częścią szerszej strategii wzmacniania bezpieczeństwa Polski i całej Unii w wymiarze zdrowotnym, gospodarczym i energetycznym, a także ochrony transformacji klimatycznej przed manipulacjami informacyjnymi. 

W ślad za deklaracjami, Ministerstwo Klimatu i Środowiska w 2025 r. zrealizowało szereg inicjatyw zgodnych z zasadami, w tym: 

• utworzenie dedykowanego stanowiska ds. przeciwdziałania dezinformacji klimatycznej i środowiskowej, 
• organizację ogólnopolskich szkoleń dla dziennikarzy dotyczących rzetelnego i opartego na dowodach relacjonowania kwestii klimatycznych, 
• cykl konsultacji z ekspertami i badaczami zajmującymi się analizą dezinformacji, 
• narady z NGO, poświęcone m.in. narracjom dotyczącym transportu, gospodarki o obiegu zamkniętym, diety planetarnej czy greenwashingu, 
• rozwój inicjatywy DezinfoRADAR, służącej szybkiemu reagowaniu na fałszywe narracje blokujące inwestycje w Polsce, 
• uruchomienie pierwszego Laboratorium Przeciwdziałania Dezinformacji (DezinfoLAB), które łączy administrację, naukowców, NGO, media i praktyków w celu wspólnego opracowywania strategii przeciwdziałania manipulacjom konkretnych obszarach, 
• wsparcie finansowe dla projektów edukacyjnych w ramach programu „Edukacja ekologiczna”, realizowanego przez NFOŚiGW. 
• współpracę międzyresortową w zakresie wzmacniania odporności społecznej na manipulacje dotyczące kwestii klimatycznych, środowiskowych i energetycznych,  
• uruchomienie serwisu internetowego poświęconego przeciwdziałaniu dezinformacji w tych obszarach. 

To tylko niektóre z inicjatyw podjętych w 2025 r. – o kolejnych działaniach będziemy informować na bieżąco. Zachęcamy również do zgłaszania przypadków dezinformacji klimatycznej i środowiskowej na adres: stop.dezinformacji@klimat.gov.pl

Więcej informacji: 

Declaration on Information Integrity on Climate Change | UNESCO 

UN Information Integrity Principles 

Guidelines for the governance of digital platforms and other knowledge resources can be found in this page. 

UNESCO's Free Online Course to Tackle Climate Disinformation through Media and Information Literacy