Stolica Pomorza stawia na nowoczesne i ekologiczne rozwiązania. 24 marca 2025 r. oficjalnie otwarto Port Czystej Energii – instalację termicznego przekształcania odpadów komunalnych (ITPOK), wybudowaną za ponad 661 mln zł netto. To największa inwestycja miejska ostatnich lat, która dzięki wsparciu Funduszy Europejskich zmienia odpady w energię i ciepło systemowe dla mieszkańców. To także przełomowy krok w stronę nowoczesnej gospodarki odpadowej i bezpieczeństwa energetycznego regionu.

Unia Europejska produkuje rocznie ponad 2 miliardy ton odpadów, z czego niemal 27% to odpady komunalne – śmieci generowane każdego dnia w domach. Ich efektywne zagospodarowanie to jedno z największych wyzwań współczesnego świata. Gdańsk znalazł na to rozwiązanie – Port Czystej Energii to jedna z najnowocześniejszych instalacji odzysku energii w Europie. Oprócz ograniczenia ilości odpadów trafiających na wysypiska, wzmacnia bezpieczeństwo energetyczne regionu i wspiera walkę o neutralność klimatyczną oraz dekarbonizację.

Port Czystej Energii to nie tylko spalarnia, lecz nowoczesna elektrociepłownia, która w procesie kogeneracji produkuje zarówno zieloną energię, jak i ciepło. Zamiast paliw kopalnych wykorzystuje odpady nienadające się do recyklingu, których kaloryczność dorównuje, a często nawet przewyższa, energetyczny potencjał węgla brunatnego.

Każdego roku instalacja ma przetwarzać około 160 tys. ton odpadów z Gdańska i kilkudziesięciu okolicznych gmin – odpadów, które w innym przypadku trafiłyby na składowiska. Są to m.in. materiały higieniczne, folie po nabiale i słodyczach, zabrudzone skrawki papieru i plastiku oraz rozdrobnione odpady wielkogabarytowe po wcześniejszym odzysku surowców.

Szacuje się, że pozwoli to dostarczyć około 114 000 MWh energii elektrycznej i 509 000 GJ ciepła rocznie – wystarczająco, by zimą ogrzać 19 tys. gospodarstw domowych, a latem aż 70 tys. Wyprodukowana energia mogłaby zasilić około 54 tys. domów, co odpowiada ośmiokrotności rocznego zużycia energii przez oświetlenie miejskie w Gdańsku i 2,5-krotności zapotrzebowania miejskich tramwajów.

Port Czystej Energii to krok w stronę uniezależnienia od paliw kopalnych oraz kluczowy element nowoczesnego miksu energetycznego. Dzięki rygorystycznym normom emisji spełnia najwyższe standardy środowiskowe i jest bezpieczny dla mieszkańców. Jako jedna z niewielu tego typu instalacji w Europie, obiekt posiada zaawansowany system oczyszczania spalin, w tym dwie niezależne instalacje do redukcji tlenków azotu. Efekt? Emisje są wielokrotnie niższe niż w tradycyjnych elektrociepłowniach węglowych i porównywalne z innymi nowoczesnymi źródłami energii.

Działanie instalacji monitoruje zaawansowany system sterowania, który przez całą dobę analizuje ponad 3,5 tys. parametrów spalania i oczyszczania spalin. Wyniki są dostępne online dla operatorów, instytucji kontrolnych oraz mieszkańców na stronie portczystejenergii.pl. Dodatkowo przy wjeździe do sąsiedniego Zakładu Utylizacyjnego umieszczono tablicę informacyjną z bieżącymi pomiarami emisji.

Budowa Portu Czystej Energii nie byłaby możliwa bez wsparcia Unii Europejskiej. Dofinansowanie w wysokości 271 mln zł pochodziło z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Kolejne 330 mln zł zapewnił Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a resztę pokryły kredyty komercyjne. Łączny koszt inwestycji wyniósł ponad 661 mln zł netto (813,6 mln zł brutto).

Port Czystej Energii to przyszłość Gdańska – miejsce, w którym odpady przestają być problemem, a stają się cennym zasobem energetycznym. To dowód na to, że nowoczesne technologie i ekologia mogą iść w parze, zapewniając mieszkańcom czystą, odnawialną energię.

Źródło: portczystejenergii.pl