Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji

Podręcznik składa się z dwóch części. W pierwszej znajduje się opis zakłóceń środowiska informacyjnego (ang. information disorders) i negatywnego wpływu dezinformacji na społeczeństwo. Zostały tu pokazane trendy rozwoju fake newsów w internecie. Druga część zawiera przykłady taktyk manipulacyjnych występujących na konkretnych platformach społecznościowych takich jak Facebook, YouTube, TiKTok czy Wykop. 

Autorzy publikacji opisują m.in. zagadnienie "ekonomii uwagi" i mechanizmy skutecznego oddziaływania fake newsów. Przystępnym językiem tłumaczą czym są boty i cyborgi, astroturfing, fałszywe konta, farmy trolli, alternatywne portale informacyjne czy dezinformacja organiczna. Podpowiadają, jak odróżnić prawdziwe informacje od fałszywych.

Przykłady ułatwiajace rozpoznanie deepfake:

• ruch ust postaci nie odpowiada wypowiadanym przez nią słowom;
• postać ma nienaturalne ułożenie i nie mruga zbyt często;
• włosy postaci mogą być przesadnie ułożone lub jest ich przesadnie dużo;
• nagranie audio może też mieć gorszą jakość niż wideo, a podpis w formie # może zmieniać się w trakcie nagrania.

Przykłady ułatwiajace rozpoznanie filmów dezinformacyjnych:

• wypaczony kontekst: obraz na ekranie nie ma związku z przedstawianymi informacjami (kreowanie fałszywej narracji); wyizolowane fragmenty wideo nie oddają pełnego znaczenia danego materiału;
• zwodniczy montaż: wycinanie dużych fragmentów i  przedstawianie okrojonego materiału jako kompletnej narracji; wycinanie klatek lub montaż różnych filmów w  celu wykreowania nowego kontekstu; zmiana prędkości odtwarzania; użycie programów graficznych; nakładanie audio lub  usuwanie informacji wizualnych;
• fabrykacja: wykorzystywanie technologii takich jak deepfakes do konstruowania sfałszowanych materiałów.

Pandemia COVID -19 ze szczególną mocą uświadomiła opinii publicznej, jak dezinformacja może wpływać na kwestie społeczne oraz jak bardzo jest w stanie oddziaływać na procesy decyzyjne w kluczowych społecznie i politycznie kwestiach, takich jak np. szczepienia.

Dlatego autorzy podręcznika podkreślają wagę umiejętności świadomego korzystania młodego pokolenia użytkowników z treści, jakie znajdują w Internecie.

Projekt powstał we współpracy z Ambasadą USA w Polsce, a partnerami publikacji są Stowarzyszenie Demagog i Fundacja Szkoła z klasą. Podręcznik objęty został honorowym patronatem Janusza Cieszyńskiego, Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa.

Źródło: https://ik.org.pl/