Historia wrocławskiej straży po 1945 roku
W maju 1945r Wśród pierwszych polskich grupach osadników przybyłych do Wrocławia nie zabrakło strażaków. Pierwsze powojenne lata były bardzo trudne, miasto było zniszczone w 85%, zburzone mosty, zdezorganizowany transport i komunikacja miejska.
W gruzach były strażnice, zniszczony lub wywieziony w głąb Niemiec sprzęt pożarniczy. W tej sytuacji w miesiącu maju 1945 r. została zorganizowana prowizorycznie Miejska Zawodowa Straż Pożarna we Wrocławiu, na czele której stanął ppłk. Mieczysław Rakisz z sześcioma pracownikami. Straży Pożarnej powierzono zadania ponad siły, ponieważ brak było ludzi i sprzętu, a pożary przybierały zastraszające rozmiary. Mimo trudności straż wyjeżdżała na każde wezwanie i wraz z pracownikami niemieckimi organizowała akcje ratunkowe i zabezpieczała mienie.Od początków 1946 r. zwiększa się ilość sprzętu. Wyremontowanych zostaje kilka motopomp i samochodów dostosowanych do przewozu sprzętu pożarniczego. Następuje również zmiana na stanowisku Komendanta Straży, które to stanowisko obejmuje kpt.poż. Zygfryd Bittner, a następnie ppłk poż. Stanisław Błaszczyk.
W 1947 r. w miarę napływu ludzi i sprzętu zostają uruchomione Oddziały Zawodowej Straży Pożarnej przy ul. Wierzbowej i Krakowskiej, a w 1949 r. Oddział przy ul. Gdańskiej. Na koniec 1947 r. stan osobowy pracowników straży wynosił 154 osoby.
W 1950 r. Sejm uchwalił ustawę o ochronie przeciwpożarowej i jej organizacji. Na terenie miasta Wrocławia były zorganizowane 4-ry Oddziały Zawodowej Straży Pożarnej wyposażone w 8 samochodów, w tym 5 gaśniczych i 2 specjalne, 11 motopomp oraz inny niezbędny sprzęt pożarniczy. Stan osobowy w 1950 r. straży pożarnych na terenie miasta Wrocławia zwiększył się do 203 osób, powiększone zostały również zasoby sprzętu podstawowego niezbędnego do prowadzenia działań ratowniczych.
Istotnym okresem dla Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej było utworzenie w 1957 roku Wrocławskiej Komendy Straży Pożarnych jako samodzielnie istniejącej jednostki organizacyjnej, wyłączonej spod podległości Wojewódzkiej Komendy Straży Pożarnych, przeznaczonej do realizacji zadań operacyjno-technicznych z dziedziny ochrony przeciwpożarowej dla miasta Wrocławia. Komenda ta spełniała jednocześnie funkcję Komendy Zawodowej Straży Pożarnych i dzieliła się na następujące służby : organizacyjną, operacyjno-szkoleniową, akcję zapobiegawczą i finansowo-gospodarczą.
W dniu 1 czerwca 1975 r. przeprowadzona została reorganizacja administracji państwowej wynikiem, której było zniesienie Wojewódzkiej Komendy Straży Pożarnych i Wrocławskiej Komendy Straży Pożarnych a na ich bazie powołano Komendę Straży Pożarnych Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia. W strukturze organizacyjnej państwa podlegała ona w układzie pionowym Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, a w układzie poziomym pozostała jako Wydział Urzędu Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia. Wewnętrznymi komórkami były służby: Organizacyjna, Zapobiegania Pożarom, Operacyjno-Szkoleniowa, Kwatermistrzowska, Finansowa i Techniczna. Komenda Straży Pożarnych Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia posiadała 17 jednostek podległych tj. 8 Oddziałów Zawodowej Straży Pożarnych na terenie miasta Wrocławia i 8 na terenie województwa oraz Wojewódzki Ośrodek Szkolenia Pożarniczego.
W omawianym okresie Komenda Straży Pożarnych Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia dysponowała dobrze wyszkoloną i przygotowaną kadrą pożarniczą oraz dobrze funkcjonującym sprzętem pożarniczym. Ze wspomnianych wyżej 16 Oddziałów Zawodowej Straży Pożarnych Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia 13 spełniało funkcję komend rejonowych straży pożarnych, w tym 5 na terenie miasta Wrocławia i 8 na terenie województwa.
Z dniem 1 stycznia 1985 r. Zarządzeniem nr 67 Wojewody Wrocławskiego z dnia 31 grudnia 1984 r. w sprawie ustalenia regulaminu organizacyjnego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu dokonano zmiany nazwy Wydziału Urzędu Wojewódzkiego z Komendy Straży Pożarnych Województwa Wrocławskiego i Miasta Wrocławia na Komendę Wojewódzką Straży Pożarnych. Komend zgodnie z Zarządzeniem nr 18/85 Komendanta Wojewódzkiego Straży Pożarnych we Wrocławiu z dnia 4 listopada 1985 r. w sprawie określenia organizacji wewnętrznej Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnych dzieliła się na służby:
1. Służba Ogólno – Organizacyjna
2. Służba Prewencji,
3. Służba Operacyjna
4. Wojewódzki Ośrodek Szkolenia Pożarniczego
5. Służba Kwatermistrzowska
6. Służba Techniczna
7. Służba Pracownicza
8. Służba Polityczno-Wychowawcza
Na terenie województwa działało 16 jednostek Zawodowych Straży Pożarnych, które składały się z Komend rejonowych i jednostek taktycznych.
1. SZP Wrocław Stare Miasto
2. ZSP Wrocław Śródmieście
3. ZSP Wrocław Krzyki
4. ZSP Wrocław Fabryczna
5. ZSP Wrocław Psie Pole
6. ZSP Kąty Wrocławskie
7. ZSP Milicz
8. ZSP Oleśnica
9. ZSP Oława
10. ZSP Strzelin
11. ZSP Środa Śląska
12. ZSP Trzebnica
13. ZSP Wołów
oraz 3 spełniające wyłącznie zadania jednostek taktycznych
1. Oddział VI ZSP
2. Oddział VII ZSP
3. Oddział VIII ZSP
W wyżej przedstawionym stanie organizacyjnym jednostki ochrony przeciwpożarowej na terenie województwa wrocławskiego funkcjonowały do 31 grudnia 1991 r. tj. do czasu kiedy to ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. nr 88 poz. 400) z dniem 1 stycznia 1992 r została utworzona Państwowa Straż Pożarna, a jednostki dawnej ochrony przeciwpożarowej zostały rozwiązane.
Przeprowadzona z dniem 1 stycznia 1999 r. reforma administracji państwowej z równoczesną zmianą ilości województw, sprawiła, że w chwili obecnej na terenie województwa dolnośląskiego oprócz Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej działa 26 komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej wraz z jednostkami taktycznymi.